Lutani apo pali nkhani

VYAKOVWIRA MABANJA | NTHENGWA

Umo Mungachitira Kuti Ntchito Yileke Kutimbanizga Nthengwa Yinu

Umo Mungachitira Kuti Ntchito Yileke Kutimbanizga Nthengwa Yinu

 Mazuŵa ghano, chifukwa cha tekinoloje mungayowoyeskana na ŵanthu nyengo yiliyose. Ntheura bwana winu, ŵanyinu pantchito, panji makasitomara ghinu ŵangakhazga kuti muŵawovwirenge panyengo yiliyose panji zuŵa lililose. Pa chifukwa ichi, pangaŵa pakusuzga kuti mumanye icho ntchakuzirwa chomene pakati pa ntchito na vigaŵa vinyake vya umoyo winu, nga ni nthengwa yinu.

 Ivyo mukwenera kumanya

  •   Tekinoloje yingafufuta mphaka iyo yili pakati pa ntchito na nthengwa yinu. Pa chifukwa ichi, foni yiliyose ya ntchito iyo mungapokera, imelu, panji uthenga wapafoni vingaŵa nga ni moto uwo mukwenera kuwuzimwiska mwaluŵiro.

     “Pasono vyakuti para wamunthu waŵeruka ku ntchito wamuchezga na banja lako vikuwoneka kuti vikusuzga, chifukwa para wafika pa nyumba ukupokeraso maimelu na mafoni ghakukhwaskana na ntchito, mbwenu nthengwa mukuyiŵika dankha pamphepete.”—Jeanette.

  •   Mukwenera kuchitapo kanthu kuti ntchito na nthengwa yinu vyose viŵenge na nyengo yake. Usange mundaŵike ndondomeko yiwemi, mbwenu ntchito yimulyeraninge nyengo iyo mukwenera kumalira pa nthengwa yinu.

     “Kanandi mfumu panji muwoli winu ndiyo mukwamba kumuzerezga chifukwa mukughanaghana kuti, ‘Aah, wamunipulikiska. Wamunigowokera. Namuchezga nayo nyengo yinyake.’”—Holly.

 Ivyo vingawovwira

  •   Nthengwa yinu yiŵe pakwamba. Baibolo likuti: “Icho Chiuta wagumanya pamoza munthu waleke kupatura.” (Mateyu 19:6) Usange mungazomerezga yayi munthu kuti ‘wapature’ nthengwa yinu, kasi ntchito ndiyo mungayizomerezga?

     “Ŵanthu ŵanyake awo nkhuŵagwilira ntchito ŵakuwona kuti pakuti ŵakunilipira, mbwenu ŵanganichema nyengo yiliyose iyo ŵakhumba. Pakumanya kuti nthengwa yane njakuzirwa chomene, nkhuŵaphalira kuti mazuŵa agho nkhupumulira nkhuŵavya m’pata, kweni nikumanenge nawo nyengo yinyake mwaluŵiro.”—Mark.

     Jifumbani kuti, ‘Kasi ivyo nkhuchita vikulongora kuti nkhuwona nthengwa yane kuŵa yakuzirwa chomene kuluska ntchito yane?’

  •   Kanani ntchito yinyake usange mphakwenelera. Baibolo likuti: “Vinjeru vili na ŵakujiyuyura.” (Zintharika 11:2) Usange ndimwe wakujiyuyura muwonenge kuti chingaŵa chiwemi kukana ntchito yinyake panji kupempha munthu munyake kuti wamugwiliraniko.

     “Ndine pulambara, ntheura usange munthu munyake wakukhumba kuti nimovwire para vinthu vyanangika mwamabuchi wakusuzgika nadi. Usange nawona kuti ningakwaniska yayi kulutako pa nyengo iyo wakukhumba, nkhumulongozgera kwa munthu munyake uyo wangamovwira.”—Christopher.

     Jifumbani kuti: ‘Kasi nili wakunozgeka kukana ntchito yinyake, iyo para ningazomera mfumu panji muwoli wane wangawona nga nilije nayo ntchito? Kasi mfumu panji muwoli wane wangati wuli?’

  •   Temani nyengo yakuŵira lumoza. Baibolo likuti: “Kanthu kalikose kali na nyengo yake yakutemeka.” (Mupharazgi 3:1) Para mwafyenyeka chomene na ntchito, apo ndipo mukwenera kupangana panji kutema nyengo yakuchezgera na mfumu panji muwoli winu, na kufiska ivyo mwapangana.

     “Para tawona kuti tose tatangwanika chomene, tikupangana nyengo yakuŵira pamoza—nanga yingaŵa yakulyera waka pamoza panji kukatembeya ku nyanja—apo tingakachezga makora kwambura kutimbanizgika.”—Deborah.

     Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhupatura nyengo iyo ningachezgera na mfumu panji muwoli wane kwambura chakutimbanizga? Kasi mfumu panji muwoli wane wangati wuli?’

  •   Zimwiskani foni na vinyake. Baibolo likuti: “Musande ivyo ni vinthu vyakuzirwa chomene.” (Ŵafilipi 1:10) Kasi nyengo yinyake mungajara panji kuzimwa foni na vinyake mwakuti muleke kutimbanizgika na mafoni kweniso mauthenga gha ku ntchito?

     “Nkhuyezgayezga kuleka kugwira ntchito pa nyengo yinyake yakuŵikika. Pa nyengo iyi, nkhuchuna foni yane kuti yileke kupokera mauthenga.”—Jeremy.

     Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhuchichizgika kuleka kujara foni yane kuchitira kuti bwana wane panji kasitomara wangakhumba kuyowoya nane? Kasi mfumu panji muwoli wane wangati wuli?’

  •   Muŵe ŵamahara. Baibolo likuti: “Mahara ghinu ghamanyikwe.” (Ŵafilipi 4:5) Unenesko ngwakuti, nyengo zinyake ntchito yingamupokani nyengo iyo mwakhumbanga kuŵira lumoza na mfumu panji muwoli winu. Mwachiyelezgero, panyake ntchito iyo mfumu panji muwoli winu wakugwira yikukhumba kuti nyengo zose wasangikenge nanga wangaŵeruka. Muŵe ŵamahara pa ivyo mukukhazga kwa munyinu, mumupulikiskenge.

     “Mfumu wane wali na bizinesi yichoko, ndipo nyengo zinyake para wakupumura ŵanthu ŵakumuchema usange pachitika vyamabuchi. Nyengo zinyake vikunikwenyerezga, kweni pakuti nyengo yinandi tikuŵira lumoza, mbwe vili makora waka.”—Beverly.

     Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhulongora kuti nkhumughanaghanira munyane pa ntchito iyo wali nayo pakuleka kumupempha nyengo yinandi kuluska iyo wali nayo? Kasi mfumu panji muwoli wane wangazgora wuli?’

 Vyakovwira pakudumbirana

Chakwamba, waliyose wa imwe wawone mafumbo ghakulondezgapo agha payekha. Kufuma apo, dumbiskanani mazgoro ghake mose ŵaŵiri.

  • Kasi mfumu panji muwoli winu wali kudandawurapo kuti mukwiza na ntchito kunyumba? Usange wali kudandawurapo, kasi imwe mukuzomerezga?

  • Kasi ni vigaŵa wuli ivyo mukuwona kuti mukukhumbikwira kunozga kuti ntchito yileke kutimbanizga nthengwa yinu?

  • Kasi muli kughanaghanapo kuti mfumu panji muwoli winu wakutondeka kusida ntchito ku “ntchito”? Usange ni nthena, mungakumbuka nyengo iyo ivi vikachitika?

  • Kasi mungatemwa kuti mfumu panji muwoli winu wasinthe vichi pa nkhani ya ntchito na nthengwa, usange vilipo?