Xana u titwa njhani hi December 21, 2012, ku nga siku leri nga eka khalendara ya le Maya leri vo tala va vulaka leswaku ri ta tisa ku cinca emisaveni hinkwayo? Swi titshege hileswi u swi languteleke, u nga ha va u titwa u ntshunxekile, u hele matimba kumbe u nga swi tsakeli. Kambe xana mhaka leyi ya ku hela ka misava a hi ntiyiso?

Ku vuriwa yini hi “ku hela ka misava” loku hlamuseriweke eBibeleni? (Matewu 24:3, King James Version) Van’wana va chava leswaku misava yi ta hisiwa. Van’wana va tsakisiwa hi ku vona leswi nga ta humelela loko misava yi hela. Vo tala va karhele ku byeriwa leswaku misava yi ta hela hikuva se i khale va rindze ku hela ka yona. Kambe xana sweswo ku nga va ku tshemba swilo leswi ngo va ntsheketo ematshan’weni ya ntiyiso?

Swi nga ha ku hlamarisa ku dyondza leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni ku hela ka misava. Bibele a yi nyiki swivangelo ntsena leswi endlaka leswaku hi langutela makumu hi mahlo-ngati kambe yi tlhela yi hi byela leswaku van’wana va nga ha anakanya leswaku makumu ma hlwela ku fika naswona va nga ha karhala ku rindza. Ha ku rhamba leswaku u kambisisa tinhlamulo ta Bibele ta swivutiso swin’wana leswi tolovelekeke malunghana ni ku hela ka misava.

NHLAMULO YA BIBELE: “[Xikwembu xi] simeke misava etindhawini leti [xi] ti endleleke tona; a yi nge tsekatsekisiwi hilaha ku nga riki na makumu, kumbe hi masiku.”—PISALEMA 104:5.

Misava a yi nge lovisiwi hi ndzilo kumbe hi tindlela tin’wana. Ematshan’weni ya sweswo, Bibele yi dyondzisa leswaku pulanete leyi i kaya ra vanhu ra hilaha ku nga riki na makumu. Pisalema 37:29 yi ri: “Lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.”—Pisalema 115:16; Esaya 45:18.

Endzhaku ka loko Xikwembu xi vumbe misava, xi vule leswaku ‘a yi ri yinene ngopfu’ naswona xa ha titwa hi ndlela yoleyo nisweswi. (Genesa 1:31) Ematshan’weni yo kunguhata ku yi lovisa, xi tshembisa ku “lovisa lava onhaka misava” ni ku yi sirhelela leswaku yi nga onhiwi hilaha ku nga heriki.—Nhlavutelo 11:18.

U nga ha ehleketa leswaku 2 Petro 3:7 yi kombisa leswaku misava yi ta hisiwa. Ndzimana yoleyo ya Bibele yi ri: “Matilo ni misava leyi nga kona sweswi swi hlayiseriwe ndzilo.” Xana leswi a swi kombisi swona leswaku misava yi ta hisiwa? Entiyisweni, minkarhi yin’wana Bibele yi tirhisa swiga leswi nge “matilo,” “misava” ni “ndzilo” hi ndlela yo fanekisela. Hi xikombiso, loko Genesa 11:1 yi ku: “Misava hinkwayo yi hambeta yi vulavula ririmi rin’we” yi tirhisa “misava” ku vula vanhu.

Mongo wa 2 Petro 3:7 wu kombisa leswaku matilo, misava ni ndzilo leswi boxiweke kwalaho na swona swi tirhisiwa hi ndlela yo fanekisela. Tindzimana 5 na 6 ti vulavula hi Ndhambi ya siku ra Nowa. Eka xiendlakalo xexo, misava ya khale yi lovisiwile, kambe pulanete ya hina a yi nyamalalanga. Ematshan’weni ya sweswo, Ndhambi yi lovise vanhu hinkwavo vo homboloka ni lava nga ni vukarhi lava hanyeke hi nkarhi wolowo. Yi tlhele yi lovisa “matilo” ku nga vafumi va vanhu volavo. (Genesa 6:11) Hi ndlela leyi fanaka, 2 Petro 3:7 yi ku vula ka ha ri emahlweni ku loviseriwa makumu onge hiloko va ta lovisiwa hi ndzilo vanhu vo homboloka ni tihulumendhe ta vona leti nga ni vukanganyisi.

NHLAMULO YA BIBELE: “Misava ya hundza ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u tshama hi masiku.”—1 YOHANE 2:17.

“Misava” leyi nga ta hundza, a hi pulanete ya misava kambe i vanhu hinkwavo emisaveni lava nga hanyiki hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Xikwembu. Hilaha muhandzuri a nga ha susaka tshumba ra khensa hakona leswaku a ponisa vutomi bya  muvabyi, Xikwembu xi ta ‘herisa’ vanhu vo homboloka leswaku vanhu vo lulama va ta tiphina hi vutomi emisaveni. (Pisalema 37:9) Hi ndlela yoleyo “ku hela ka misava” i nchumu lowunene.

Langutelo ro tano lerinene ra “ku hela ka misava” ri hlamuseriwa kahle hi vuhundzuluxeri bya Bibele, lebyi hundzuluxelaka xiga lexi tanihi “makumu ya mafambiselo ya swilo” kumbe “ku hela ka minkarhi.” (Matewu 24:3; New International Version) Tanihi leswi vanhu ni misava swi nga ta pona loko ku hela misava, xana a swi twali leswaku ku ta landzela minkarhi leyintshwa ni mafambiselo lamantshwa ya swilo? Bibele ya pfumela, hikuva yi vulavula hi “[mafambiselo] lama taka ya swilo.”—Luka 18:30.

Yesu u vitane nkarhi wolowo wa vumundzuku leswaku i “ku endliwa ka swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.” Hi nkarhi wolowo, u ta vuyetela vutomi bya vanhu byi va hi ndlela leyi Xikwembu a xi lave leswaku byi va ha yona. (Matewu 19:28, NIV) Kutani hi ta tiphina hi

• Paradeyisi ya laha misaveni leyi nga ni nsirhelelo ni rifuwo.—Esaya 35:1; Mikiya 4:4.
• Ntirho lowu nga ni xikongomelo ni lowu enerisaka.—Esaya 65:21-23.
• Ku hanyisiwa vuvabyi hinkwabyo.—Esaya 33:24.
• Ku vuyeteriwa evuntshweni.—Yobo 33:25.
• Loko vafi va pfuxiwa.—Yohane 5:28, 29.

Loko hi endla “ku rhandza ka Xikwembu,” ku nga leswi xi hi kombelaka swona, a hi fanelanga hi chava ku hela ka misava. Ematshan’weni ya sweswo, hi nga ku langutela hi mahlo-ngati.

NHLAMULO YA BIBELE: “Loko mi vona swilo leswi swi humelela, tivani leswaku mfumo wa Xikwembu wu kusuhi.”—LUKA 21:31.

Ebukwini leyi nge The Last Days Are Here Again, Profesa Richard Kyle u tsale leswaku “ku cinca ka xitshuketa ni mpfilumpfilu wa tinxaka swi endla leswaku swi vonaka onge leswi vhumbiweke malunghana ni ku hela ka misava swi fambisana kahle ni leswi endlekaka sweswi.” Sweswo swi vonaka ngopfu-ngopfu loko ku cinca loku ni mpfilumpfilu swi vonaka swi tika ku swi hlamusela.

Hambiswiritano, vaprofeta va Bibele a va endlanga xiboho xo tsala hi ku hela ka misava leswaku va hlamusela leswaku ha yini swilo swo biha swi endleka esikwini ra vona. Ematshan’weni ya sweswo, va huhuteriwe hi Xikwembu ku hlamusela swiyimo leswi  a swi ta kombisa ku hela ka misava loku tshineleke. Xiya byin’wana bya vuprofeta byebyo kutani u tiendlela xiboho xa loko byi ri eku hetisekeni enkarhini wa hina.

• Nyimpi, ndlala, ku tsekatseka ka misava ni ntungu wa vuvabyi lebyi dlayaka.—Matewu 24:7; Luka 21:11.
• Ku andza lokukulu ka vugevenga.—Matewu 24:12.
• Ku onhiwa ka misava hi vanhu.—Nhlavutelo 11:18.
• Vanhu lava tirhandzaka, varhandzi va mali ni lava rhandzaka mintsako ku ri ni ku rhandza Xikwembu.—2 Timotiya 3:2, 4.
• Ku hahluka ka mindyangu.—2 Timotiya 3:2, 3.
• Ku va vanhu va honisa vumbhoni bya leswaku makumu ma kusuhi.—Matewu 24:37-39.
• Ku chumayeriwa ka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu emisaveni hinkwayo.—Matewu 24:14.

Hilaha Yesu a vuleke hakona, loko hi vona “swilo leswi hinkwaswo” hi fanele hi swi tiva leswaku ku hela ka misava ku tshinele. (Matewu 24:33) Timbhoni ta Yehovha ti tshemba leswaku vumbhoni bya khorwisa naswona ti avela van’wana leswi ti pfumelaka eka swona hi ku chumayela ematikweni ya 236.

NHLAMULO YA BIBELE: “Loko va ku: ‘Ku rhula ni nsirhelelo,’ kutani ndzoviso wa xitshuketa wu ta va wela hi xihatla kukotisa xitlhavi xa maxangu eka wansati la tikeke; naswona a va nge baleki nikatsongo.”—1 VATESALONIKA 5:3.

Bibele yi fanisa ku lovisiwa ka misava ni masungulo ya ku veleka—xitlhavi xa manana a xi papalateki naswona xi fika hi xitshuketa. Nakambe nkarhi lowu yaka emakumu wu fana ni ku tika ka manana, manana loyi a tikeke wa swi xiya swikombiso swa ku veleka kakwe. Dokodela wakwe a nga ha ringanyeta siku ra ku veleka; kambe hambiloko xiendlakalo xo hlwela, u ta tama a tiyiseka leswaku n’wana wakwe u ta velekiwa ku nga ri khale. Hilaha ku fanaka, hambileswi makumu ma nga si fikaka loko vanhu va langutele leswaku ma fika, sweswo a swi cinci ntiyiso wa leswaku lawa i ‘masiku yo hetelela.’—2 Timotiya 3:1.

U nga ha tivutisa, ‘Loko xikombiso xa leswaku hi le kusuhi ni makumu xi ri erivaleni, ha yini vanhu vo tala va tsandzeka ku swi xiya?’ Bibele yi kombisa leswaku loko makumu ma ri ekusuhi, vanhu vo tala va ta byi tekela ehansi vumbhoni. A va nge pfumeli  leswaku xiyimo xa misava xi bihe no tlurisa ni leswaku va hanya emasikwini yo hetelela kambe va ta hlekula lava pfumelaka ni ku vula va ku: “Ku sukela siku vatata wa hina va etleleke ha rona eku feni, swilo hinkwaswo swa ha tshame hilaha a swi ri hakona eku sunguleni ka ntumbuluko.” (2 Petro 3:3, 4) Hi marito man’wana, xikombiso xa masiku yo hetelela xi le rivaleni, kambe vanhu vo tala va xi honisa.—Matewu 24:38, 39.

Xihloko lexi xa ha ku kambisisa vumbhoni byin’wana bya Matsalwa bya leswaku makumu ma le kusuhi. * Xana u nga tsakela ku dyondza leswi engetelekeke? Loko swi ri tano, ha yini u nga tihlanganisi ni Timbhoni ta Yehovha leswaku u amukela dyondzo ya mahala ya Bibele? Dyondzo yoleyo yi nga khomiwa ekaya ka wena, endhawini leyi u yi tsakelaka kumbe hambi ku ri hi riqingho. U fanele u nyikela hi nkarhi wa wena ntsena naswona vuyelo bya kona i bya risima.