FRAN PES STORI
Yu Ting Ol Man Bai Bagarapim Graun Olgeta?
“Ol manmeri i save dai na nupela lain i save kamap na senisim ol. Tasol graun i no save senis. Oltaim em i stap olsem tasol.”—KING SOLOMON, YIA 1050 B.C.E. SAMTING a
Dispela man bilong raitim Baibel i luksave olsem ol man i save stap laip inap sotpela taim na bihain ol i dai, tasol graun i bilong i stap oltaim. Tru tumas, inap planti tausen yia ol man i dai na nupela lain i kamap, tasol graun bilong yumi i stap yet na em i lukautim ol samting i stap laip i kam inap long nau.
Bihain long Wol Woa 2, i gat ol bikpela senis tru i bin kamap insait long sotpela haptaim we i winim olgeta narapela taim bipo. Insait long 70 yia samting, ol man i lukim ol bikpela senis i kamap long teknoloji na trenspot samting. Ol dispela samting i mekim na i gat planti senis tu i kamap long wok mani samting na sindaun bilong ol man. Nau planti man i pilim olsem ol i gat gutpela sindaun winim long bipo. Tasol long wankain taim, populesen bilong ol man i go bikpela tru.
Olgeta dispela samting i gat hevi bilong en. Graun i save helpim ol samting long i stap laip, tasol ol wok ol man i mekim i bagarapim graun. Sampela saientis i tok yumi stap long wanpela haptaim we ol samting ol man i mekim i wok long bagarapim graun.
Baibel i tok profet olsem ol man bai “bagarapim graun.” (Revelesen 11:18) Sampela man i ting olsem nau yumi stap long dispela haptaim. Olsem na yumi laik save, ol man bai bagarapim graun i go inap long wanem mak? I gat rot bilong stretim ol samting i bagarap? Yu ting ol man bai bagarapim graun olgeta?
OL SAMTING I BAGARAP
Yu ting i gat rot bilong stretim ol samting i bagarap long graun? Sampela saientis i ting i hatwok long kliagut long ol senis bai kamap long graun long bihain. Olsem na ol i tingting planti long ol senis i kamap long weda we inap kamapim ol bikpela disasta long graun.
Olsem, yumi ken skelim West Antarctic, em wanpela ples i gat ol bikpela hap ais long en. Sampela man i ting, sapos tempresa bilong atmosfia long graun na tempresa long solwara i wok long i go antap, dispela inap mekim ol bikpela hap ais i melt. Na taim ais i melt, san lait i hatim solwara na i mekim tempresa bilong solwara i go antap na planti moa ais bai melt. Olgeta dispela samting i kamap na i hatwok long stretim dispela hevi. Olsem na mak bilong solwara i go antap na dispela inap kamapim ol bikpela hevi long planti handret milion manmeri.
OL I TRAIM KAIN KAIN ROT
Ol man i traim kain kain rot long stretim ol samting bilong graun we i wok long bagarap. Wanpela rot em long tokim ol man long lukautim gut ol samting bilong graun taim ol i mekim wok long en. Wanem samting i kamap long dispela?
Maski ol man i traim kain kain rot long lukautim graun, ol i yusim planti tumas ol risos olsem ol diwai na wara samting, olsem na graun i wok long bagarap. Yu ting i gat rot bilong stretim dispela hevi? Wanpela saveman i tok: “Ol man i no save long olsem wanem ol inap lukautim gut graun.” Ol dispela hevi i truim tok bilong Baibel, em i tok: “Mipela man i no inap bosim wokabaut bilong mipela yet na bihainim ol rot mipela i laikim.”—Jeremaia 10:23.
Tasol Baibel i helpim yumi long save olsem God, em Man Bilong Wokim olgeta samting, em i no inap larim ol man i bagarapim graun. Long Song 115:16, Baibel i tok: “[God] i givim graun long yumi manmeri.” Graun i olsem “gutpela presen” em Papa bilong yumi long heven i givim long yumi. (Jems 1:17) Olsem na yu ting presen God i givim long yumi i bilong stap sotpela taim tasol? Nogat tru! I klia tru olsem graun i bilong stap oltaim oltaim.
LAIK BILONG GOD LONG DISPELA GRAUN
Buk Stat i stori long hau God i bin wokim gut dispela graun. Olsem, pastaim graun “i stap nating na . . . tudak i karamapim bikpela wara.” Baibel i stori long “wara,” na dispela i kamapim klia olsem ol samting i gat laip i nidim wara. (Stat 1:2) Bihain God i tok: “Lait i mas kamap.” (Stat 1:3) Na lait bilong san i kamap na sut i go long olgeta hap na hatim graun long namba wan taim. Orait nau Baibel i stori long olsem wanem ples drai i kamap na em i stori tu long ol wara i bung long wanpela hap na God i kolim olsem solwara. (Stat 1:9, 10) Bihain, “ol kain kain diwai na gras na kaikai samting i kamap long graun.” (Stat 1:12) Olgeta dispela samting God i wokim i helpim narapela narapela long i stap laip. Wanpela eksampel em fotosintesis, dispela tok i makim pasin bilong ol gras na diwai samting long yusim san lait bilong wokim kaikai bilong ol yet. Wanem as na God i wokim olgeta dispela samting?
Profet Aisaia i tok God “i bin wokim skai na graun i kamap strong tru. Em i no wokim graun bilong i stap nating. Nogat. Em i bin wokim bilong olgeta samting i ken i stap long en.” (Aisaia 45:18) I klia tru olsem God i bin wokim graun na bai ol man inap i stap oltaim long en.
Tasol sori tru, ol man i no lukautim gut graun, em gutpela presen em God i givim long ol. Maski i olsem laik bilong Krieta bilong yumi i no senis. Wanpela bilipman bilong bipo i tok: “God i no save giaman olsem yumi man. Em i no save senisim tingting bilong en olsem yumi. Nogat tru. Sapos em i promis long mekim wanpela samting, orait em i save mekim.” (Namba 23:19) Yumi ken bilip tru olsem klostu nau God bai “bagarapim ol man i wok long bagarapim graun.”—Revelesen 11:18.
OL MAN BAI STAP OLTAIM LONG GRAUN
Krais Jisas i mekim Bikpela Tok Long Maunten, na em i tok: “Ol man i bihainim pasin isi, ol i ken amamas, long wanem, ol bai kisim graun olgeta.” (Matyu 5:5) Na long dispela wankain tok Jisas i mekim, em i stori long olsem wanem graun bai i no inap bagarap. Em i skulim ol disaipel bilong em long beten olsem: “Kingdom bilong yu i mas i kam. Laik bilong yu i mas kamap long graun olsem em i save kamap long heven.” Tru tumas, Kingdom Bilong God bai kamapim laik bilong God long dispela graun.—Matyu 6:10.
God i stori long ol gutpela samting Kingdom bai kamapim, em i tok: “Harim! Mi mekim olgeta samting i kamap nupela.” (Revelesen 21:5) Yu ting dispela i makim olsem God bai bagarapim graun em nau yumi stap long en? Nogat tru. God i wokim olgeta samting long dispela graun i gutpela olgeta. Tasol em bai “bagarapim ol man i wok long bagarapim graun,” na tu, em bai pinisim ol gavman em ol man yet i kamapim. God bai mekim olsem taim em i wokim “nupela skai na nupela graun.” Dispela nupela skai i makim Kingdom Bilong God na dispela Kingdom bai bosim olgeta hap bilong graun.—Revelesen 21:1.
God bai stretim gen dispela graun em ol man i wok long bagarapim. Em i kirapim man bilong raitim Song long stori long ol samting em bai mekim, em i tok: “Yu lukautim gut graun. Na yu mekim graun i gat planti gris, na kaikai i kamap gut.” Dispela i makim olsem bai i no gat bikpela win na ren, na tu, God bai blesim olgeta samting long graun, olsem na graun bai kamap gutpela ples Paradais we i gat planti kaikai.—Song 65:9-13.
Sekreteri bilong Mohandas Gandhi, em Pyarelal i tok: “Graun i pulap long planti kaikai inap long skel bilong olgeta man, olsem na i no gat as na ol man i mas gat pasin bilong gridi.” Kingdom Bilong God bai helpim ol man long senisim pasin bilong ol na dispela bai stretim olgeta hevi. Aisaia i tok profet olsem taim Kingdom Bilong God i bosim graun, ol man “bai i stap gut wantaim. Bai i no gat wanpela i mekim nogut long narapela.” (Aisaia 11:9) Long nau, planti milion manmeri bilong kain kain sindaun i wok long kisim save long ol stretpela lo bilong God. Ol i kisim save olsem ol i mas laikim God na ol arapela manmeri, kisim pasin bilong tok tenkyu, ol i mas lukautim gut graun, na ol i mas mekim ol samting bilong soim olsem ol i sapotim samting em Krieta i tingting pinis long mekim. Ol dispela save ol i kisim i redim ol long i stap long Paradais long graun.—Saveman 12:13; Matyu 22:37-39; Kolosi 3:15.
Laspela hap bilong buk Stat i tok: “God i lukim olgeta dispela samting i gutpela, na em i amamas tru.” (Stat 1:31) Tru tumas, graun i gat ol gutpela samting long en, olsem na i no gat as long ting olsem God bai bagarapim. Bel bilong yumi i stap isi taim yumi kisim save olsem God Jehova em Krieta bilong yumi na em Man i gat pasin laikim, em bai mekim graun i kamap gutpela ples long bihain. Em i tok promis olsem: “Ol stretpela man bai i kisim graun God i givim ol, na bai ol i stap oltaim long en.” (Song 37:29) Em bai gutpela samting tru sapos yu tu i stap wanpela bilong “ol stretpela man” husat bai stap oltaim long graun long bihain.
a Ol i kisim dispela tok long Baibel long Saveman 1:4.