Skip to content

Ino Wiiminina Nzi Munyama Uusalala Pyu Waambwa mu Ciyubunuzyo Caandaano 17?

Ino Wiiminina Nzi Munyama Uusalala Pyu Waambwa mu Ciyubunuzyo Caandaano 17?

Bwiinguzi bwamu Bbaibbele

 Munyama uusalala pyu waambidwe mulugwalo lwa Ciyubunuzyo 17, wiiminina mbunga iijisi makanze aakukamantanya bantu akwiiminina masi aamunyika. Kusaanguna yakali mbunga ya League of Nations pele lino yiitwa kuti United Nations.

Mbomukonzya kumuzyiba munyama uusalala pyu

  1.   Nimbunga yatwaambo twacisi. Munyama uusalala pyu ujisi “mitwe iili ciloba” yalo yaambwa kuti yiiminina “zilundu zili ciloba” alimwi ‘abami bali ciloba’ naa beendelezi. (Ciyubunuzyo 17:​9, 10) Ibbaibbele nolyaamba malundu alimwi abanyama yaamba mfwulumende.​—Jeremiya 51:24, 25; Daniele 2:​44, 45; 7:​17, 23.

  2.   Ncikozyanyo cabweende bwatwaambo twacisi munyika yoonse. Munyama uusalala pyu ulikozyenye amunyama uujisi mitwe iili ciloba iwaambidwe ku Ciyubunuzyo 13, walo iwiiminina bweende bwatwaambo twacisi munyika yoonse. Banyama boonse bobilo bajisi mitwe iili ciloba, meja aali kkumi alimwi amazina aakusampaula Leza. (Ciyubunuzyo 13:1; 17:3) Kukozyanya ooku inga takulicitikili buyo. Munyama uusalala pyu ncikozyanyo cabweende bwatwaambo twacisi munyika yoonse.​—Ciyubunuzyo 13:15.

  3.   Ninguzu zizwa kubweendelezi bumbi. Munyama uusalala pyu “uzwa ku” naa nkouli akaambo kabweendelezi bumbi.​—Ciyubunuzyo 17:11, 17.

  4.   Uliswaangene abukombi. Babuloni Mupati, bukombi bwakubeja bwanyika yoonse bukkede amunyama uusalala pyu, icitondezya kuti munyama ulayungwa ankamu zyabukombi.​—Ciyubunuzyo 17:​3-5.

  5.   Usampaula Leza. Munyama ujisi “mazina aakusampaula Leza.”​—Ciyubunuzyo 17:3.

  6.   Tajisi nguzu kwaciindi cisyoonto. Munyama uusalala pyu uyooba “mumulindi uutagoli,” a naa kubula nguzu kwaciindi cisyoonto mpoonya akubuka alimwi.​—Ciyubunuzyo 17:8.

Businsimi bwamu Bbaibbele bwazuzikizyigwa

 Amulange-lange mbunga ya United Nations alimwi ayeeyo iyakaisaangunina ya League of Nations, mbozyazuzikizya businsimi bwamu Bbaibbele ibwaamba munyama uusalala pyu.

  1.   Nimbunga yatwaambo twacisi. Mbunga ya United Nations igwasyilizya bweende bwatwaambo twacisi kwiinda mukusumpula “nguzu zyabweendelezi izyeelene akati kazisi zyoonse izizulilwa mumbunga eeyi.” b

  2.   Ncikozyanyo cabweende bwatwaambo twacisi munyika yoonse. Mu 2011, mbunga ya United Nations yakayungizya cisi canamba 193 kuba cibeela canjiyo. Aboobo, ilitaminina kuti yiiminina masi manji alimwi abantu munyika yoonse.

  3.   Ninguzu kuzwa kubweendelezi bumbi. Mbunga ya United Nations nkoili akaambo kazisi izizulilwa kulinjiyo alimwi kuvwula kwanguzu nzyoijisi alimwi abweendelezi kuyeeme azisi eezyo.

  4.   Uliswaangene abukombi. Mbunga zyoonse zyobilo, nkokuti League of Nations a United Nations lyoonse zilagwasyilizyigwa abukombi bwanyika. c

  5.   Usampaula Leza. Mbunga ya United Nations yakapangilwa “kubamba luumuno alukwabililo lwazisi zyoonse.”  d Nokuba kuti makanze aaya alibonya kuti mabotu, mbunga ya UN mubwini isampaula Leza kwiinda mukwaamba kuti icita ceeco iciyoozuzikizyigwa buyo a Bwami bwakwe.​—Intembauzyo 46:9; Daniele 2:​44.

  6.   Tajisi nguzu kwaciindi cisyoonto. Mbunga ya League of Nations, yalo iyakabambwa mboyakainda buyo Nkondo Yakusaanguna Yanyika Yoonse kutegwa ilete luumuno, yakaalilwa kulesya mazwanga akati kamasi. Yakaleka kubeleka ciindi Nkondo Yabili Yanyika Yoonse noyakatalika mu 1939. Mu 1945, noyakamana Nkondo Yabili Yanyika Yoonse, mbunga ya United Nations yakapangwa. Mulimo wanjiyo, nzila nzyoyakali kubelesya alimwi amboyakapangidwe yakalikozyenye kapati amboyakabede mbunga ya League of Nations.

a Kweelana abbuku litegwa Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, ibbala lya Chigiriki ilyakasandululwa kuti “mulindi uutagoli” lipandululula “musinzo uutakonzyi kupimwa kuyaansi.” Bbaibbele lya King James Version lyaamba kuti “mulindi uutagoli.” Mu Bbaibbele, caamba busena naa bukkale bwakutacita cintu cili coonse alimwi akubula nguzu.

b Amubone cizuminano citegwa Charter of the United Nations, Article 2.

c Mucikozyanyo, mu 1918 mbunga iyakali kwiiminina zikombelo zyaci Protestant ku America yakaambilizya kuti mbunga ya League yakali kuyooba “citondezyo catwaambo twacisi twabwami bwa Leza anyika.” Mu 1965, baiminizi ba cikombelo ca Buddhism, Catholicism, Eastern Orthodoxy, Hinduism, Islam, Judaism, a Protestantism bakabungana mu San Francisco kutegwa bagwasyilizye akupailila mbunga ya United Nations. Mpoonya mu 1979, Pope John Paul II wakaamba lusyomo ndwaakajisi lwakuti mbunga ya UN “yakali kuyoozumanana kuba nzila iisumpukide yakuleta luumuno abululami.”

d Amubone cizuminano citegwa Charter of the United Nations, Article 1.