Skip to content

Ino Mulawo Wakuti “Liso Kuliso” Waamba Nzi?

Ino Mulawo Wakuti “Liso Kuliso” Waamba Nzi?

Bwiinguzi bwamu Bbaibbele

 Mulawo wakuti “liso kuliso” wakali cibeela ca Mulawo wa Leza iwakapegwa kubana Israyeli kwiinda muli Musa alimwi wakazubululwa a Jesu mu Mulumbe wakwe Waacilundu. (Matayo 5:​38; Kulonga 21:24, 25; Deuteronomo 19:21) Wakali kutondezya kuti ciindi sizibi naakali kupegwa cisubulo, cisubulo eeco cakeelede kweelana amulandu ngwaakacita. a

 Mulawo ooyu wakali kutobelwa kusubula baabo ibakali kucisa bamwi acaali. Kujatikizya sikupanga mulandu acaali, Mulawo wa Musa wakali kwaamba kuti: “Kufwumbwa mbwaamucisa mweenzinyina awalo uleelede kucitwa mbubonya oobo, naa wamutyola awalo weelede kutyolwa, liso kuliso, lino kulino.”​—Levitiko 24:20.

 Ino mulawo wakuti “liso kuliso” wakajisi makanze nzi?

 Mulawo wakuti “liso kuliso” tiiwakali kuzumizya muntu kupilusya cibi. Muciindi caboobo, cakali kugwasya babetesi ibakasalidwe kuti bape cisubulo ceelela.

 Kunze lyaboobo, mulawo wakali kucenjezya muntu uuli woonse iwakali kuyanda kucisa bamwi acaali. Mulawo wakali kupandulula kuti, “Aabo basyaala [aabo ibakalibonena bululami bwa Leza kabutobelwa] baakumvwa, bayooyoowa eelyo tabakaciti limbi cintu cibi mbuli ceeci akati kanu.”​—Deuteronomo 19:20.

 Sena mulawo wakuti “liso kuliso” ulabeleka ku Banakristo?

 Peepe, mulawo ooyu taubeleki ku Banakristo. Wakali cibeela ca Mulawo wa Musa, walo iwakamana kwiinda mucipaizyo calufwu lwa Jesu.​—Baroma 10:4.

 Nokuba boobo, mulawo ooyu ulatugwasya kuzyiba mbwayeeya Leza. Mucikozyanyo, utondezya kuti Leza ulabuyanda bululami. (Intembauzyo 89:14) Alimwi utondezya ceelelo cakwe cabululami cakuti sikubisya weelede kusubulwa “cansaizi.”​—Jeremiya 30:11.

 Makani aakubeja kujatikizya mulawo wakuti “liso kuliso”

 Makani aakubeja: Mulawo wakuti “liso kuliso” wakali walunya kapati.

 Makani aamasimpe: Mulawo tiiwakali kuzumizya kutondezya bululami munzila yalunya. Muciindi caboobo, cisubulo naa capegwa cabululami, cakali kwaamba kuti mubetesi uuzumizyidwe wakeelede kupa cisubulo lilike buyo amana kulanga-langa bukkale bwakajatikizyidwe alimwi akubona naa cakali caali. (Kulonga 21:28-​30; Myeelwe 35:22-​25) Aboobo, mulawo wakuti “liso kuliso”wakali kugwasya kutasubula muntu munzila yalunya.

 Makani aakubeja: Mulawo wakuti “liso kuliso” wakali kuzumizya kuba amfwundiilili kumuntu.

 Makani aamasimpe: Mulawo wa Musa wakali kwaamba kuti: “Utapilusizyi muntu cibi nokuba kuba amfwundiilili kubantu bako.” (Levitiko 19:18) Muciindi cakukulwaizya kupilusya cibi, Mulawo wakakulwaizya bantu kusyoma Leza alimwi abubambe bwalubeta mbwaakabikkide bwakululamika izyakalubide zili zyoonse.​—Deuteronomo 32:35.

a Njiisyo eeyi yamulawo, zimwi ziindi yiitwa kuti lex talionis muci Latin, yakali kujanika amumilawo yaziinga zimwi zyabantu bakaindi.