Kumbi mukusoŵapu chakuchita pa nyengu yo munyinu waliyanga nyifwa ya m’bali waki pamwenga mubwezi waki? Nyengu zinyaki tisoŵa chakuchita ndipuso chakukamba ndipu titimulelesa ŵaka. Kweni pe vinthu vinyaki vamampha ndipuso vakovya vo tingachita.

Kusanirikapu panyengu yo munyinu wakumana ndi masuzu ndiku kwakukhumbika ukongwa ndipu mungamukambiya mazu ngafupi nge ngakuti, “Pepa ukongwa.” M’vigaŵa vinyaki munthu yo waliya atimuvumbatiya ndipuso atimuko janja kulongo kuti atimuŵanaŵaniya. Mumuvwisiyengi ukongwa munthu yo waliya asani walongoro namwi. Mungachita umampha ukongwa kuwovya munthu yo m’bali waki watayika. Asani mphakwere, mungamuwovya kwendesa mwambu wamaliru kweniso ntchitu zapanyumba zo wangafisa cha kuchita nge kubika, ndi kuphwere ŵana. Venivi vingamuchiska ukongwa kuluska mazu ngo tingamukambiya.

Asani pajumpha nyengu, mungayamba kumukambiya vinthu vamampha pamwenga vakukondwesa vo m’bali waki yo wakufwa wachitanga. Wangakondwa ukongwa kumukambiya nkhani zenizi. Mwakuyeruziyapu, Pam yo murumu waki wakutayika vyaka 6 vajumpha wangukamba kuti: “Ŵanthu atindikambiya  vinthu vamampha vo Ian waŵachitiyanga vo ini ndaziŵanga cha ndipu ivi vitindikondwesa ukongwa.”

Kafukufuku walongo kuti ŵanthu anandi wo abali ŵawu atayika awovyeka pa nyengu ya maliru pe kweni asani pajumpha nyengu atiŵawovya so cha. Mwaviyo, mukambisanengi nayu pafupipafupi munthu yo mubali waki watayika. Pangajumphanga nyengu yitali cha mwechendakambisani nayu. * Ŵanthu anandi wo abali wawu akutayika achiskika ukongwa asani ŵanthu akambisana nawu pafupipafupi.

Wonani vo vinguchitikiya Kaori msungwana waku Japan yo wenga ndi chitima ukongwa chifukwa cha nyifwa ya anyina ndipuso ya mku waki yo wangufwa pati pajumpha myezi 15 kutuliya po anyina angufwiya. Mabwezi ngaki ngangulutiriza kumuwovya. Ama anyaki wo mbalaku kamanavi kwaku Kaori wo adanika kuti Ritsuko angwamba kumuyanja ukongwa. Kaori wangukamba kuti: “Kukamba unenesa, ndingukondwa cha. Ndakhumbanga cha kuti munthu munyaki waje nge ama ndipu ndawonanga kuti palivi yo wangafiska kundichitiya vo ama andichitiyanga. Kweni ndingwamba kuŵayanja ukongwa ama Ritsuko chifukwa cha vo andichitiyanga. Sabata yeyosi talutiyanga limoza kuchipharazga kweniso ku maunganu. Kanandi andidananga kuti ndikamwi ti kunyumba kwawu, andipingiyanga chakurya kweniso andilembiyanga makalata ngakundichiska. Vo ama Ritsuko andichitiyanga vingundiwoyva ukongwa.”

Pajumpha vyaka 12 kutuliya po anyina aku Kaori akutayikiya, kweni sonu iyu ndi arumu ŵaki asambiza ŵanthu Bayibolu. Kaori wangukamba so kuti, “Ama Ritsuko ŵechekundiŵanaŵaniya. Kanandi asani ndaluta kunyumba, nditachifika kunyumba kwawu ndipu ndichiskika ukongwa asani ticheza.”

Poli yo ndi Kaboni waku Yehova nayu ŵanthu angumuwovya ukongwa pa nyengu yo murumu waki wangutayikiya. Murumu waki zina laki Sozos wenga mura mumpingu ndipu wadananga ŵana alanda ndipuso vyoko kuti akachezi ndi kurya chakurya kunyumba kwaki. (Yakobe 1:27) Sozos wenga ndi chakutupa muwongu ndipu wangutayika ndi vyaka 53. Poli wangukamba kuti: “Murumu wangu wangutayika ndipu taja vyaka 33 munthengwa.”

Maliru ngati ngaŵikika, Poli wangusamiya ku Canada pamoza ndi mwana waki wa vyaka 15 zina laki Daniel. Ati afika angwamba kuluta ku maunganu nga Akaboni aku Yehova. Poli wangukamba kuti, “Wo tawungananga nawu mumpingu aziŵanga cha vo vingutichitikiya ndipuso masuzu ngo takumananga nangu. Kweni atikambiyanga mbwenu mazu ngakuchiska ndipu atiwovyanga. Vo atichitiyanga venga vakukhumbika ukongwa pa nyengu iyi chifukwa mwana wangu wachitanga chitima ndi nyifwa ya awisi. Wo alongozanga mumpingu alongonga kuti amuŵanaŵaniyanga ukongwa Daniel. Mura yumoza wa mpingu wamudananga Daniel kuti wakachezi nayu limoza ndi ŵanthu anyaki pamwenga kuti akatchayiyi limoza bola.” Poli ndi mwana waki akondwa ukongwa mazuŵa nganu.

Kukamba unenesa, pe vinthu vinandi vo tingachita kuti tiwovyi kweniso kupembuza wo aliya. Bayibolu lititipembuza ukongwa chifukwa lititikambiya vinthu vamampha vo tilindiza kunthazi.