Skip to content

Aʻusia ʻe ʻEsitōnia “ha Lavameʻa Lahi”

Aʻusia ʻe ʻEsitōnia “ha Lavameʻa Lahi”

Ko e New World Translation of the Holy Scriptures ʻi he lea faka-ʻEsitōniá naʻe fili ia ki he kātoanga Foaki Pale ki he Ngāue ʻi he Leá ʻi ʻEsitōnia 2014. Mei he tohi ʻe 18 naʻe filí naʻe fika tolu ai.

Naʻe tukuange atu ʻa e liliu Tohi Tapu foʻou ko ení ʻi ʻAokosi 8, 2014, naʻe filiʻi ia ʻe he mataotao lea ko Kristiina Ross ki he foaki pale ʻa e Vaʻa ki he Lea faka-ʻEsitōniá. Naʻá ne fakamatalaʻi ko e New World Translation ʻoku ‘‘faingofua mo fakafiefia ke lau,’’ naʻá ne hoko atu: “Ko e ngāue naʻe faí kuó ne fakaleleiʻi lahi ʻa e tafaʻaki liliu lea ʻEsitōniá.” Ko Rein Veidemann, ko e palōfesa ʻo e ʻū tohi mo e tala fakafonua ʻo ʻEsitōniá, naʻá ne ui ʻa e liliu foʻoú “ko ha lavameʻa lahi.”

Ko e fuofua Tohi Tapu kakato ʻi he lea ʻEsitōniá naʻe pulusi ia ʻi he 1739, talu mei ai naʻe toe ʻi ai mo ha ngaahi liliu kehe. Ko e hā leva ko “ha lavameʻa lahi” ai ʻa e New World Translation?

Tonu. Ko e Tohi Tapu manakoa ʻi he lea ʻEsitōniá naʻe pulusi ʻi he 1988 naʻe fakaongoongoleleiʻi ʻenau liliu ʻa e huafa ʻo e ʻOtuá ko e “Jehoova” (Sihova) ʻo laka hake ʻi he tuʻo 6,800 ʻi he Konga Tohi Tapu Faka-Hepeluú (Fuakava Motuʻa). a Naʻe toe lahi ange hono fai eni ʻe he New World Translation ʻi he lea ʻEsitōniá. ʻI aí ʻoku ʻi ai ʻa e ʻuhinga tefito ʻi hono fakahoko ení, ʻoku toe ngāueʻaki ʻe he New World Translation ʻa e huafa fakaʻotuá ʻi he Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Kalisi Kalisitiané (Fuakava Foʻou).

Mahino. Kuo fakaleleiʻi nai ʻe he New World Translation ʻa e pole ki he tonu mo e faingofua ke laú? ʻI hono fakaʻapaʻapaʻi ʻa hono liliu ʻo e Tohi Tapú naʻe tohi ai ʻa Toomas Paul ʻi he nusipepa Eesti Kirik (Siasi ʻo ʻEsitōnia) ko e New World Translation “kuó ne aʻusia moʻoni ʻa e taumuʻa ʻo e liliu ki he lea fakaʻaho faka-ʻEsitōniá.” Naʻá ne hoko atu: “ʻOku ou fakapapauʻi atu ko e fuofua taimi eni ke aʻusia ai ʻa e taumuʻa ko ení.”

Maʻu ʻaonga mei he liliu faka-ʻEsitōniá

Ko e tali ʻa e kau ʻEsitōniá ki he New World Translation naʻe makehe. Naʻe fakamafola mo ha polokalama naʻe vaheʻi ki he Tohi Tapu foʻoú ʻi he letiō fakafonuá ʻo feʻunga mo e miniti ʻe 40. Ko haʻa faifekau mo e kau maʻu lotú naʻa nau fetuʻutaki mo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ke maʻu haʻanau Tohi Tapu. Ko e akoʻanga tuʻu-ki-muʻa taha ʻi Tallinn naʻa nau kole ha ngaahi tatau ʻe 20 ʻo e New World Translation ke ngāueʻaki ia ʻi he taha ʻo ʻenau ngaahi kalasí. Naʻe saiʻia ʻa e kau ʻEsitōniá he tohí, pea ʻoku fiefia ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ke ʻoatu ʻa e tohi kuo liliu tonu mo mahino taha kuo hikí.

a Hili ʻa e lave ki he founga naʻe hoko ai ʻa e kau ʻEsitōniá ʻo leaʻaki ʻa e huafa fakaʻotuá ʻa e “Jehoova,” ko Ain Riistan, ko e sea ia ʻo e New Testament Studies ʻo e ʻUnivēsiti ʻo Tartu, naʻá ne fakamulituku: “ʻOku ou fakakaukau ko e foʻi lea Jehoova ʻoku feʻungamālie ia mo e ʻahó ni. Neongo ʻa e tupuʻanga ʻo e foʻileá ni, kuo ʻi ai . . . ʻene mahuʻinga lahi mo ʻuhinga loloto ange ki he toʻutangata lahi​—ko e Jehoova ko e huafa ia ʻo e ʻOtuá, naʻá ne foaki hono ʻAló ke huhuʻi ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá.”