Skip to content

ʻOku ʻi Ai Tonu ha Tohi Tapu ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová?

ʻOku ʻi Ai Tonu ha Tohi Tapu ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová?

 Kuo ngāueʻaki ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻa e ngaahi liliu kehekehe ʻi heʻenau ako ʻa e Tohi Tapú. Neongo ia, ʻi he ngaahi lea ʻoku ala maʻu aí, ʻoku mau houngaʻia tefito ʻi he Liliu Tohi Tapu ʻo e Māmani Foʻoú ʻo e Tohi Tapu Māʻoniʻoní koeʻuhi ko ʻene ngāueʻaki ʻa e huafa ʻo e ʻOtuá, ko ʻene tonu māteé mo ʻene mahinó.

  •   Ngāueʻaki ʻa e huafa ʻo e ʻOtuá. Kuo ʻikai fakalāngilangiʻi ʻe he kau faipulusi Tohi Tapu ʻe niʻihi hono Faʻutohí. Ko e fakatātaá, ʻoku lisi ʻi he liliu Tohi Tapu ʻe taha ʻa e hingoa ʻe 70 tupu ʻo e kakai naʻa nau kau ʻi he ngaahi tafaʻaki ʻe niʻihi hono faʻu iá. Ka, ʻoku toʻo fakaʻaufuli ʻe he Tohi Tapu tatau ko ení ʻa e huafa ʻo e Faʻutohí—ʻa Sihova ko e ʻOtuá.

     ʻI hono kehé, ʻoku fakafoki mai ʻe he Liliu Tohi Tapu Māmani Foʻoú ʻa e huafa fakaʻotuá ʻi he ngaahi feituʻu ʻe laui afe naʻe ʻi ai ʻi he muʻaki konga tohí, lolotonga iá ko e kōmiti naʻa nau fai ʻa e liliú ʻoku ʻikai ʻiloʻi ia.

  •   Tonu Mātē. ʻOku ʻikai fakahaaʻi tonu mātē ʻe he ngaahi liliu kotoa pē ʻa e muʻaki pōpoaki ʻo e Tohi Tapú. Ko e fakatātaá, ko ha liliu ʻe taha, ʻokú ne fakalea ʻa e Mātiu 7:​13: “Hū ʻi he matapā fāsiʻí koeʻuhí ʻoku fālahi ʻa e matapā ki helí pea ko e hala ʻoku taki atu ki aí ʻoku faingofua.” Kae kehe, naʻe ngāueʻaki ʻe he muʻaki konga tohí ʻa e foʻi lea “ʻauha” kae ʻikai ko e “heli.” Mahalo naʻe fakahū ʻe he kau liliú ʻa e foʻi lea “heli” koeʻuhí naʻa nau tui ʻe fakamamahiʻi taʻengata ʻa e fulikivanú ʻi he afi ʻo helí. Ka ko e foʻi fakakaukau ko iá ʻoku ʻikai poupouʻi ia ʻe he Tohi Tapú. Ko ia ai, ʻoku liliu tonu mātē ʻe he Liliu Tohi Tapu Māmani Foʻoú: “Hū ʻi he matapā fāsiʻí koeʻuhí ʻoku fālahi ʻa e matapā mo ʻatā ʻa e hala ʻoku taki atu ki he ʻauhá.”

  •   Mahino. Ko ha liliu lelei ʻoku totonu ke ʻikai ngata pē ʻi he tonu māteé kae toe māʻalaʻala mo faingofua ke mahinoʻi. Fakakaukau ki he fakatātā ko ení. ʻI he Loma 12:11, naʻe ngāueʻaki ʻe he ʻapositolo ko Paulá ʻa e kupuʻi lea ʻoku ʻuhinga fakafoʻilea ko e “vela ʻa e laumālié.” Koeʻuhi ko e kupuʻi lea ko iá ʻoku ʻikai fuʻu mahino ia ʻi he lea faka-Pilitānia ʻi onopōní, ʻoku liliu ʻe he Liliu Tohi Tapu Māmani Foʻoú ʻa e vēsí ʻi ha founga ʻoku faingofua ange ke mahinoʻi. ʻOku pehē ai ʻoku totonu ki he kau Kalisitiané ke nau “loto-māfana ʻi he laumālié.”

 Tānaki atu ki hono ngāueʻaki ʻa e huafa ʻo e ʻOtuá, tonu māteé mo e mahinó, ko e Liliu Tohi Tapu Māmani Foʻoú ʻoku ʻi ai hono tafaʻaki makehe: ʻOku tufaki taʻetotongi. Ko hono olá, ʻoku malava ʻa e laui miliona ke lau ʻa e Tohi Tapú ʻi heʻenau lea tuʻufonuá—naʻa mo e faʻahinga ko ia ʻoku ʻikai lava ke nau fakatau haʻanau Tohi Tapú.