Skip to content

Naʻe Ngāueʻaki ʻe he ʻOtuá ʻa e ʻEvalūsiō ke Fakatupu ʻa e Faʻahinga Moʻui Kehekehe?

Naʻe Ngāueʻaki ʻe he ʻOtuá ʻa e ʻEvalūsiō ke Fakatupu ʻa e Faʻahinga Moʻui Kehekehe?

Tali ʻa e Tohi Tapú

 ʻIkai. ʻOku fakamatalaʻi mahino ʻi he Tohi Tapú ko e ʻOtuá naʻá ne fakatupu ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá pehē foki ki he “faʻahinga” kehekehe ʻo e fanga manú mo e ʻuluʻakaú. a (Sēnesi 1:12, 21, 25, 27; Fakahā 4:11) ʻOku pehē ai ko e kotoa ʻo e fāmili ʻo e tangatá ko e hako ʻo ʻĀtama mo ʻIvi, ʻetau ʻuluaki ongo mātuʻá. (Sēnesi 3:20; 4:1) ʻOku ʻikai ke poupouʻi ʻe he Tohi Tapú ʻa e foʻi fakakaukau ko ia naʻe ngāueʻaki ʻe he ʻOtuá ʻa e ʻevalūsiō ke fakatupu ʻa e faʻahinga moʻui kehekehe. Ka ko hono moʻoní, ʻoku ʻikai ke fakafepakiʻi ʻe he Tohi Tapú ʻa e ngaahi fakamatala fakasaienisi fekauʻaki mo e kehekehe ʻi he ngaahi meʻamoʻui taki taha.

 Naʻe ngāueʻaki ʻe he ʻOtuá ʻa e ʻevalūsiō?

 Ko e kakai ʻoku nau tui naʻe ngāueʻaki ʻe he ʻOtuá ʻa e ʻevalūsiō ke fakatupu ʻa e moʻuí ʻoku kehekehe ʻenau fakakaukau ki he founga naʻá ne fai ai ení. Fakatatau ki he Encyclopædia Britannica, ko e kakai ʻe niʻihi ʻoku nau tui “ko e filifili fakanatulá b ko e founga ia ʻe taha ʻoku puleʻi ai ʻe he ʻOtuá ʻa e māmani fakamatelié.”

 ʻOku toe kau ki heni ʻa e ngaahi fakakaukau ko ení:

  •   Ko e meʻamoʻui kotoa pē ko ʻenau tupu mai mei ha meʻa pē ʻe taha ʻi he taimi fuoloa kuohilí.

  •   Ko ha faʻahinga meʻamoʻui ʻe taha ʻe lava ke tuputupumālie ia ʻo hoko ko ha meʻamoʻui mātuʻaki kehe ʻe taha. Ko e fakatātaá ʻoku nau akoʻi ko e fanga ngelí ʻe lava ke nau hoko ko ha tangata.

  •   Ko e ʻOtuá ʻokú ne fakatupunga ʻa e ngaahi meʻa kotoa ko ení.

 ʻOku hoamālie ʻa e ʻevalūsiō mo e Tohi Tapú?

 ʻOku fakahaaʻi ʻe he ʻevalūsiō ko e fakamatala ʻa e Tohi Tapú fekauʻaki mo e fakatupú ʻi he tohi Sēnesí ʻoku ʻikai ke tonu fakaʻaufuli. Kae kehe, naʻe lave ʻa Sīsū ki he fakamatala ʻi he Sēnesí ko ha moʻoni fakahisitōlia. (Sēnesi 1:26, 27; 2:18-24; Mātiu 19:4-6) ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ʻi he ki muʻa ke haʻu ʻa Sīsū ki he māmaní, naʻá ne nofo ʻi hēvani mo e ʻOtuá pea naʻá ne tokoni ki he ʻOtuá ʻi hono ʻai ke “hoko mai ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ʻo ʻi ai.” (Sione 1:3) Ko ia ai, ko e fakakaukau ko ia naʻe ngāueʻaki ʻe he ʻOtuá ʻa e ʻevalūsioó ke fakatupu ʻa e faʻahinga moʻui kehekehé ʻoku ʻikai hoamālie ia mo e ngaahi akonaki ʻi he Tohi Tapú.

 Fēfē ʻa e malava ʻa e ʻuluʻakaú mo e fanga manú ke feʻunuʻaki ki honau ʻātakaí?

 ʻOku ʻikai ke fakamatalaʻi ʻi he Tohi Tapú ʻa e lahi ʻo e kehekehe ʻe hoko ʻi ha faʻahinga meʻamoʻui ʻe taha. Pehē foki ʻoku ʻikai te ne fakafepakiʻi ʻa e moʻoni ko ia ko e faʻahinga kehekehe ʻo e ʻuluʻakau mo e fanga manu naʻe fakatupu ʻe he ʻOtuá ʻe lava ke kehekehe ʻi he taimi ʻoku nau fanafanau ai pe feʻunuʻaki ki he ngaahi ʻātakai foʻoú. Neongo ʻoku vakai ki heni ʻa e niʻihi ko ha founga ʻo e ʻevalūsiō, ʻoku ʻikai ke tupu mei ai ha faʻahinga meʻamoʻui kehe.

a ʻOku ngāueʻaki ʻe he Tohi Tapú ʻa e foʻi lea “faʻahinga,” ʻa ia ʻoku mata-lahi ange hono ʻuhingá ʻi he foʻi lea “kalasi” ʻoku ngāueʻaki ʻe he kau faisaienisí. ʻI he taimi ʻe niʻihi ʻoku pehē ʻe he kau faisaienisí ʻoku ʻi ai ha kalasi foʻou ʻo ha meʻamoʻui kuo tupu mei he ʻevalūsiō, ka ko hono moʻoní ko ha faʻahinga pē ia ʻe taha ʻo e meʻamoʻui ko iá hangē ko hono fakalea ʻi he tohi ʻa Sēnesí.

b ʻOku ʻuhinga ʻa e filifili fakanatulá ki he malava ʻa ha fuʻu ʻakau pe manu ke moʻui ʻo fakatatau ki hono ʻātakaí pea fanafanau.