Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

COVID-19 Unguimanda manllaihuan, ñucanchi yuyaipi ama yapata shaijushcashna sintiringapaca ¿imata ayudanga?

COVID-19 Unguimanda manllaihuan, ñucanchi yuyaipi ama yapata shaijushcashna sintiringapaca ¿imata ayudanga?

 ¿COVID-19 unguimandaca yapa shaijushcachu sintiri callaripashcangui? Ashtaca gentecunami quiquinshna sintirinajupashca. Cai unguimandami mundo enteropi gentecunaca ashtaca quillacunata paicunapa huasipilla yalingapa yacharinajushca. Doctor Hans Kluge, Europa llactapa Organización Mundial de la Saludpa directorca ninmi: “COVID-19 ungui ama mirashpa catichunmi ashtaca gentecunaca cuidaringapaj esforzarinajushca”. Shinapash “llaquilla, shaijushca, imatapash na rurai tucunshna sintirinaca facilmi” can ninmi.

 Quiquin yapata llaquilla shaijushca sintirijushpaca ama pinaripaichu. Cai unguimandaca tucuicunallatami llaquilla, estresado sintirinajupashcanchi shinapash imashina ashtaca gentecunata Biblia ayudapashca shinallatami quiquindapash ayudaita ushapanga.

 ¿Fatiga pandémica nishcaca imata can?

 Fatiga pandémica nishcaca na shuj ungui canllu. COVID-19 unguimandami ashtaca gentecunapa causaica cambiashca. Chaimi shamuj punllacunapi ima pasanata na yachaimandami ashtaca gentecunaca manllaihuan, yuyaipipash shaijushcashna sintirinajushca. Shujcuna sintirishcashnaca na tucuicuna sintirishunllu cada unomi diferente capanchi. Shinapash ashtacacunaca cashnami sintirishca:

  •   Imata rurana munaitapash na charin

  •   Yapata micuna o na micuna munaitami charin, shinallata yapata puñuna o na puñuna munaitami charin

  •   Ñapash culiran

  •   Fácil cosascunata ruraimandapashmi estresarin

  •   Imagutapash na aliguta pensarita ushan

  •   Shamuj punllapi ima pasanata na yachan

 COVID-19 unguimanda manllaihuan, shaijushcashna sintirinaca ¿imashinata llaquichita ushan?

 COVID-19 unguimanda manllaihuan, shaijushcashna yapata sintirishpaca ñucanchillatapash shujcunatapashmi llaquichi ushashun. COVID-19 ungui ama mirashpa catichun cuidarinatapash asha ashami saquita ushanchiman. Ashtaca tiempotami COVID-19 unguihuan causanajunchi nishpami cai ungui ashtahuan mirajujta, gentecuna huañunajujta ricushpapash ñana callaripishna cuidarishpa catijunchiman. Shina rurashpaca ñucanchillata, ñucanchi familiatapashmi llaquichishun.

 Ashtaca gentecunaca cai COVID-19 unguimanda Bibliapa shimicuna cierto cashcatami cuenta japishca. Bibliapica nijunmi: “Imatalla rurana punllapi imata ruranatapash na munashpaca, ushai illajmi tucungui” (Proverbios 24:10). Shinapash shaijushcashna, imatapash na ruraita ushanshna sintirijujpipash Bibliami ayudaita ushan.

 COVID-19 unguimanda manllaihuan, shaijushcashna sintirijujpica ¿Bibliaca imashinata ayudaita ushan?

  •   Gentecunahuan carulla cana cashpapash amigocunahuan parlanataca na saquinachu capangui.

     Bibliapica ninmi: “Ali cumbaguca. Llaqui punllacuna japijpipash, quiquin huauquitashnami llaquin” (Proverbios 17:17).

     Imamandata importante can: Ali amigocunaca ima llaquita charijpipash ali shimicunata nishpami animan (1 Tesalonicenses 5:11). Shinallata ñucanchilla ashtaca tiempota yalishpaca imapash nanaicunami japita ushan (Proverbios 18:1).

     Caita rurapai: Quiquinba amigocunataca telefonopi, video llamadapimi cayaita ushapangui. Shinallata mensajecunatami celularpi cachaita ushapangui. Llaquilla sintirijushpapashmi cayaita ushapangui. Shinallata paicunahuan parlashpaca COVID-19 unguimanda imashina cashcatami tapuita ushapangui. Shina rurashpami randimanda animarita ushapanguichi. Quiquinba amigomanda imagutapash rurapai. Shina rurashpaca quiquinbash, quiquinba amigopashmi cushilla sintiripanguichi.

  •   Cai unguimanda imata rurai ushashcata rurapai

     Bibliapica ninmi: “Tiempotaca aligutami aprovechana canguichi” (Efesios 5:16 La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo [TNM]).

     Imamandata importante can: Imagutapash rurangapaj tiempota aprovechanami llaquicunapi ama yapata pensarichun ayudan (Lucas 12:25).

     Caita rurapai: Cai ungui nara callarijpi imata rurai ushashcapi pensarijunapa randica cunanbi imata rurai ushashcapi pensaripai. Por ejemplo, cunanga ashtahuan tiempota charimandami ejerciciota o quiquin gushtashca cosascunata rurangapaj tiempota charipangui. Shinallata familiahuan ashtahuan tiempota yali ushapangui.

  •   Imata rurana costumbreta charishpaca pactachipai

     Bibliapica ninmi: “Imata rurana tiajpipash, aliguta yarishpa ricushpami rurana canguichi” (1 Corintios 14:40).

     Imamandata importante can: Imagutapash rurana costumbreta charinami ashtaca gentecunataca ali, cushilla sintirichun ayudashca.

     Caita rurapai: Cunanbi imata rurai ushashcata anotapai. Trabajoman rinata, escuelapa debercunata, huasipi ruranacunata ima horaspacha ruranata anotapai. Taita Diosmanda yachajungapapash tiempota llujchipai. Shinallata familiahuan yalingapaj, ratoguta puringapaj, ejerciciota rurangapapashmi tiempota llujchita ushapangui. Imagutapash ñana rurai ushashpaca anotashca hojata ricushpami cambiocunata ruraita ushapangui.

  •   Tamia tiempopi o indijuj tiempopi imata rurai ushashcata rurapai

     Bibliaca ninmi: “Ali yuyaita charij runaca, ima llaqui japinata ricushpaca pacajunmi” (Proverbios 22:3).

     Imamandata importante can: Indipash, huairapash ñucanchi saludpaca alimi capan. Pero na tucui ladocunapichu indin, huairan o tamian.

     Caita rurapai: Tamia punllacuna chayamujujpica imatapash rurai ushangapami punchalla pushtuta mascaita ushapangui. Chiri cajpipash canllapi imata rurai ushashcata ricupai. Canllapi ashtahuan yalingapaca cunujlla churajunata churajuita ushapangui.

     Indi punllacuna chayajpica ashtaca gentecunami maimanbash ringa. Chaimi cuidadota charina canchi. Maimanbash ringapaj munashpaca huaquinlla gentecuna tiaj pushtumanmi rita ushapangui.

  •   COVID-19 ungui ama japichun cuidarishpa catipai

     Bibliapica ninmi: “Juizu illaj runaca, yapata jariyashpami purin” (Proverbios 14:16).

     Imamandata importante can: COVID-19 unguimanda na cuidarishpaca chai ungui japi tucushpami huañuita ushanchi.

     Caita rurapai: Quiquin causajuj llactapi COVID-19 unguimanda puntashna cuidarishpa catijujta o na cuidariajujtami ricuna capangui. Quiquin na cuidarishpaca quiquinllata, quiquinba familiatapash shujcunatapashmi llaquichita ushapangui.

  •   Taita Diosman ashtahuan quimiripai

     Bibliapica ninmi: “Taita Diospajman quimirichi. Shina quimirijpica, paipash cangunapaman quimiringami” (Santiago 4:8).

     Imamandata importante can: Taita Diosmi llaquicunata aguantachunga ayudaita ushan (Isaías 41:13).

     Caita rurapai: Cada punllami Taita Diospa shimi Bibliataca liita ushapangui. Chaita rurangapaca cada punlla Bibliata liingapaj programatami utilizaita ushapangui.

 COVID-19 ungui tiajpipash Testigo de Jehovacunaca tandanajushpa catinajunrami. Internetta utilizashpami mundo enteropi Testigo de Jehovacunaca tandanajuicunata, jatun tandanajuicunata, Jesuspa huañushca punllata yuyaringapaj tandanajuitapash charita ushashca. Quiquinbash chai tandanajuita charingapaj munashpaca testigo de Jehovacunahuanmi parlaita ushapangui.

 COVID-19 unguimanda ama yapata llaquiringapaca Bibliapa textocunami ayudaita ushan

 Isaías 30:15: “Ñucata yariajlla causashpa casilla shuyashpami, shinlli tucunguichi”

 Imata ningapaj munan: Taita Diospa consejocunapi confianami ama yapata llaquirichun ayudan.

 Proverbios 15:15: “Llaquilla causajuj runapaj causaipica, punllandimi ashtahuan llaqui shamun. Ashtahuangarin cushilla causajuj runapaj shungupica, punllandi jatun micuita ruranshnami causanajun”

 Imata ningapaj munan: Llaqui punllacunapi cashpapash imata rurai ushashcapi pensarinami cushilla cachunga ayudan.

 Proverbios 14:15: “Na yachajushca runaca, imata nijpipash tucuita crinllami. Ashtahuangarin ali yachajushca runaca, imata rurangapajpash aliguta yarinrami”

 Imata ningapaj munan: Shujcuna imapash na pasangachu nishpa yuyajpipash, ñucanchica cuidarishpa catinami canchi.

 Isaías 33:24: “Chaipi causajcunaca, pipash na: “Ñucaca huañujunimi” ninajungachu’”

 Imata ningapaj munan: Taita Diosca tucui nanaicunata tucuchisha ninmi.