1960 watapim mamay unqukuwarqa 17 watanpi kachkaspan, chay watapitaqmi mamayta taytay saqirurqa. Chaymi Alemania oriental nacionpa Burg sutiyuq llaqtachanpi mamaywan kuska abueloykunawan yacharqaniku. Chay llaqtapi yaqa lliw runakuna hinam aylluyqa Diospiqa mana creerqakuchu, chaymi Diosmantaqa imapas qukuwaqkuchu.

Abueloyqa allintam uywawaq. Niwaqmi sachakunaman siqaspay kallmanta kuchunaypaq, huk ruwaykunatapas kamachiwaqtaqmi. Tukuy chaykunatam ruwarqani pukllakuq hinalla. Ancha kusisqam karqani.

Escuelapi segundo gradopi kachkaptiymi hatun llaki qatiruwarqa. Wasiyman kutichkaspaymi corrientepa pasasqan hatun torreman siqarurqani 8 metro altokama, hinaptinmi corriente pasaruwaptin wañusqa hina rikurirurqani. Hospitalpi rikchariruptiyqa manañam makiy kasqachu. Llumpa-llumpayta corriente makiyta kañaruwasqanraykum makiytaqa kuchuruwasqaku, mana kuchuwaptinkuqa wañuruymansi kasqa makiykuna llumpay heridasqa kasqanrayku. Mamaywan abueloykunaqa llumpay llakisqam tarikurqaku, ñuqañataqmi warmallaraq kasqayrayku llumpaytaqa mana llakikurqanichu.

Hospitalmanta lluqsisqay qipatam escuelaman kaqmanta riyta qallaykurqani, warmamasiykunam ichaqa mana makiyuq kasqayrayku asikuwaqku, tanqaykuwaqku hinaspa imawanpas chuqaykuwaqku. Chaykunawanmi llumpayta hukmanyarqani. Chaymantam Birkenwerder llaqtapi ñuqa hina warmakunapa estudiasqan escuelamanña aparuwarqaku. Chay escuela wasiymanta karupi kasqanraykum mamaywan abueloykunaqa vacacionllapi watukamuwaqku, sapa kuti hamunankupaq mana qullqinku kasqanrayku. 10 watam chayna karunchasqa karqani.

Chakiywanmi tukuy ima ruwayta yacharuni. Chakiywanñam cucharata hapispay mikuni, ñaqchakuni, kiruyta cepillowan mayllakuni hinaspa rimaspaypas chakiywanmi yanapachikuni. Chakiyñam makiy hina rikurirun.

Mozo kaspaymi yachaysapa runakunapa hamuq tiempopi imayna vida kananmanta qillqasqankuta  leeq kani. Chaymi piensarqani huk punchaw robot hina makiyuq kanayta. 14 wataypiñataqmi cigarro pitayta qallaykurqani wakin runakuna hina kayta munaspay, piensarqanim: “Cigarrota pitaspayqa yuyayniyuq hinañam kachkani, ¿imanantaq mana makiyuq kasqayqa?”, nispay.

Juventud Libre Alemana nisqan gobiernopa yanapasqan mozo-sipaskunapa kasqan asociacionmanmi yaykururqani, chaypim secretario cargoyuq karqani. Takiyta, hinaspa poesiata yachachisqanku wasimanpas rirqanim, pukllarqanitaqmi ñuqa hina runakunawanpas. Estudioyta tukuruspa huk tiempo yanapakuqlla kasqaymantam llaqtaypi llamkayta tarirurqani. Chaymantapas sano runakuna hina kayta munaspaymi doctorkunapa quwasqanku makita churakurqani.

Huk punchawmi llamkayniyman rinaypaq trenta suyachkaptiy huk runa asuykamuwaspa niwarqa Diosqa makiyta kutiykachipuwananmanta, hinaspanmi tapuwarqa sichum chayna kananmanta creesqayta. Hinaptinmi chayna niwasqanwan uyarayarurqani. Ñuqaqa makiyuq kaytam munarqani ichaqa chay runapa niwasqanqa mana serniyuq runapa niwasqan hinam rikchakapuwarqa. Diosqa mana kasqanta piensasqayraykum chay parlapayawaqniy runata rikuruspayqa huk lawninta pasakuq kani.

Ichaqa manapas unaymantam huk llamkaqmasiy warmi wasinman qayaykuwarqa. Wasinpi yakuchata tomachkaptiykum tayta-mamanqa Diosmanta rimayta qallaykurqaku. Diostam sutichaqku Jehova nispa, chaypim chayllaraq yacharurqani Diosqa sutiyuq kasqanta (Salmo 83:18, NM). Chaymi sunquypi nirqani: “Diosqa manam kanchu ima sutiyuqña kaspanpas. Pantaypi kasqankutam qawaykachisaq”, nispay. Piensasqaymanta mana iskayrayasqayraykum bibliamanta rimayta qallaykurqaniku. Ichaqa manam atirqanichu Dios mana kasqanta qawachiytaqa.

Bibliapa ñawpa tiempopi willakusqankuna cumplikurusqantañam qawachiwarqaku, chaymi musyarurqani wara-waranqa wata ñawpaqtaraq imapas pasakunanta bibliapa nisqanqa cumplikusqanta. Chaywanmi Diospi iñiytaña qallaykurqani. Huk kutipim kunan tiempopi kawsakusqanchikta tupachirqaniku Mateo qillqapa 24 capitulonwan, Lucas qillqapa 21 capitulonwan hinaspa 2 Timoteo qillqapa 3 capitulonwan. Chaymi musyarurqani ‘tukupay punchawkunapiña’ * kawsasqanchikta, imaynam doctorpas runata tapuspan hinaspa imayna kasqanta qawaspan yachan imawan unqusqanta, yaqa chaynatam ñuqapas musyarurqani tukupay tiempokunapiña kasqanchikta. Bibliapa willakusqanqa sutillam kasqa, chaymi mana ima niytapas atirqanichu.

Manam iskayrayarqanichu yachasqaykunaqa Diosmanta kasqanta. Chaymi Jehova Diosta mañakuyta  qallaykurqani, hinaspapas 10 wata masninña cigarro pitasqaytam saqirurqani. Huk wataña biblia estudiasqaymantam 1986 watapa 27 abril killapi pakallapi bautizakurqani Jehova Diospa testigonkuna Alemania oriental nacionpi chay watakuna autoridadkunapa maskasqan kasqanrayku.

Autoridadkuna harkawasqankuraykum as-aslla wasikunapi huñunakurqaniku. Chaymi iskay-kimsa testigokunallata riqsirqani. Ichaqa Alemania occidental nacionman rinaypaqmi autoridadkuna saqiykuwarqa, chaypiqa manam gobiernoqa harkakurqachu testigokunataqa. Chaypim testigokunapa hatun huñunakuyninman wamaq rispay achkallay-achka testigokunata rikurqani. Qunqaniraqchuqaya kunankamapas.

Berlín llaqtata rakinaq pirqata tuñirachiptinkum Jehova Diospa testigonkunaqa chayraq mana pipa harkasqan Diosmanta willakurqaniku. Hinaptinmi astawan Diosmanta willakunaypaq tiempochakurqani. Ichaqa mana riqsisqay runakunawan rimaytam manchakurqani mana makiyuq kasqayrayku hinaspa achka wata unquqkunapa escuelanpi kasqayrayku. Chaywanpas 1992 watapim kallpanchakurqani 60 horata Diosmanta willakunaypaq. Kusisqam tarikurqani, chaymi 3 watapuni sapa killa chaynata Diosmanta willakurqani.

Bibliapa nisqanman hinam ‘llakikuni yanapana kaqkunamanta’ (2 Corintios 11:29). Rimayta hinaspa tanteayta atisqayraykuraqmi ñuqaqa runamasiyta yanapanaypaq kallpanchakuni. Mana makiyuq kasqayraykum llakikuni ñuqa hina ñakariq runamasiykunamanta. Yachanim imatapas ruwayta mana atispanku imayna sientekusqankuta. Chaymi kallpanchani hukmanyasqa tarikuqkunata, chaywanmi kusisqa tarikuni.

Mana makiyuq kasqayraykum wakin kutipiqa llakisqa tarikuni. Chakiywan tukuy imata ruwaspaypas sasachakunim makiywan hina mana ruwayta atispay. Sapa punchawmi nini: “Dios kallpata quwaptinmi tukuy imata ruwanaypaq kallpayuq kani”, nispa (Filipenses 4:13). Jehova Diosmi kallpata quwan sapa punchaw imatapas ruwanaypaq. Hinallam payqa yuyawachkan, manataqmi ñuqapas paymantaqa karunchakuyta munanichu.

Kunanqa aylluywan kuskam kusisqa kawsakuni, mana tayta-mamaypa makinpi wiñachkaspaypas. Kuyakuq hinaspa llakipayakuq warmichaypa sutinmi Elke. Chaymantapas wara-waranqantin enteron pachapi tarikuq Jehova Diospa testigonkunam aylluy hina kanku.

Jehova Diosmi kay allpa pachata huertayachispan makiykunatapas kaqmanta quykuwanqa, chaymanta yachasqaymi sunquyta tiyachin (Apocalipsis 21:5). Makiyuqña kanaymantaqa manam iskayrayanichu. Jesusmi kay pachapi kachkaspan huk runapa makinta sanoyarachirqa, chaymantapas huk runapa rinrinta pasaypaqta kuchuruptinkum sanoyarachirqa (Mateo 12:13; Lucas 22:50, 51). Chaymi mana iskayrayanichu hamuq tiempopi Jesusqa ñuqatapas allinyaykachiwananmanta.

Ichaqa ancha kusisqam tarikuni Jehova Diosta riqsirusqaywan. Paymi taytay hina, kuyawaqniy amistadniy hina hinaspa kallpanchaykuwaqniy. David hinam ñuqapas nini: ‘Tayta Diosmi atiyninwan [...] ñuqallayta yanapaykuwan. Chaymi kusikuywan llimparichkan sunqullaypas’, nispa (Salmo 28:7). Jehova Diosmantaqa manam haykapipas kacharikusaqchu, aswanmi tukuy sunquywan paypi hapipakusaq mana makiyuq kaspaypas.