Wakinkunaqa kushishqa kawakïta pensarmi divorciakuyan. Wakinnam rakikëta munayantsu, tsënö karpis majanta quedakunampaq manam obliguëta puëdintsu. Imanö kaptimpis, cäsi llapankunam cuentata qokuyan divorciakurirnin kawëninkuna mas sasa (aja) tikranqanta. Tsëpa pasashqa karqa itsa cuentata qokunki tsë rasumpa kanqanta. Tsë problëma kaptin Bibliapa mëqan consëjunllapis yanaparishunëkipaq kaqta rikärishun.

Qellëpaq, imanö wamrankunata wätayänampaq y japallankuna sientikuyanqanmi alläpa yarpachakïman chätsinman, y tsëqa manam rasllatsu ushakärin. Tsë asuntuta estudiaq psicölogam nirqan wakin divorciakushqakunaqa watakuna pasaptimpis engañashqa y jaqishqa sientikuyanqantaraq, y “kawëqa alläpa llakikïpaq kanqanta y japallankunalla sientikuyanqantash” niyan.

 KËKUNATA RURË:

• Llakikïnikita shonqïkillachö katsitsu. Kuyarnin itsa majëkita llakinkiraq. Y casädu kawakïniki atska problëmayoq kashqa kaptimpis, itsa llakikunki shumaq mana yarqunqanta (Proverbius 5:18). Bibliapis “waqanapaq” tiempu kanqantam nin, tsëmi alli kanman llakikïnintsikta shonquntsikpita jorqëqa (Eclesiastes 3:1, 4).

• Wakinkunapita rakikëtsu. Yarpachakunëkipaq japallëki kanëki alli kaptimpis, manam wakinkunapita atska tiempupaqa rakikäkurinkimantsu (Proverbius 18:1). Alli kaqkunallapita parlë, sitsun imëpis punta qowëkipaq mana allillata parlanki, wakinkunaqa qampitam rakikäkuriyanqa. Divorciakurirlla precisaqkunata decidinëki kaptinqa, pipis markäkunqëkipa (yarakunqaykipa) yanapakïninta ashi.

• Saludnikita cuidë. Divorciakunqëkiman alläpa yarpachakïqa, itsa hipertension nishqan qeshyaman o alläpa peqa nanë qeshyaman chäratsishunkiman. Alleq mikï (mikuy), ejerciciuta rurë y alleq punï (punuy) (Efesius 5:29).

• Mana sirwishoqniki y punta qowëkita yarpätsishoqniki cösaskunata wayikipita jorqë, peru precisaq documentukunataqa guardë. Y allichi kanman casakunqëki fötukunata wamrëkikunapaq guardanqëkiqa.

• Mana alli pensënikikunata ushakätsi. Qowan engañashqa kaptin divorciakushqa Olgam kënö nin: “Kënömi imëpis tapukoq kä: ‘¿Imataq pëpa kapun noqapa mana kapamanqan?’”. Tsëkunaman alläpa yarpachakï mas llakikïman chätsinqantam cuentata qokurirqan (Proverbius 18:14).

  Mëtsikaqmi imanö sientikuyanqankunata qellqayan, tsënö rurayanqanmi yanapayashqa manana tsëkunaman alläpa yarpachakuyänampaq. Tsëta rurëta decidirqa, llakitsishoqniki pensëkunata qellqanëkipa rantin mushoq y alli pensëkunallata qellqë (Efesius 4:23). Rikärishun ishkë pensëta:

  Mana alli pensë: “Noqapa culpärëkurmi majä engañamashqa.”

  Alli pensë: “Pantanqäkuna manam tsapantsu engañamanqanta.”

  Mana alli pensë: “Jövin kawënïtam mana alli majawan perditsirqö.”

  Alli pensë: “Pasamanqankunaman mana yarparäkurninqa mas kushishqam kawakushaq.

• Llapan parlayanqankunata ama cuentapaq churëtsu. Itsa wakin amïguïkikuna y kastëkikuna alli këninkunachö mana kaqta y llakitsishoqniki cösaskunata parlariyanman. Itsa kënö niyanman: “Pëqa manam qampaqnötsu karqan” o “Diosqa chikinmi divorciuta”. * Biblia kënö consejakun: “Ama creitsu nunakuna llapan niyanqankunataqa” (Eclesiastes 7:21). Ishkë watapana divorciakushqa Martïnam kënö nin: “Llakitsimaq parlëkunata cuentaman churanäpa rantinmi, Dios rikanqannö imatapis rikëta procurä. Pëpa pensëninkunaqa noqantsikpa pensënintsikkunapitapis mas jatunmi” (Isaïas 55:8, 9).

• Diosman mañakï. Pëqa munan sirweqninkuna llapan yarpachakïninkunata makinchö jaqiriyänantam, jina mas yarpakachätseq kaqtapis (1 Pëdru 5:7).

11 watapana casäda kashqa Julianam kënö nin: “Mana ëwakunampaqmi qowäta rogarqä. Peru jaqiramaptinqa alläpam piñakurqä pëwan y ëwakunqan warmiwan”. Mëtsikaq divorciakushqakunam punta kaq majankunawan piñashqalla kakuyan mëtsika watakunapa. Tsënö kaptimpis, parlayanqaran ima asuntullapaqpis y masqa wamrankunarëkurmi.

KËKUNATA RURË:

• Punta kaq majëkiwan shumaq tratanakuyë. Imapitapis parlayänëkipaq kaptinqa raslla precisaq kaqkunapita parlari. Mëtsikaqmi cuentata qokuyashqa tsënö rurëqa yamë këta apamunqanta (Romänus 12:18).

• Ama llakitsikïpaqa parlëtsu. Mana alli tratëkämashqapis imata ruranapaq kaqtam Biblia kënö consejakun: “Parlakïninta tsaraq kaqqa yachëyoqmi” (Proverbius 17:27). Shumaq parlayänëkipaq kallpachakïkaptiki piñakïman chaqnö kaptinqa, itsa kënö ninkiman: “Pensarinäta jaqiramë, juk junaqnam parlarishun”.

• Punta majëkiwan alläpa mana tratanëkipaq procurë legal, qellë o salud asuntukunachö.

Divorciakurinqampita ichik tiempullatash Marïa cuentata qokurinaq menor wamran waqarlla kakunqanta y hasta cämanchö ishpapukunqanta; jina mayor warmi wamrampis cambianqanta. Awmi, wamrëkikunaqa kananmi mas wanayäshunki. Peru tsënö kaptimpis, itsa yanapanëkipaq ganasninnaq ni tiempunnaq sientikunkiman.

KËKUNATA RURË:

• Wamrëkikunata nirï sentimientunkunapita parlayämunampaq mana precisaqkunatanö parlayämunan kaptimpis (Job 6:2, 3).

• Yarpë cada ünum rurayänampaq kaqta rurayänan. Itsa sentimientïkikunachö yanapayäshunëkita wanaptiki, wamrëkikuna yanapashïnikita munayanman, peru manam allitsu kanman ichikllan wamra problëmëkikunata altsëta procuranqanqa (1 Corintius 13:11). Yarpë, wamrëkikunaqa manam pasashunqëkikunapita confianëkipaqtsu ni punta qowëkiwan parlanëkirërurllaqa utilisänëkipaqtsu kayan.

• Wamrëkikunapa kawëninchö alläpa cambiukunata rurëtsu. Allichi kanman täräyanqëkillachö yachayanqëkiqa y imëpis rurayanqëkillata rurayanqëkiqa. Peru mas precisaqqa Diospa kaqchö rurënikikunam kanman, Bibliata leyi, Familiachö Diosta Adorana Hörata rurë y maskunatapis (Deuteronomiu 6:6-9).

16 watapa casäda kashqa Melïssam nin: “Noqaqa manam divorciakïta munarqätsu. Peru pasanqankunata mana cambiëta puëdinqäta cuentata qokurirmi mas allina sientikurirqä”. Awmi, divorciu kaptimpis kawëqa manam ushakantsu.