Ir al contenido

Ir al índice

¿Jachin riʼ ri ksukʼuman ri uwach Ulew?

¿Jachin riʼ ri ksukʼuman ri uwach Ulew?

 E kʼi kkichomaj che are ri winaq kebʼanow kʼax che ri uwach Ulew rumal laʼ kʼo ta chi kʼaslemal chuwach y sibʼalaj kebʼison rumal wariʼ. Junam rukʼ ri kkichomaj ri winaq che kʼo nim ketaʼmabʼal chrij ri medioambiente, ri e winaq tajin kkibʼan kʼax che ri uwach Ulew rumal laʼ tajin kekam e kʼi chikop y nikʼaj chik.

 ¿La ksach na ri uwach Ulew kumal ri winaq? ¿O kopan na jun qʼij che ri e winaq kkibʼan ta chi kʼax che ri uwach Ulew?

¿La kʼo upatan ri chuqʼabʼ che kkoj che ukʼexik ri uwach Ulew?

 Ri kʼo nim ketaʼmabʼal kkibʼij che kojkunik kqachajij ri uwach Ulew. Jujun chke ri investigadores kkibʼij che kʼo ktobʼan wi we pa junamam kqakoj qachuqʼabʼ y jalajoj taq jastaq kqabʼan che uchajixik ri uwach Ulew. Y jujun chke are wariʼ:

  •   Ukojik chuqʼabʼ che uchajixik ri ulew ri kʼachelaj ri siwan xuqujeʼ ri océanos.

  •   Kkʼex ri kbʼan che uchajixik ri e tikoʼn y kkoj ri kaqiqʼ, ri joron y nikʼaj chik rech kkʼojiʼ luz.

  •   Kkʼex ri kbʼan che ubʼanik ri ktijowik y ri kbʼan che ujachik rech xaq ta kkʼaq bʼi pa mes, xuqujeʼ are utz che ktij ta más tiʼj y kar, xaneʼ are utz che ktij más verduras o ichaj.

  •   Uchʼobʼik che rajawaxik ta kʼi jastaq chqe rech kqariq jun utz kʼaslemal.

 ¿Jas kachomaj? ¿La kekun ri e qʼatal tzij, ri nimaʼq taq kʼayij y ri winaq rech junam uchajixik ri uwach Ulew kkibʼano? ¿O kachomaj che kkʼulmataj ta wariʼ rumal che ri e winaq kkirayij kʼi jastaq, kel ta kikʼuʼx chke nikʼaj chik y kechoman ta chrij ri petinaq? (2 Timoteo 3:1-5).

Kʼo jun eyebʼal

 Ri Biblia kubʼij che ri uwach Ulew ksukʼumax na uwach. Kubʼij jas che ri e winaq e kunaq ta che usukʼumaxik ri uwach Ulew. Xuqujeʼ kukʼut chqawach ri kbʼan na che usukʼumaxik.

 ¿Jasche ri kkibʼan ri winaq kkun ta che usukʼumaxik ri uwach Ulew? Ri Jehová a xubʼan ri uwach Ulew y xuya chke ri winaq che kkichajij (Génesis 1:28; 2:15). Xkiriq utzilal riʼ wet xkinimaj y are xkibʼan ri xraj ri Dios (Proverbios 20:24). Are kʼu, xkibʼan ta ri xubʼij ri Jehová xaneʼ are xkibʼan ri xkaj (Eclesiastés 7:29). Ri winaq kekun taj kkichajij ri uwach Ulew, paneʼ kkikoj kichuqʼabʼ kekun ta riʼ kkisukʼumaj (Proverbios 21:30; Jeremías 10:23).

 Ri rajawaxik kkʼexik. Ri Dios kuya ta bʼe chke ri winaq che kkibʼan más kʼax che ri uwach Ulew (Apocalipsis 11:18). Kuya ta tobʼanik chke ri qʼatal taq tzij y ri winaq rech ksukʼumax ri uwach Ulew; xaneʼ kukʼex na konojel ri e qʼatal taq tzij (Apocalipsis 21:1). Rumal laʼ ri Jehová kubʼij pa ri Biblia: «¡Chawilampeʼ, kinbʼan kʼakʼ chke konojel ri jastaq!» (Apocalipsis 21:5).

 ¿Jas kbʼan che usukʼumaxik? Ri Jehová kukoj na ri uQʼatbʼal tzij che kʼo pa ri kaj che kikʼexik ri qʼatal taq tzij che e kʼo pa ri uwach Ulew. Ri Jesús are kqʼatow tzij puwiʼ ri uwach Ulew (Daniel 2:44; Mateo 6:10).

 Ri uQʼatbʼal tzij ri Dios kuya na pixabʼ chke ri winaq rech kkikoj pa kikʼaslemal ri utaqanik ri Dios. Are chiʼ ri winaq kkiya kibʼ pa taqik che ri Bʼanal qe y kkibʼan pa kikʼaslemal ri kubʼij, kekun riʼ kkichajij ri uwach Ulew (Isaías 11:9). Ri Biblia kubʼij che chuxeʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios ri winaq kkiriq na ronojel ri kajwataj chke are kʼu kkibʼan ta chi kʼax che ri uwach Ulew. Ri uQʼatbʼal tzij ri Dios kubʼan na ronojel wariʼ:

 Ri uQʼatbʼal tzij ri Dios qastzij kubʼan na wariʼ. We kawaj kawetaʼmaj más, chasikʼij ri kʼutunem «¿Cuándo gobernará la Tierra el Reino de Dios?».

a Jehová are ubʼiʼ ri Dios (Salmo 83:18).