Ir al contenido

Bibliapi qhelqakusqan, ¿kikillanpunichu?

Bibliapi qhelqakusqan, ¿kikillanpunichu?

 Arí. Biblia maukʼayapoj imaspi qhelqakojtinpis, ashkha copiasta ruwakojtinpis, qallariypi qhelqakusqanqa kikillanpuni. Chayta yachanchej, ñaupa tiempomanta qhelqasqasta kay tiempomanta Bibliaswan kikinchaspa.

Bibliata copiajkuna, ¿nichu copiashaspa imitatapis pantarqanku?

 Wakin imitaspi pantarqankupuni. Chayta yachachej, Bibliamanta ashkha unayniyoj qhelqasqasta tarisqankupi. Chay qhelqasqasta kay tiempomanta Bibliaswan kikinchaspa, reparasqanku wakin imitaspi pantasqa kasqanta. Jinapis Bibliapi imatachus qallariypi qhelqakusqanqa, kikillanpuni kashan. Jina kajtinpis, wakin copiajkunaqa, Bibliaj nisqanta qʼewiyta munaspapuni wakin cheqasta cambiasqanku. Mayqenkunapichus cambiasqankumanta, iskayta qhawarina:

  1.   Wakin unayniyoj Bibliaspeqa, 1 Juan 5:7 jinata nin: “Janaj pachapi Dios Tata, paypa Churin, Santo Espirituwan. Paykunataj ujlla kanku”, nispa. Jinapis Bibliamanta unayniyoj qhelqasqaspeqa, mana chay palabras rikhurinchu. Chaytaqa Biblia qhelqakusqanmanta ashkha watasninmanraj yapaykusqanku. a Chayrayku kay tiempomanta ashkha Bibliaspi, mana chay palabras rikhurinchu.

  2.   Bibliamanta ashkha unayniyoj qhelqasqaspeqa, Diospa sutin may chhika kutista rikhurin. Jinapis ashkha Bibliaspeqa, Diospa sutinta churanankumantaqa, “Señor” chayri “Tata Dios” nispa churaykusqanku.

¿Bibliapi astawan pantaykuna kanmanrajchu?

 Kay tiempopeqa Bibliamanta ashkha unayniyoj qhelqasqas tiyan. Chaykunata kikinchaspataj, may cheqachus pantasqa kasqanta reparayta atisunman. b Ashkha yachayniyoj runastaj chayta ruwasqanku. Imatachus paykuna nisqankuta qhawarina.

  •   William Henry Greenqa, ñaupa qhelqasqasta sumajta rejsin. Paytaj Ñaupa Testamentomanta jinata nin: “Kay Ñaupa Testamentoqa maychus kajtapuni copiakusqa. Ni mayqen ñaupa libromantapis chayta nisunmanchu”, nispa.

  •   Frederick F. Bruce sutiyoj runaqa, Bibliamanta unayniyoj qhelqasqasta estudian. Paytaj Mosoj Testamentomanta jinata nerqa: “Ashkha qhelqasqas rikuchin, Mosoj Testamentoqa maychus kajta copiakusqanta. Waj ñaupa libroswantajrí, mana jinachu. Jinapis ni pi iskayrayanchu, chay libros kikillanpunichus manachus kasqanmanta”, nispa.

  •   Sir Frederic Kenyonqa, Bibliamanta unayniyoj qhelqasqasta estudian. Pay nin: “Mana iskayrayaspa nisunman, kapuwasqanchej Bibliaqa Diospa Palabranpuni kasqanta. May chhika watas pasajtinñapis, qallariypi qhelqakusqanqa kikillanpuni kashan”, nispa.

¿Imaraykutaj nisunman Bibliapi qhelqakusqan kikillanpuni kasqanta?

  •   Bibliata judíos ukhumanta copiajkuna, cristianos ukhumanta copiajkunapis, Diospa llajtan imapichus juchallikusqantapis kikisitunta copiaporqanku (Números 20:12; 2 Samuel 11:2-4; Gálatas 2:11-14). c Bibliamanta wakin lugarespeqa, judíos mana kasukusqankurayku juchachasqa kasqankumanta parlan. Wakin lugarespitaj, runaspa pantasqa yachachiykunasninkumanta parlan. Bibliata copiajkunaqa, chaykunatapis kikisitunta copiaporqanku (Oseas 4:2; Malaquías 2:8, 9; Mateo 23:8, 9; 1 Juan 5:21). Chayqa rikuchiwanchej, Bibliata copiajkunaqa Diospa Palabranta jatunpaj qhawasqankuta.

  •   Jehová Diosqa Palabran copiakushajtin, mana cambiakunanta saqerqachu (Isaías 40:8; 1 Pedro 1:24, 25). d Payqa mana ñaupa runasllapajchu Bibliata qhelqacherqa, manachayqa kunan tiempomanta runaspajpis (1 Corintios 10:11). Bibliallataj nin: “Ñaupa tiempopi qhelqakusqanqa, yachachinawanchejpaj qhelqasqa karqa, jinallataj suyakuyniyoj kananchejpaj. Imaraykuchus Diosmanta Qhelqasqaqa sinchʼita sayanapaj, sonqochakunapaj ima yanapawanchej” (Romanos 15:4).

  •   Jesuspa tiemponpi, Ñaupa Testamentomantaqa copiasllaña karqa. Jesuswan discipulosninwantaj, mana iskayrayarqankuchu chay qhelqasqas qallariypi qhelqakusqanman jinachus manachus kasqanmanta. Astawanpis chay copiasmanta wakin cheqasta oqharerqanku (Lucas 4:16-21; Hechos 17:1-3).

a Chay palabrasqa kay qhelqasqaspi mana rikhurinchu: Códice Sinaítico nisqapi, Códice Alejandrino nisqapi, 1209 watamanta Manuscrito Vaticano nisqapi, Vulgata latina nisqa qhelqasqapi, Peshitta siríaca nisqapi, nillataj versión siríaca Filoxeniana-Harclense nisqapipis.

b Mosoj Testamentomanta 5 mil kuraj ñaupa qhelqasqasta tarisqanku. Chay qhelqasqastaj griego parlaypi kashanku.

c Bibliaqa mana ninchu, Diospa kamachisnin ni imapi pantasqankuta. Astawanpis nin: “Mana uj runallapis kanchu manapuni juchallikojqa”, nispa (1 Reyes 8:46).

d Biblia nisqanman jina, Diosqa Bibliata qhelqajkunata yuyaychallarqa, manataj nerqachu ima palabrastachus Bibliapi qhelqanankuta (2 Timoteo 3:16, 17; 2 Pedro 1:21).