Bai na kontenido

Bai na kontenido

Nan A Logra “Habri” un Ròl Antiguo

Nan A Logra “Habri” un Ròl Antiguo

Ora ku a deskubrí e fragmento di Ein Gedi, na 1970, tabata imposibel les’é pasobra e tabata tur karbonisá. Un skèn tridimenshonal (3-D) a revelá ku e ròl akí ta kontené un parti di Levítiko, kaminda e nòmber di Dios ta aparesé

NA 1970, un grupo di arkeólogo a deskubrí un ròl karbonisá na e pueblo Ein Gedi, Israel, serka di e kosta wèst di Laman Morto. Nan a hañ’é ora nan tabata koba pa saka e restunan di un snoa ku a ser kimá ora a destruí e pueblito, probablemente na siglo 6 di nos era. E ròl tabata den asina mal kondishon ku no por a les’é. No por a ni sikiera habrié sin ku e plama for di otro. Tòg un grupo di eksperto a logra “habri” e ròl i lesa loke tabatin skirbí. Kon nan a hasi esei? Danki na un téknika di skèn tridimenshonal (3-D) i un programa nobo di kòmpiuter ku ta analisá imágen digital.

E imágennan a revelá ku e ròl ta un manuskrito bíbliko. Loke a resta di dje ta kontené algun versíkulo di introdukshon di e buki di Levítiko. E versíkulonan ei ta kontené e Tetragrámaton, e nòmber di Dios na lèter hebreo. Por lo bisto, e ròl ta data di entre aña 50 despues di Kristu i aña 400 despues di Kristu. Esei ta pone ku e ta bira e di dos ròl mas bieu di e Skritura Hebreo. E Ròlnan di Laman Morto (Qumran) ta esnan mas bieu. Gil Zohar a splika den The Jerusalem Post ku promé ku nan a haña e ròl di Ein Gedi, tabatin un periodo di 1.000 aña entre e manuskritonan mas bieu di Beibel, esta, E Ròlnan di Laman Morto (rònt di aña 100 promé ku Kristu) i e siguiente manuskritonan di mas bieu, esta, e Kodèks di Alepa (rònt di 930 aña despues di Kristu). Di akuerdo ku ekspertonan, e ròl di Ein Gedi ku nan a habri via kòmpiuter ta mustra ku e teksto masorétiko di Torá “a keda preservá fielmente durante míles di aña i ku fayo di e kopistanan no a kambia e teksto.”