Bai na kontenido

Bai na kontenido

HISTORIA DI BIDA

Determiná pa Ta un Sòldá di Kristu

Determiná pa Ta un Sòldá di Kristu

Segun ku bala tabata skeiru rònt di mi, pokopoko mi a hisa un lensu blanku. E sòldánan ku tabata tira a dal un gritu pa mi sali for di kaminda mi tabata skonde. Ku hopi kuidou, mi a bai serka nan, sin sa si lo mi a muri òf keda na bida. Ta kon mi a haña mi den e situashon difísil ei?

MI A nase na 1926 na Karítsa, un pueblito na Gresia. Mi mayornan tabata traha duru. Nan a haña ocho yu i ami ta e di shete.

E aña promé, mi mayornan a konosé John Papparizos, un Studiante di Beibel (asina Testigunan di Yehova tabata yama e tempu ei) zeloso i ku tabata gusta kòmbersá. Nan a keda impreshoná ku e manera ku John tabata rasoná usando Beibel, i p’esei nan a kuminsá asistí na e reunionnan di e Studiantenan di Beibel den nos pueblo. Mi mama su fe den Yehova Dios tabata masha fuerte mes, i aunke e no por a lesa ni skirbi bon, e tabata papia ku otro hende tokante su fe na kualke oportunidat ku el a haña. Lamentablemente, mi tata sí tabata enfoká riba e imperfekshonnan di otro hende i ku tempu el a stòp di bai reunion.

Ami ku mi rumannan tabatin masha rèspèt pa Beibel, pero nos tabata gusta dibertí, i esei a distraí nos. Anto na 1939, miéntras Europa tabata enbolbí den Segundo Guera Mundial, a pasa un kos ku a pone nos pueblito bira aribabou. Nicolas Psarras, kende tabata nos bisiña i a la bes nos primu, i kende a kaba di batisá komo Testigu di Yehova, a ser reklutá pa drenta servisio militar di Gresia. Ku kurashi Nicolas, kende e tempu ei tabatin 20 aña, a bisa e outoridatnan militar: “Mi no por bringa pasobra mi ta un sòldá di Kristu.” Nan a husg’é den un korte militar i a sentensi’é na dies aña di prizòn. Nos a keda boka habrí.

Afortunadamente, na komienso di aña 1941, un ehérsito ku sòldá britániko i otro sòldánan a drenta Gresia i Nicolas a sali liber. El a bai bèk Karítsa, kaminda mi ruman hòmber mas grandi Ilias a bombardi’é ku pregunta tokante Beibel. Mi a skucha ku hopi atenshon. Despues, ami, Ilias i nos ruman muhé di mas chikitu, Efmorfia, a kuminsá studia Beibel, i nos tabata asistí regularmente na e reunionnan ku e Testigunan. E siguiente aña, nos tres a dediká nos bida na Yehova i batisá. Despues, kuater di nos rumannan mas tambe a bira Testigu.

Na 1942, Kongregashon Karítsa tabatin nuebe hóben di entre 15 ku 25 aña. Nos tur tabata sa ku tabatin pruebanan severo na kaminda. Pues pa fortalesé nos mes, nos tabata reuní huntu tur ora ku tabata por pa studia Beibel, kanta kantikanan di Reino i hasi orashon. Komo resultado, nos fe a bira mas fuerte.

Demetrius i su amigunan na Karítsa

GUERA SIVIL

Na fin di Segundo Guera Mundial, komunistanan griego a rebeldiá kontra e gobièrnu griego, i esei a kuminsá un guera sivil feros. Guerianan komunista tabata bai den e pueblonan i fòrsa e habitantenan pa djòin nan. Ora e guerieronan a bini den nos pueblo, nan a sekuestrá tres Testigu hóben—ami, Ilias i Antonio Tsoukaris. Nos a splika nan ku nos tabata kristiannan neutral, pero tòg nan a fòrsa nos pa kana bai na pia na Seru Olimpo ku tabata keda mas o ménos 12 ora for di nos pueblito.

Poko tempu despues, un ofisial komunista a manda nos djòin un grupo di gueria pa bai ataká e pueblonan. Ora nos a splik’é ku kristiannan berdadero no ta karga arma, e ofisial a rabia masha pisá i a hiba nos serka e general. Ora nos a splik’é e mesun kos, e general a bisa: “Wèl, kue un mula i hiba e sòldánan heridá den e kampo di bataya hospital.”

Pero nos a kontestá: “Pero kiko si sòldánan di gobièrnu kapturá nos? Nan lo no pensa ku nos tambe ta sòldá?” E general di: “Awèl bai hiba pan pa e sòldánan ku ta bringa dilanti.” Nos a puntr’é: “Pero kiko si un ofisial mira nos ku un mula i manda nos hiba arma pa e sòldánan ku ta bringa dilanti?” E general a para pensa basta ratu, i finalmente el a grita: “Awèl boso mester por kuida karné. Keda riba e seru i kuida e karnénan.”

Pues, miéntras e guera sivil a sigui den tur su furia, nos tres a sinti ku nos konsenshi a permití nos kuida e karnénan. Un aña despues, Ilias, komo yu mayó, tabatin mag di regresá kas pa kuida nos mama biuda. Antonio a bira malu, i nan a lag’é bai. Pero, ami a keda prezu.

Entretantu, e ehérsito griego pokopoko pero sigur tabata yega mas serka di e komunistanan. E grupo ku tabatin mi prezu a hui bai den e serunan den direkshon di e pais bisiña, Albania. Ora nos a yega serka di e frontera, diripiente sòldánan griego a rondoná nos. E rebeldenan a spanta i kore limpi bai. Ami a skonde tras di un palu ku a kai, i despues a sosodé loke mi a konta na komienso.

Ora mi a konta e sòldánan griego ku mi tabata un prizonero di e komunistanan, nan a hiba mi un kampo militar serka di Véroia, e stat antiguo di Beibel Berea, pa evaluá mi kaso. Einan nan a manda mi koba trinchera pa e sòldánan. Ora mi a nenga, e ofisial na mando a duna òrdu pa manda mi na e temibel isla di Makrónisos (Makronisi).

ISLA DI TEROR

Makrónisos, un isla seku, kalor i bandoná ta situá pafó di e kosta di Atika, mas o ménos 50 kilometer for di Aténas. E isla ta solamente 13 kilometer largu i 2.5 kilometer hanchu na su parti di mas hanchu. Pero, di 1947 pa 1958, mas ku 100.000 prizonero a ser deportá einan, inkluso komunistanan aktivo i hende sospechá di ta komunista, èks sòldánan di resistensia i hopi Testigu di Yehova ku a keda fiel.

Tempu ku mi a yega na komienso di 1949, e prezunan tabata partí den vários kampamentu. Nan a pone mi huntu ku sientos di otro hòmber den un kampamentu di ménos siguridat. Mas o ménos 40 di nos tabata drumi riba flur den un tènt di paña di bela ku tabata trahá pa 10 hende drumi aden. Nos tabata haña awa bombá pa bebe i mayoria di biaha nos tabata kome lenteha i berehein. Stòf i e bientu konstante a hasi bida einan duru. Pero por lo ménos nos no tabatin ku lastra baranka bai bini; un tortura ku lamentablemente a laga su rastronan riba kurpa i mente di hopi prizonero.

Huntu ku otro Testigu deportá na e isla di Makrónisos

Un dia, miéntras ku mi tabata kana kantu di laman, mi a bin topa diferente Testigu di otro kampamentunan. Nos tabata masha kontentu di por tabata huntu! Ki ora ku nos tabata por, ku koutela nos tabata topa den skondí pa nan no gara nos. Diskretamente nos tabata prediká na otro prizonero, i algun di nan a bira Testigu di Yehova despues. E aktividatnan akí huntu ku orashon a yuda nos keda spiritualmente fuerte.

DEN UN FÒRNU KAYENTE

Despues di dies luna di “reabilitashon,” nan a manda mi bisti un unifòrm di sòldá. Ora mi a nenga di hasi esei, nan a hiba mi dilanti di e komandante di e kampamentu. Mi a dun’é un deklarashon skirbí, ku a bisa: “Mi ke ta solamente un sòldá di Kristu.” Despues di menasá mi, e komandante di e kampamentu a manda mi serka e di dos persona na mando, un arsobispu griego òrtodòks den pleno trahe religioso. Ku kurashi mi a kontestá su preguntanan for di e Skritura. Despues di esei, rabiá el a grita: “Bai kuné, ta un fanátiko esei ta!”

Su manisé, e sòldánan a bolbe manda mi bisti un unifòrm militar. Ora mi a nenga, nan a bati mi ku moketa i ku un baston di palu. Despues nan a hiba mi na e hospital di e kampamentu pa hasi sigur ku niun di mi wesunan no tabata kibrá, i despues nan a lastra mi i hiba mi bèk na mi tènt. Nan a hasi esaki ku mi tur dia pa dos luna largu.

Komo ku mi no kier a komprometé mi fe, e sòldánan frustrá a purba di usa un táktika nobo. Nan a mara mi mannan tras di mi lomba i a zuip mi plant’i pianan ku kabuya brutalmente. Durante e inmenso doló akí, mi tabata kòrda e palabranan di Hesus: “Felis boso ta ora hende ta insultá boso i ta persiguí boso . . . Sea kontentu i bula di alegria, ya ku boso rekompensa den shelu ta grandi, pasobra ta asina nan a persiguí e profetanan promé ku boso.” (Mat. 5:11, 12) Despues di loke a parse un eternidat, mi a bai flou.

Mi a spièrta den un sèl friu, sin pan, sin awa òf un paña pa tapa kurpa. Tòg, asina mes mi tabata sinti mi trankil. Manera Beibel ta primintí, “e pas di Dios” tabata ‘protehá mi kurason i mi pensamentunan.’ (Flp. 4:7, nota) E siguiente dia, un sòldá bondadoso a duna mi pan, awa i un bachi. Mas despues, un otro sòldá a duna mi su kuminda. Na e manera akí i na hopi otro manera, mi a sinti kon Yehova a kuida mi ku ternura.

Outoridatnan a konsiderá mi un rebelde ku no por a ser korigí i a manda mi un korte militar na Aténas. Ei, nan a sentensiá mi na tres aña di prizòn na Yíaros (Gyaros), un isla ku tabata keda mas o ménos 50 kilometer ost di Makrónisos.

“NOS POR KONFIA BOSO”

E prizòn na Yíaros tabata un fòrti grandi ku blòki kòrá. Den dje tabatin mas ku 5.000 prezu polítiko. Tabatin tambe shete Testigu di Yehova ku tabata enkarselá pa nan posishon neutral. Aunke tabata estriktamente prohibí, nos shete tabata topa na sekreto pa studia Beibel. Ademas, regularmente nos tabata haña ehemplar di E Toren di Vigilansia na skondí. Nos tabata kopia e ehemplarnan akí na man i tabata usa nan durante nos estudionan.

Un dia, miéntras nos tabata studia na sekreto, un guardia di prizòn a bin haña nos ta reuní i a konfiská nos literatura. E supdirektor di e prizòn a manda yama nos na su ofisina, i nos a ferwagt ku lo el a prolongá nos sentensia. En bes di esei, e supdirektor a bisa: “Nos sa ken boso ta, i nos ta respetá boso posishon. Nos sa ku nos por konfia boso. Bai traha bèk.” El a asta duna algun di nos tareanan mas fásil. Nos a keda masha gradisidu. Asta den prizòn nos integridat kristian a trese gloria na Yehova.

Nos perseveransia a hiba na otro bon resultado. Despues di a opservá nos bon kondukta, un prezu ku tabata profesor di matemátika a hasi nos pregunta tokante nos kreensianan. Na komienso di 1951, tempu ku nos komo Testigu a haña nos libertat, e profesor tambe a sali liber. Mas despues, el a batisá komo un Testigu i a drenta sirbishi di tempu kompleto.

AINDA MI TA UN SÒLDÁ

Huntu ku mi kasá, Janette

Pa loke ta ami, despues ku mi a sali liber, mi a bai bèk serka mi famia na Karítsa. Despues, manera vários di mi paisanonan, mi tambe a muda pa Melbourne, Australia. Einan mi a konosé Janette, un ekselente ruman muhé. Nos a kasa i nos a lanta un yu hòmber i tres yu muhé den e bèrdat.

Aworakí mi tin mas ku 90 aña di edat, i ainda mi ta aktivo komo un ansiano den kongregashon. Debí na e slanan ku mi a haña ántes, mi kurpa i pianan tin biaha ta hasi doló, spesialmente despues ku mi sali prediká. Apesar di esei, mi ta mes determiná ku semper pa ta un “sòldá di Kristu.”—2 Tim. 2:3.