Onlad karga

Onlad saray karga

MANUNAN ARTIKULO

Talaga Kasin Nambilay si Jesus?

Talaga Kasin Nambilay si Jesus?

ALIWAN mayaman tan anggapoy posisyon tod gobierno. Anggapo ingen so sarili ton abung. Balet saray bangat to et mangiimpluensya ed dakdakel a totoo. Say tepet, talaga kasin nambilay si Jesu-Kristo? Antoy ibabaga na saray historian tan walaan na autoridad nensaman tan natan?

  • Si Michael Grant, sakey a historian tan eksperto ed sibilisasyon na saray Griego tan Romano, et imbaga to: “No say basiyan ya uusaren tayod pan-analisa ed abaybayag la ran sulat ya pakabasaan na agawgawa nensaman et sikato met so usaren tayon basiyan sano aanalisaen tayoy Balon Sipan, agtayo nakuestion ya nambilay si Jesus no panon ya agtayon balot kukuestionen ya nambilay iray dakel a paganon persona nensaman.”

  • Si Rudolf Bultmann, sakey a propesor ed panagaral na Balon Sipan, et imbaga to: “Anggapoy basiyan pian kuestionen no talaga kasin nambilay si Jesus tan anggapoy nangunggonam no kuestionen mo itan. Anggapoy matinon too ya panduaruwaan ton si Jesus so founder na grupo na totoo nensaman ya say sankaunaan iran membro et [saray Kristiano] ya taga Palestina.”

  • Si Will Durant, sakey a historian, writer, tan philosopher, et insulat to: “No saray ordinaryon lalaki [saray angisulat ed Ebanghelyo] et akapan-imbento na makapanyari tan maimpluensyan too diad saksakey a henerasyon, ya agnaparaan iray bangat to tan sarag ton pankakasakeyen so totoo, sakey itan ya milagro ya mas makapakelaw nen say dinanman ya akasulat ed Ebanghelyo.”

  • Si Albert Einstein, Judion physicist ya inyanak ed Germany, et imbaga to: “Judio ak, balet pandinayewan koy kabkabat ya Nazareno.” Nen tinepetan no kasin manisia ya nambilay nensaman si Jesus, inyebat to: “On! No basaen moy Ebanghelyo, talagan naliknam ya wadtan si Jesus. Sikatoy mabilabilay ed kada salita. Anggapoy ontan ya naliknam no is-istorya labat so impanbilay to.”

    “No basaen moy Ebanghelyo, talagan naliknam ya wadtan si Jesus.”—Albert Einstein

ANTOY IPAPANENGNENG NA HISTORY?

Say sankadetalyadoan ya rekord na impanbilay tan ministeryo nen Jesus et nabasa ed saray salaysay ed Biblia ya tatawagey Saray Ebanghelyo—Mateo, Marcos, Lucas, tan Juan—inngaran ed saray nansulat ed saratan. Ontan met, wala ray insulat nensaman na saray aliwan Kristiano ya nabasa so ngaran nen Jesus.

  • TACITUS

    (manga 56 anggad 120 C.E., odino Common Era) Si Tacitus so sankasikatan ya Romanon historian nensaman. Say insulat to ya Annals et tungkol ed Empiryo na Roma manlapud 14 C.E. anggad 68 C.E. (Inatey si Jesus nen 33 C.E.) Insulat nen Tacitus ya nen walay agawan baleg ya pool ed Roma nen 64 C.E., inisip na totoo ya pakana itan nen Emperador Nero. Balet insulat nen Tacitus ya pinalsaan nen Nero iray Kristiano pian “ontunda lay labirlabir.” Insan imbaga nen Tacitus: “Si Kristo, say nanlapuan na ngaran [ya Kristiano], et senentensiaan na ipapatey nen Poncio Pilato legan na uley nen Tiberio.”—Annals, XV, 44.

  • SUETONIUS

    (manga 69 C.E. anggad kayari 122 C.E.) Insulat na sayan Romanon historian diad libro ton Lives of the Caesars iray agawa legan na uley na unonan 11 ya emperador na Roma. Diad samay parte tungkol ed si Emperador Claudio, insulat to ya nanggugulo iray Judio diad Roma ya say posiblin rason et pansasangsangan day tungkol ed si Jesus. (Gawa 18:2) Insulat nen Suetonius: “Lapud lanang ya manggugulo iray Judio makasengeg ed si Chrestus [Kristo], pinalayas ira [nen Claudio] diad Roma.” (The Deified Claudius, XXV, 4) Anggano insulat nen Suetonius ya si Jesus so sengegan na gulo, agto nanduaruwaan ya nambilay si Jesus nensaman.

  • PLINY THE YOUNGER

    (manga 61 anggad 113 C.E.) Sayan Romanon autor tan gobernador ed Bitinia (natan et Turkey) et nansulat ed Romanon Emperador ya si Trajan no panon ton tratoen iray Kristiano ed satan ya probinsya. Imbaga nen Pliny ya sinali ton pasooten iray Kristiano ya benegan day pananisia ra, tan siopaman ya agmalabay et pateyen. Imbaga to: “Saramay . . . nandasal ed [paganon] Dirios legan ko ran didiktaan, tan saramay nandayew ed estatuam ya walay inyapay dan alak tan insenso . . . tan insamba da lanlamang si Kristo . . . , et imbulos ko.”Pliny—Letters, Book X, XCVI.

  • FLAVIUS JOSEPHUS

    (manga 37 C.E. anggad 100 C.E.) Imbaga na sayan Judion saserdote tan historian ya say maimpluensyan atagey a saserdoten si Anas et “tinipon to ray ukom na Sanhedrin [say atagey a korte na saray Judio] tan inyarap tod sikara so lakin manngaran na Santiago, say agi nen Jesus ya tinawag a Kristo.”—Jewish Antiquities, XX, 200.

  • SAY TALMUD

    Nanengneng ed sayan koleksion na sulsulat na saray Judion rabbi ya insulat nen komatlo anggad komanem ya siglo C.E. ya anggan saray mamubusol ed si Jesus et binidbir da ya sikatoy nambilay nensaman. Nabasa ed sakey a sulat ya diad “agew na Paskua, si Yeshu [Jesus] a Nazareno et impasak ed poste,” ya susuportaan na arum nin sulsulat nensaman. (Babylonian Talmud, Sanhedrin 43a, Munich Codex; nengnengen so Juan 19:14-16.) Onia met so nabasad sakey nin sulat: “Anggapo komoy anak odino estudyante tayo ya manggaway kababaingan ed publiko ya singa ginawa na Nazareno”—say mabetbet ya tawag ed si Jesus.—Babylonian Talmud, Berakoth 17b, footnote, Munich Codex; nengnengen so Lucas 18:37.

EBIDENSYA NA BIBLIA

Nabasa ed Saray Ebanghelyo so detalyadon salaysay na impanbilay tan ministeryo nen Jesus, pati iray espisipikon totoo, lugar, tan panaon—saray pakapatnagan ya say sakey a sulat et talagan tua. Say sakey ya alimbawa et nabasad Lucas 3:1, 2, ya ontulong pian naamtaan no kapigan so eksakton petsa na inggapoy kimey nen Juan Bautista, say angipakabat ed isabi nen Jesus.

“Say interon Kasulatan et impuyan na Dios.”—2 Timoteo 3:16.

Insulat nen Lucas: “Diad koma-15 taon ya uley nen Tiberio Cesar, sanen si Poncio Pilato so gobernador na Judea, si Herodes so manuley na distrito na Galilea, si Felipe ya agi to so manuley na distrito na Iturea tan Traconite, tan si Lisanias so manuley na distrito na Abilinia, diad saray agew na saray manunan saserdote a si Anas tan si Caifas, say salita na Dios et sinmabi ed si Juan ya anak nen Zacarias dia ed kalawakan.” Lapud sayan detalyadon listaan, naamtaan tayo ya “say salita na Dios et sinmabi ed si Juan” nen taon 29 C.E.

Say pitoran ngaran ya binitla nen Lucas et kabkabat na saray historian. Anggaman ontan, wala ray nankuestion no talaga kasin nambilay si Poncio Pilato tan Lisanias. Balet apaneknekan ya alingo ra. Wala ray adiskobrin sulsulat nensaman ya nabasa so ngaran na satan ya duaran opisyal, kanian apruebaan ya susto si Lucas. *

AKIN YA IMPORTANTIN AMTAEN?

Imbangat nen Jesus ed totoo so Panarian na Dios, say gobierno ya manuley ed interon mundo

Importantin amtaen no kasin nambilay si Jesus ta importante iray bangat to. Alimbawa, imbangat nen Jesus iray totoo no panon iran magmaliw ya maliket. * Tan impromisa to ya onsabi panaon et niwalay tuan deen tan seguridad, tan mankakasakey la ray totoo diad uley na saksakey a gobierno ed interon mundo a tatawagen ya “Panarian na Dios.”Lucas 4:43.

Dugaruga so tawag ya “Panarian na Dios” lapud diad panamegley na sayan gobierno et uleyan na Dios so interon dalin. (Apocalipsis 11:15) Impalinew itan nen Jesus nen imbaga tod samay modelon pikakasi to: “Ama mi a walad tawen, . . . onsabi la komon so Panarian mo. Nagawa komon so linawam . . . diad dalin.” (Mateo 6:9, 10) Antoy gawaen na Panarian parad totoo? Nia so pigara:

  • Ontunda lay guerra tan saray panlalaban ed loob na bansa.Salmo 46:8-11.

  • Naandi lad anggad angga so kaugsan, pati inkaagum tan kurapsion, ontan met iray mauges a totoo.Salmo 37:10, 11.

  • Saray sakop na Panarian et panliketan day nansagpotan da.Isaias 65:21, 22.

  • Say dalin et magmaliw lan mabuna kanian manbunga na dakdakel iray tanaman.Salmo 72:16; Isaias 11:9.

Iisipen na arum ya ilusyon labat iratan. Balet agta mas ilusyon so panmatalek ed gobiernoy too? Isipen pa: Anggano balbaleg lay inaligwasan na edukasyon, science, tan teknolohiya, dakel nin siansiay mapagpaga ed arapen. Tan kada agew et nalilikna tayoy irap lapud ekonomya, politika, tan relihyon, tan lapud inkaagum tan kurapsion. On, anggapoy nagagawaan na gobiernoy too!—Eclesiastes 8:9.

Kanian importantin amtaen tayo no kasin nambilay si Jesus. * Ibabaga na 2 Corinto 1:19, 20: “Anggan panon karakel iray sipan na Dios, nagmaliw iratan ya ‘on’ diad panamegley [nen Kristo].”

^ par. 23 Walay nalmon sulat ya nabasa so ngaran na sakey a tetrarka, odino “manuley na distrito” ya si Lisanias. (Lucas 3:1, paimanod leksab) Sikatoy nanuley ed Abilinia diad samay panaon ya imbaga nen Lucas.

^ par. 25 Say balibalin alimbawa na saray bangat nen Jesus et nabasa ed Mateo kapitulo 5 anggad 7, ya tatawagen a Sermon ed Palandey.

^ par. 32 Parad kaaruman ya impormasyon tungkol ed si Jesus tan saray bangat to, onlad www.pr418.com/pag tan nengnengen ed BANGAT NA BIBLIA > EBAT ED SARAY TEPET ED BIBLIA.