Onlad karga

Onlad saray karga

KAPITULO 11

Nanalagar tan Lawas Akabantay

Nanalagar tan Lawas Akabantay

1, 2. Anton mairap ya asainmin so kaukolan ya gawaen nen Elias, tan antoy pandumaan dan dua nen Ahab?

LABAY komon nen Elias so makapanbukbukor pian makapanpikasid si Aman Jehova. Balet, seguradon sikatoy pinaliberan na saramay totoon akanengneng ed inkerew toy apoy ed tawen ta labay dan naalay pabor to. Antis ton makatatdang ed toktok na Palandey Carmelo pian ditan manpikasid si Jehova, walay mairap ya asainmin a kaukolan to nin gawaen. Kaukolan toy mitongtong ed si Arin Ahab.

2 Baleg so pandumaan di Ahab tan Elias. Si Ahab ya magakgarboy kawes to et maagum tan payakot ya apostata. Si Elias balet ya akasulong na simplin kawes na propeta ya gawad katat na karnero et makmakpel, matoor, tan mabiskeg so pananisia to. Impanengneng na saray agawgawad sayan agew so inkatoo na balang sakey ed sikara.

3, 4. (a) Akin et abaibaingan si Ahab tan say arum nin mandadayew ed si Baal? (b) Anto ran tepet so pantongtongan tayo?

3 Abaibaingan ed sayan agew si Ahab tan saramay arum nin mandadayew ed si Baal. Apaneknekan ya panamalikdo labat imay paganon relihyon ya sinuportaan nen Arin Ahab tan say asawa ton si Reyna Jezebel diad samploran tribu na Israel. Apaneknekan ya palso si Baal! Sayan andiay-bilay a dios et ag-akapawala na anggan melmelanting ya apoy anggano saramay 450 ya propeta to et naneyag-eyag, nansasayaw, tan sinasalger da lay laman da. Lapud ag-ira manepeg ya kasian, ingganggan nen Elias ya pateyen ira, tan anggapon balot so agawaan nen Baal. Balet aglabat ditan angangga so kababaingan na sayan palson dios, asingsingger lay sigpot ya pakatalo to. Mikakasi kalamor iray propeta nen Baal ya onuran la komon ta masulok lan taloy taon ya anggapoy uran, balet apaneknekan ya ag-itan sarag nen Baal. Agla manbayag et panampoten la nen Jehova so kelang pian pruebaan no siopan talaga so tuan Dios.​—1 Ara. 16:30–17:1; 18:1-40.

4 Balet, kapigan ’tan kasi gawaen nen Jehova? Anto kasi gawaen nen Elias legan ton aalagaren itan? Tan antoy naaralan tayo ed sayan toon mabiskeg so pananisia to? Naamtaan tayo so ebat legan tayon uusisaen so salaysay na Biblia.​—Basaen so 1 Arari 18:41-46.

Mapikasi

5. Antoy imbaga nen Elias ya gawaen nen Ahab, tan nagbabawi kasi si Ahab ed saray naimatonan ton agawgawa?

5 Imbaga nen Elias ed si Ahab: “Onsegep ka, mangan ka tan oninum ka; ta wala so tanol na daakan ya uran.” Nagbabawi kasi iyan mauges ya ari ed saray naimatonan ton agawgawa? Anggapoy nabasad Biblia ya sikatoy nagbabawi tan agmet kinmerew na tulong ed si Elias pian onasingger ed si Jehova tan onkerew na perdona. Imbes, say ginawa labat nen Ahab et ‘tinmatdang pian mangan tan oninum.’ (1 Ara. 18:41, 42) Si Elias balet ey?

6, 7. Antoy impikasi nen Elias, tan akin?

6 Si Elias et ‘tinmatdang ed toktok na Carmelo tan dinmakmomo ed dalin, tan say lupa to et walad saray pueg to.’ Legan ya pepeselen nen Ahab so eges to, sinambot balet nen Elias so manpikasi ed si Aman Jehova. Sankaimanoy inkamapaabeba nen Elias​—sikatoy akadakmomo ya say lupa to et akasubsob ed saray pueg to. Anto kasi ipipikasi to? Ibabaga na Biblia diad Santiago 5:18 ya impikasi nen Elias ya manampot la komon so kelang. Seguradon atan so ipipikasi to sanen walad toktok na Palandey Carmelo.

Maseet ya nananap si Elias na paneknek ya onkiwas lay Jehova

7 Antis na saya et onia lay inkuan nen Jehova: “Mangibaki ak na uran ed dalin.” (1 Ara. 18:1) Kanian, impikasi nen Elias ya nasumpal la komon so linawa nen Jehova. Kalabas na ngalngali sanlibon taon et ontan met so imbangat nen Jesus ya ipikasi na saray patumbok to.​—Mat. 6:9, 10.

8. Antoy naaralan tayod alimbawa nen Elias no nipaakar ed panagpikasi?

8 Dakel so naaralan tayod alimbawa nen Elias no nipaakar ed panagpikasi. Say manunan sankanonot to et say pakasumpal na linawa na Dios. Sano manpipikasi itayo, tandaan tayon: “Makapanmatalek itayo ed [Dios] ya antokaman so kerewen tayo unong ed linawa to, dengelen to itayo.” (1 Juan 5:14) Kaukolan tayo sirin ya amtaen nin unona no antoy linawa na Dios pian dengelen to ray pikakasi tayo. Naamtaan tayo itan no regular tayon aralen so Biblia. Seguradon diad pikakasi nen Elias et imbalikas ton labalabay to lan nanengneng so ipelag na uran ta nanairapan lan maong iray kabaleyan to. Tan seguradon akisalsalamat ed naimatonan ton milagro ya ginawa nen Jehova ed saman ya agew. Nepeg met ya diad pikakasi tayo et impapuso itayon misalamat tan nonoten so pankaabigan na arum.​—Basaen so 2 Corinto 1:11; Filipos 4:6.

Matalek tan Lawas Akabantay

9. Antoy ingganggan nen Elias ya gawaen na aripen to, tan anton duaran kualidad to so imanoen tayo?

9 Segsegurado si Elias a panampoten la nen Jehova so kelang, balet agto amta no kapigan To itan gawaen. Kanian antoy ginawa to legan ton aalagaren itan? Imanoen pay inkuan na salaysay: “Inkuan [nen Elias] ed aripen to: Ontatdang ka natan, onnengneng ka ed dapit dayat. Et tinmatdang, tan ninmengneng, tan inkuan to, Anggapo so bengatla. Et inkuan to, Onla ka ya ompawil a maminpito a danay.” (1 Ara. 18:43) Walay duaran naaralan tayo ed sayan ginawa nen Elias. Unona, nanengneng tayo so panagmatalek to. Komadua, sikatoy lawas akabantay.

Maseet ya nananap si Elias na paneknek ya onkiwas lay Jehova

10, 11. (a) Panon ya impanengneng nen Elias so panagmatalek tod saray sipan nen Jehova? (b) Akin et makapanmatalek tayo met ed saray sipan na Dios?

10 Lapud matalek si Elias ya tooren nen Jehova so sipan To, maseet ya nananap na paneknek ya onkiwas lay Jehova. Kanian imbaki toy aripen to ed atagey a pasen pian bantagen so katawenan ya bandad dayat, no kasin walay tanda ya onuran la. Sanen pinmawil may aripen to, matabtabang ton imbaga: “Anggapo so bengatla.” Maliwliwaway tawen, anggapoy nanengneng ya lurem. Balet magano pa. Agta kapkapangibaga nen Elias ed si Arin Ahab ya “wala so tanol na daakan ya uran”? Akin et onmay imbaga nen Elias anta anggapoy anggan sakey ya paneknek ya onuran la?

11 Matalek si Elias ed sipan nen Jehova. Bilang propeta tan pinagkasangiyan na Dios, segurado si Elias ya tooren nen Jehova so salita To. Kanian singa to la sankarengel so balasubos na uran. Ipapanonot na satan ed sikatayo iyan impaneskribe na Biblia ed si Moises: “Sikatoy nansiansian malet a singa sankanengneng to imay Sakey ya agnanengneng.” Kasin tudtua met ed sika so Dios? Dakel so rason tayo pian nawalaan na mabiskeg a pananisia ed Dios tan ed saray sipan to.​—Heb. 11:1, 27.

12. Panon ya impanengneng nen Elias ya sikatoy lawas akabantay, tan antoy reaksion to sanen akanengneng na melmelag a lurem imay aripen to?

12 Imanoen tayo met no panon ya lawas akabantay si Elias. Aliwa labat ya aminsan o amidua ton imbaki so aripen to, noagta aminpito! Anganko et naknaksawan la imay aripen ed pampapawilpawil to, balet si Elias et siansia nin maseet ya nanalagar na tanda tan agsinmuko. Kayari na komapiton intatdang na samay aripen, oniay inreport tod Elias: “Nia, [walay] lurem a manlapu ed dayat, a singa kamelag na lima na too.” Imadyin mo pa imay aripen legan ton iyuunat so taklay to tan imamari tod dakulap to so kamelanting na samay lurem ya abantag to diad Baleg a Dayat. Nayarin parad sikato et baliwala iman ya lurem ta melmelanting labat. Balet parad si Elias, importante itan ya lurem ta atan la may aalagaren ton tanda. Kanian, oniay tampol ya ingganggan tod samay aripen to: “Ontatdang ka, ikuan mo ed Ahab, [Iparaan moy] luganan mo, tan onlasur ka, pian say uran agto ka patundaen.”​—1 Ara. 18:44.

13, 14. (a) Panon tayon nipanengneng ya lawas itayon akabantay ya singa si Elias? (b) Akin et nepeg itayon onkiwas tekep na inkaganatan?

13 Wala lamet so naaralan tayod satan ya ginawa nen Elias. Manbibilay itayo met ed panaon ya asingger lan onkiwas so Dios pian sumpalen so gagala to. Inalagar nen Elias so pangangga na kelang; aalagaren met na saray lingkor na Dios natan so pangangga na sayan mauges a mundo. (1 Juan 2:17) Singa si Elias, kaukolan ya lawas itayon akabantay anggad onkiwas lay Jehova. Oniay imbilin nen Jesus ed saray patumbok to: “Mantultuloy kayon manbantay, lapud agyo amta no anton agew so isabi na Katawan yo.” (Mat. 24:42) Labay kasin ibaga nen Jesus ya talagan anggapoy ideya na saray patumbok to no kapigay isabi na anggaan? Andi, ta imbaga tod sikara so kipapasen na mundo sano asingger lay anggaan. Natan et nanenengneng tayo la so amin ya kabiangan na tanda na “kasampotan na sistema na mundo.”​—Basaen so Mateo 24:3-7.

Diad melmelanting ya lurem et akombinse Elias ya onkiwas lay Jehova. Say tanda na kaunoran iran agew et mangiiter na makakombinsin paneknek ya nepeg itayon onkiwas tekep na inkaganatan

14 Sarayan kabiangan na tanda et mangiiter na mabiskeg tan makakombinsin paneknek. Kasin magenap la irayan paneknek pian onkiwas itayo tekep na inkaganatan diad panlilingkor tayod si Jehova? Diad samay melmelanting labat ya lurem et akombinse Elias ya onkiwas lay Jehova. Talaga kasin kinmiwas si Jehova?

Angiter si Jehova na Inawa tan Bendisyon

15, 16. Anto ray mapmaples ya agawa, tan antoy nayarin nononoten nen Elias ya gawaen komon nen Ahab?

15 Oniay ibabaga na salaysay: “Et agawa dia ed aganggano, a saray tawen binmilunget ed saray lurem tan dagem, tan wala so baleg ya uran. Et si Ahab linmugan, tan linma ed Jezreel.” (1 Ara. 18:45) Mapmaples iray agawgawa. Legan ya ipapasabi na samay aripen so mensahe nen Elias ed si Ahab, dinmakel imay melmelanting ya lurem ya anggad dinmeket so tawen. Manbanesbes so dagem. Kayari na talora tan kapalduan taon, nauran a siansia so linmeletak lan dalin na Israel. Lapud mabalasubos lay uran, binmaleg so danum na ilog Kishon, ya seguradon angiyanor ed dala na saramay pinatey ya propeta nen Baal. Pankanawnawa met iya na saray rebelyoson Israelita ya ekalen so aliling to et mantsa na panagdayew ed si Baal.

“Wala so baleg ya uran”

16 Ontan a talagay labay nen Elias ya nagawa! Anganko et iisipen to no anto met kasi epektod si Ahab na sayan agawa. Magbabawi la kasi, tan agla mandayew ed si Baal? Diad saray agawgawad saman ya agew, dakel so rason to komon ya manguman. Siempre, agtayo amta no antoy nononoten to ed saraman ya oras. Say imbaga labat na salaysay et sikatoy “linmugan, tan linma ed Jezreel.” Panmadmaran to la kasi iray agawa? Labay to la kasi manguman? Ipapanengneng na saray tinmumbok ya agawa ya say ebat et andi. On, dakel ni ray nagawa ed saman ya agew.

17, 18. (a) Antoy agawad si Elias diad dalan paonlad Jezreel? (b) Akin et makapadinayew so imbatik nen Elias manlapud Carmelo anggad Jezreel? (Nengnengen met so footnote.)

17 Ginapoan nen Elias ya akaren met imay rota ya dinalan nen Ahab. Arawi ni laen to, ambilunget, tan mapitepitek so dalan. Balet nikadkaduma so sinmublay ya agawa.

18 “Et say lima nen Jehova wala ed Elias; et binalkesan to so banel [awak] to, tan binmatik ed unaan nen Ahab ed lolooban na Jezreel.” (1 Ara. 18:46) Mapatnag ya “say lima nen Jehova” so mamilagron tinmulong ed si Elias. Masulok ya 30 kilometro so kaarawi na Jezreel, tan si Elias et masiken la. * Imadyin mo pa si Elias ya iyaatagey toy saloy na kawes to pian ibalkes ed awak to, diad ontan et makabatik a maong. Binatik to so mapitepitek a dalan​—agaylay peles to, ya anggad nabotan tan alampasan to ni ingen so karwahe na ari!

19. (a) Anto ran propesiya so ipanonot na samay alikna nen Elias ya biskeg tan inkapaot? (b) Legan ya babatiken nen Elias so dalan ya paonlad Jezreel, antoy seguradon sankanonot to?

19 Bendisyon iya ed si Elias! Seguradon agto inilaloan ya onman so nalikna ton biskeg, inkaligsa, tan inkapaot, ya ompan mas ni nen say alikna to sanen tobonbalo ni. Ipapanonot na satan iramay propesiyan mangipapaseguro ya saray matoor et nawalaan na perpekton bunigas tan biskeg diad Paraison dalin. (Basaen so Isaias 35:6; Luc. 23:43) Legan ya babatiken nen Elias iman ya mapitek a dalan, seguradon sankanonot to ya sikatoy aabobonan na Ama to, say saksakey a tuan Dios, si Jehova!

20. Panon tayon nagamoran iray bendisyon nen Jehova?

20 Labalabay nen Jehova ya bendisyonan itayo. Agnaparaan iray bendisyon to, kanian gawaen tayoy anggaay nayarian tayon nagamoran iratan. Aligen tayoy Elias​—kaukolan ya lawas itayon akabantay tan imanoen tayon maong iray paneknek ya asingger lan onkiwas si Jehova diad sayan mapeligro tan kritikal a panaon. Singa si Elias, walaan itayo na amayamay a rason pian sigpot ya manmatalek ed saray sipan nen Jehova, say “Dios na katuaan.”​—Sal. 31:5.

^ par. 18 Ag-abayag kayari na satan, ingganggan nen Jehova si Elias ya ipasal si Eliseo, ya diad saginonor et akabkabat bilang say “angibung na danum ed saray lima nen Elias.” (2 Ara. 3:11) Si Eliseo so nagmaliw a lingkor nen Elias, tan ginawa toy anggaay nayarian to pian natulongan iyan maedad lan propeta.