Onlad karga

Kasin Mankontraan so Science tan Biblia?

Kasin Mankontraan so Science tan Biblia?

Say ebat na Biblia

 Andi, anggano aliwan libro ed science so Biblia, susto itan no walay tutukoyen tod science. Nia ray pigaran alimbawa ya mangipanengneng ya agmankontraan so science tan Biblia. Ontan met iray apruebaan lad science ya walad Biblia ya duma ed papanisiaan na totoo ed saman a panaon nen isusulat itan.

  •   Walay gapoan na uniberso. (Genesis 1:1) Dakel balet iray alamat nensaman ya mangibabagan anggapoy nanggawa ed uniberso, ta dati kunon magulo itan insan basta labat nagmaliw ya maayos. Panisiaan na saray taga Babilonia ya nanlapud duaran dayat iray dirios ya angiyanak ed uniberso. Saray arum balet ya alamat et ibabaga ran nanlapud higanten iknol so uniberso.

  •   Say uniberso et inagew-agew ya kokontrolen na saray natural law, aliwan saray dirios. (Job 38:33; Jeremias 33:25) Nabasa ed nanduruman alamat diad interon mundo ya anggapoy nagawaan na totoo ed saray dirios ya manguman-uman so nonot da tan no maminsan et anggapoy panangasi da.

  •   Anggapoy akabitinan na dalin. (Job 26:7) Panisiaan na saray totoo nensaman ya say dalin et flat o plastado ya aalsaen na sakey a higante odino aawiten na ayep, singa say baka odino pagong.

  •   Saray ilog tan subol et nanlapud sinmengaw a danum ed dayat tan arum ni ra, tan pinmelag ed dalin bilang uran tan snow. (Job 36:27, 28; Eclesiastes 1:7; Isaias 55:10; Amos 9:6) Say amta balet nensaman na saray Greek, say danum na saray ilog et manlalapud dalem na dalin, tan atan so amta ra anggad nen 18th century.

  •   Saray palandey et onaatagey tan onkekesneg, tan saray palandey natan et datin walad dalem na dayat. (Salmo 104:6, 8) Pero nensaman, nabasa ed dakel ya alamat ya saray palandey et ginawa na saray dirios.

  •   Say kalinisan et makatulong pian naiwasan so sakit. Kaiba ed Ganggan ya inter ed bansan Israel nensaman so panuras no walay abembenan dan bangkay, i-quarantine iramay walaay makaalis ya sakit, tan tabonan so dutak na too. (Levitico 11:28; 13:1-5; Deuteronomio 23:13) Balet nen inter irayan ganggan, duma so gagawaen na saray taga Ehipto ta say dutak na too et ilalaok dan pantambal ed sugat.

Wala ra kasi lingo na Biblia tungkol ed science?

 No aralen tayon maong so Biblia, napruebaan tayon anggapoy lingo na satan. Nia ray mabetbet ya ibabaga dan lingo na Biblia tungkol ed science:

 Lingon iisipen: Ibabaga kuno na Biblia ya say uniberso et ginawa ed anemiran agew ya walaan na 24 oras.

 Katuaan: Anggapoy ibabaga na Biblia tungkol ed eksakton karukey na panaon nen ginawa na Dios so uniberso. (Genesis 1:1) Ontan met, saray agew na impamalsa ya abitlad Genesis kapitulo 1 et ontutukoy ed panaon ya ag-amta so eksakton karukey to. Diad tua, say interon panaon na impanggawa ed dalin tan tawen et tinawag met ya sakey “agew.”​—Genesis 2:4.

 Lingon iisipen: Ibabaga kuno na Biblia ya saray tanaman et akaunan ginawa nen say agew pian nagawa so proseso na photosynthesis.​—Genesis 1:11, 16.

 Katuaan: Ipapanengneng na Biblia ya say agew, sakey ed saray bitewen ya kabiangan ed “tawen,” et ginawa antis ni na saray tanaman. (Genesis 1:1) Say liwawa na agew et akasabid dalin diad samay unonan “agew” na impamalsa. Diad komatlon “agew” na impamalsa, say liwawa na agew et dugaruga la pian nagawa so proseso na photosynthesis. (Genesis 1:3-5, 12, 13) Anggad sankanengneng lad dalin so agew.​—Genesis 1:16.

 Lingon iisipen: Ibabaga kuno na Biblia ya say agew et ontetelek ed dalin.

 Katuaan: Ibabaga na Eclesiastes 1:5: “Say agew et ombubutay, tan onseselek; insan manaapuran ompawil ed pasen a butayan to lamet.” Balet, idedeskribe labat na sayan bersikulo so galaw na agew no wala kad dalin. Anggad natan et ibabaga tayon “ombubutay” tan “onseselek” so agew, anggano amta tayon say dalin so ontetelek ed agew.

 Lingon iisipen: Ibabaga kuno na Biblia ya say dalin et flat.

 Katuaan: Inusar na Biblia iray salitan “diad saray sampot na dalin,” ya say labay ton ibaga et “diad sankaarawian a pasen na dalin”; balet agto labay ya ibagan say dalin et flat odino walay sampot to. (Gawa 1:8, footnote) Ontan met, saray salitan “apatiran suyok na dalin” et uusaren tayon panangibaga ya ontutukoy ed interon dalin, a singa say apatiran direksion na kompas.​—Isaias 11:12; Lucas 13:29.

 Lingon iisipen: Ibabaga kuno na Biblia ya say circumference na tibukel (circle) et eksakton mamitlo ed diameter to, balet say duga et pi (π), o manga 3.1416.

 Katuaan: Ipapanengneng na sukat na “Dayat a minoldin metal” ya nabasad 1 Arari 7:23 tan 2 Awaran 4:2 ya say diameter to et 10 kasiko tan “makaliber ed satan so lubir a panagsukat a 30 kasiko so karukey to.” Sayan sukat et nayarin aka-round off. Odino posiblin say circumference et sukat na paway insan say diameter et sukat na loob na sangab na palanggana.