Onlad karga

Kasin Mankokontraan Iray Karga na Biblia?

Kasin Mankokontraan Iray Karga na Biblia?

Say ebat na Biblia

 Andi, say interon Biblia et agmankokontraan. Anggano wala ray bersikulo ya singa mangipapanengneng ya mankokontraan iray karga na Biblia, maslak ya natalosan iratan tan nanengneng ya duga no iyaplika so sakey odino pigara ed sarayan prinsipyo:

  1.   Nengnengen so konteksto. Anggan siopan autor et nayarin ompaway ya mankontraan so ibabaga to no agtayo natatalosan so konteksto.

  2.   Ikonsidera no siopay nansulat base ed pakanengneng to. Nayarin duga so pandeskribe na totoo ed anengneng da balet nandumaan so usaren dan salita o detalye.

  3.   Ikonsidera iray talagan agawa ed history tan kustombre.

  4.   Amtaen no kasin simboliko odino literal so impangusar ed salita.

  5.   Nonoten ya wala ray ibabaga ran ginawa na sakey—anggan aliwan sikaton mismo so nanggawa ed satan. a

  6.   Mangusar na suston translation na Biblia.

  7.   Agsasalien ya ipara so ibabaga na Biblia ed lingon relihyoson ideya odino doktrina.

 Nia ray alimbawa ya mangipapanengneng no panon a saratan a prinsipyo et makatulong pian natalosan so pigaran teksto ed Biblia ya singa mankokontraan.

Prinsipyo 1: Konteksto

  No nampainawa so Dios ed komapiton agew, akin et imbagan mankikimey ni anggad natan? Ibabaga na Genesis ed salaysay to nipaakar ed impamalsa ya say Dios et “nampainawa ed komapiton agew manlapud amin a kimey a gagawaen to.” Ipapanengneng na konteksto ya ontutukoy itan ed kimey to nipaakar ed impamalsa ed dalin. (Genesis 2:2-4) Ag-iya kinontra nen Jesus nen imbaga to ya say Dios “et mankikimey ni anggad natan,” lapud say tutukoyen to et say arum nin kimey na Dios. (Juan 5:17) Kaiba ed sarayan kimey na Dios so impangigiya tod impansulat na Biblia tan say panangiwanwan tan panangasikaso tod totoo.​—Salmo 20:6; 105:5; 2 Pedro 1:21.

Prinsipyo 2 tan 3: Pakanengneng na nansulat tan history

  Iner pinaabig nen Jesus so bulag ya laki? Ibabaga na libro na Lucas ya pinaabig nen Jesus so sakey a bulag ya laki “sanen asingger lay Jesus ed Jerico,” balet diad miparan salaysay ed Mateo et walay binitla ton duaran bulag a lalaki tan pinaabig ira nen Jesus “sanen ompaway la ra ed Jerico.” (Lucas 18:35-43; Mateo 20:29-34) Diad tua, sayan duaran salaysay, ya nandumaan so nansulat base ed pakanengneng da, et mansuportaan. Mas espisipiko si Mateo ed bilang na lalaki ya wadman nen imbaga ton duara, balet si Lucas et nampokus ed samay sakey a laki ya akitongtongan nen Jesus. No nipaakar ed lugar, adiskobre na saray archaeologist ya diad panaon nen Jesus, duara so syudad ya Jerico. Say daan ya syudad na saray Judio et manga sakey tan kapalduan kilometro so kaarawi to ed samay mas balon syudad na saray Romano. Nayarin diad nampegleyan na duaran syudad so kawalaan nen Jesus nen ginawa to may milagro.

Prinsipyo 4: Simboliko tan literal iran salita

  Kasin naderal so dalin? Diad Eclesiastes 1:4, ibabaga na Biblia ya “say dalin mansiansia lawas.” Parad arum et kontra iya ed ibabaga to ya “say dalin tan saray gawa a wala ed sikato napoolan ira.” (2 Pedro 3:10, Say Biblia) Balet diad Biblia, say impangusar ed salitan “dalin” et nayarin literal so kabaliksan to, ya ontutukoy ed planeta tayo, odino simboliko so kabaliksan to, ya ontutukoy ed saray totoon manaayam ditan. (Genesis 1:1; 11:1) Say paneral ed “dalin” ya nabasa ed 2 Pedro 3:​10 et ag-ontutukoy ed pamool ed planeta tayo, noagta diad “paneral ed mauges a totoo.”​—2 Pedro 3:10, 7.

Prinsipyo 5: Ibabaga ran ginawa na sakey

  Diad Capernaum, siopay angibaga ed si Jesus na samay kerew na senturion? Nabasa ed Mateo 8:5, 6 ya say mismon senturion (opisyal na armada) so linmad si Jesus, balet ibabaga na Lucas 7:3 ya imbaki na senturion iray mamatatken na saray Judio pian ibaga so kerew to. Sayan singa mankontraan ya ibabaga na Biblia et nayarin talosan ya say opisyal na armada so nanlapuan na kerew, pero imbaki to ray mamatatken pian mangirepresenta ed sikato.

Prinsipyo 6: Suston translation

  Kasin amin tayo et mankakasalanan? Ibabangat na Biblia ya amin tayo et akatawir na kasalanan ed unonan too ya si Adan. (Roma 5:12) Wala ray translation ya singa mikontraan ed saya diad impangibaga dan say sakey a maong a too et “agmankasalanan.” (1 Juan 3:6, Say Biblia) Balet diad orihinal a lenguahe say Griegon verb parad “kasalanan” diad 1 Juan 3:6 et walad present tense, ya diad satan a lenguahe et maslak a mangipapanengneng na tuloytuloy ya aksion. Walay pandumaan na atawir a kasalanan, ya agtayo napaliisan, tan say ginagala tan tuloytuloy ya agpanguunor ed saray ganggan na Dios. Kanian sayan singa pankontraan et ipapalinew ed arum a translation ya angusar na saray salita ya singa say “agmanggagaway kasalanan” odino “agto ituloy so mankasalanan.”​—Balon Mundo a Patalos; Maung a Balita.

Prinsipyo 7: Say Biblia, aliwan say doktrina

  Kasin si Jesus et kapantay na Dios o mas abeba nen say Dios? Aminsan et imbaga nen Jesus: “Siak tan say Ama et saksakey,” ya singa kontra ed imbaga to ya “say Ama et mas baleg nen say siak.” (Juan 10:30; 14:28) Pian natalosan tayo iya, kaukolan tayon nengnengen no anton talaga so ibabaga na Biblia nipaakar ed si Jehova tan si Jesus imbes ya ipara tayo irayan bersikulo ed doktrina na Trinidad, ya aliwan base ed Biblia. Ipapanengneng na Biblia ya si Jehova et aliwa labat ya Ama nen Jesus noagta Dios met nen Jesus, say Dios ya dadayewen nen Jesus. (Mateo 4:10; Marcos 15:34; Juan 17:3; 20:17; 2 Corinto 1:3) Kanian si Jesus et agkapara odino kapantay na Dios.

 Diad samay imbaga nen Jesus ya “siak tan say Ama et saksakey,” ipapanengneng na konteksto ya say ibabaga to et nipaakar ed pagmaliw a saksakey na gagala to tan say Ama to, si Jehova a Dios. Diad kaunoran et imbaga to: “Say Ama et akikasakey ed siak tan akikasakey ak ed Ama.” (Juan 10:38) Si Jesus tan saray papatumbok to et walaan met na saksakey a gagala, ta oniay impikasi tod Dios: “Inter kod sikara so gloria ya inter mod siak, pian magmaliw iran saksakey, a singa sikata et saksakey. Akikasakey ak ed sikara tan akikasakey kad siak.”​—Juan 17:22, 23.

a Singa bilang, ibabaga na Encyclopædia Britannica diad artikulo to nipaakar ed Taj Mahal ya “impaalagey itan na emperador na Mughal ya si Shah Jahān.” Pero aliwan sikaton mismo so angipaalagey ed satan, ta ibabaga na satan ya artikulo a “masulok ya 20,000 trabahador so inupaan” pian ipaalagey itan.