Сӕйраг ӕрмӕгмӕ рахиз

Сӕргӕндтӕм рахиз

Фӕстейӕ баззад ӕви фӕраздӕр?

Фӕстейӕ баззад ӕви фӕраздӕр?

НАУКӔ

БИБЛИ НАУКОН ЧИНЫГ НӔУ, ФӔЛӔ ДЗЫ НАУКӔИМӔ БАСТ ЦЫ ХАБӔРТТӔ ИС, УЫДОН РАСТ СТЫ, КӔД, АХУЫРГӔНДТӔ СӔ КУЫ СБӔРӔГ КОДТОЙ, УЫМӔЙ БИРӔ РАЗДӔР ӔРЦЫДЫСТЫ ФЫСТ, УӔДДӔР. ӔРКӔСӔМ ЦАЛДӔР ЦӔВИТТОНМӔ.

Дун-дунейӕн райдиан уыд?

Иуафон зындгонд ахуыргӕндтӕ фидарӕй дзырдтой, нӕ, зӕгъгӕ. Фӕлӕ ныр сӕ фылдӕр разы сты, Дун-дунейӕн райдиан кӕй уыд, ууыл. Библийы та уый раджы ӕрцыд фыст (Райдиан 1:1).

Зӕхх тъӕпӕн у ӕви тымбыл?

Раджы заман бирӕтӕ хъуыды кодтой, Зӕхх тъӕпӕн кӕй у. Н. э. размӕ 5 ӕнусы грекъаг ахуыргӕндтӕм фӕзынд ахӕм хъуыды, зӕгъгӕ, ӕвӕццӕгӕн, Зӕхх тымбыл у. Фӕлӕ уымӕй бирӕ раздӕр,– н. э. размӕ 8 ӕнусы,– Библийы фысджытӕй иу, Исай, Зӕххы кой кӕнгӕйӕ ныффыста, «зӕххы къори», зӕгъгӕ (Исай 40:22).

Уӕлӕрвты цы ис, уыдӕттӕ заууатмӕ цӕуынц?

Н. э. размӕ 4 ӕнусы чи цард, уыцы грекъаг ахуыргонд Аристотель дзырдта, зӕронд ӕрмӕстдӕр зӕххон буӕрттӕ кӕй кӕнынц, уӕларвон буӕрттӕ та кӕй нӕ ивынц ӕмӕ заууатмӕ кӕй нӕ цӕуынц. Ӕмӕ бирӕ ӕнусты дӕргъы адӕм афтӕ хъуыды кодтой. Фӕлӕ 19 ӕнусы ахуыргӕндтӕ раиртӕстой ӕрдзы закъӕттӕй иу, энтропия, зӕгъгӕ. Уыцы закъонмӕ гӕсгӕ, алы буар дӕр, фӕнды зӕххон уа, фӕнды уӕларвон, заууатмӕ цӕуы. Ацы закъон раиртасынӕн чи баххуыс кодта, уыцы ахуыргӕндтӕй иу, лорд Кельвин, загъта, Библийы дӕр арв ӕмӕ зӕххы тыххӕй афтӕ фыст кӕй ис, «дарӕсау баихсидзысты», зӕгъгӕ (Псалом 102:25, 26). Кельвин ӕууӕндыд, Библийы цы фыст ис, уымӕ гӕсгӕ Хуыцауӕн йӕ бон кӕй у афтӕ саразын, цӕмӕй йе сконд дуне заууатмӕ ма ӕрцӕуа (Екклесиаст 1:4).

Зӕхх ӕмӕ иннӕ планетӕтӕ цӕуыл лӕууынц?

Аристотель дзырдта, стъалытӕ ӕмӕ планетӕтӕ се ’ппӕт дӕр авгау сыгъдӕг сферӕтыл фидаргонд кӕй сты, уыцы сферӕтӕ иу иннӕйы мидӕг кӕй сты ӕмӕ зӕхх та сӕ тӕккӕ астӕу кӕй ис. Н. э. 18 ӕнусмӕ ӕввахс ахуыргӕндтӕ бамбӕрстой, стъалытӕ ӕмӕ планетӕтӕ кӕй ницӕуыл лӕууынц. Фӕлӕ н. э. размӕ 15 ӕнусы Иовы чиныджы фыст ӕрцыд, Хуыцау «зӕхх ӕрцауыгъта ницӕуыл», зӕгъгӕ (Иов 26:7).

МЕДИЦИНӔ

БИБЛИ МЕДИЦИНОН ЧИНЫГ НӔУ, ФӔЛӔ ДЗЫ ЦЫ УЫНАФФӔТӔ ИС, УЫДОН РАСТ СТЫ, ДОХТЫРТӔ АБОН ЦЫ ЗӔГЪЫНЦ, УЫМӔ ГӔСГӔ.

Рынчын адӕймаджы хъуыди иннӕтӕй ахибар кӕнын.

Моисейы закъоны фыст уыд, хъотырӕй рынчын адӕмы-иу иннӕтӕй ахибар кӕнын кӕй хъуыд. Дохтыртӕ та уыцы ӕгъдаумӕ гӕсгӕ архайын райдыдтой, Астӕуккаг ӕнусты адӕм фыднизтӕй куы фӕцагъды сты, ӕрмӕстдӕр уый фӕстӕ. Рынчыны иннӕ адӕмӕй хибар кӕнын абон дӕр раст ӕгъдауыл нымад у (Левит 13 ӕмӕ 14 сӕртӕ).

Мардмӕ бавналыны фӕстӕ хъуыди хи ӕхсын.

19 ӕнусы кӕроны онг-иу дохтыртӕ, мардимӕ куы архайдтой, уый фӕстӕ-иу сӕ къухтӕ нӕ ныхсадтой, афтӕмӕй-иу рынчынты дзӕбӕх кӕнын райдыдтой. Уый аххосӕй-иу рынчынтӕй бирӕтӕ амардысты. Фӕлӕ Моисейы закъоны фыст уыд, мардмӕ чи бавнӕлдтаид, уый сыгъдӕгыл нымад кӕй нал уыдаид ӕмӕ-иу йӕхи донӕй кӕй хъуамӕ ныхсадтаид. Кӕд уыцы ӕгъдау динимӕ баст уыд, уӕддӕр адӕмы ӕнӕниздзинад дӕр хъахъхъӕдта (Нымӕцтӕ 19:11, 19).

Чъизитӕ хъуыди ныгӕнын.

Алы аз дӕр 500 минӕй фылдӕр сывӕллоны амӕлы диарейӕйӕ, сӕйраджыдӕр уый тыххӕй, ӕмӕ, адӕймаг йӕхи хъуыдыйы куы ацӕуы, уӕд йӕ чъизитӕ нӕ баныгӕны. Моисейы закъоны та фыст уыд, адӕймаджы йӕ чъизитӕ ныгӕнын кӕй хъуыд, стӕй – адӕм кӕм цардысты, уымӕй дард ран (Дыккаг закъон 23:13).

Сунӕт кӕнын кӕд хъуыд.

Хуыцауы закъон фӕдзӕхста, цӕмӕй-иу ноггуырд лӕппуйӕн ӕстӕм бон сунӕт скодтаиккой (Левит 12:3). Ноггуырд сывӕллонӕн йӕ туг, куыд ӕмбӕлы, афтӕ ахсын райдайы, иу къуыри йыл куы рацӕуы, уый фӕстӕ. Цалынмӕ дохтыртӕ уыдӕттӕ сбӕрӕг кодтой, уӕдмӕ дӕр Библимӕ гӕсгӕ сывӕллонӕн сунӕт кӕнын хъуыди, иу къуыри йыл куы сӕххӕст уыдаид, ӕрмӕстдӕр уый фӕстӕ, ӕмӕ уый фӕрцы ноггуырды цардӕн тӕссаг нӕ уыд.

Зӕрдӕйы уаг ӕмӕ ӕнӕниздзинад куыд баст сты.

Дохтыртӕ ӕмӕ ахуыргӕндтӕ куыд сбӕрӕг кодтой, афтӕмӕй, адӕймаг цин куы фӕкӕны, цӕуылдӕр йӕ ныфс куы фӕдары, хатыр кӕнын куы фӕзоны ӕмӕ бузныгзӕрдӕ куы вӕййы, уӕд уый йе ’нӕниздзинадыл хуыздӕрырдӕм фӕзыны. Библийы фыст ис: «Хъӕлдзӕг зӕрдӕ хосау дзӕбӕх кӕны, ныфссаст зӕрдӕ та стджытӕ хус кӕны» (Ӕмбисӕндтӕ 17:22).