Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Mmamaa Wɔ Anyelazo Wie!

Mmamaa Wɔ Anyelazo Wie!

Wɔyɛ Gyihova Dasevolɛ ɛvolɛ dɔɔnwo mɔɔ ɛkpondɛ kɛ wɔ agyalɛ bokavolɛ ne baboka ɛ nwo bɛsonle Gyihova ɔ?

Anzɛɛ wɔ abɛ nu bule wɔ mekɛ mɔɔ wɔ Baebolo sukoavo bie mɔɔ ɛnee bɔ mɔdenle kpalɛ la anva nɔhalɛ ne la ɔ?

 Anwubielɛ ɛhye mɔ mɔɔ ɔzile Britain la bahola aboa wɔ na wɔ anyelazo anwie. Eza ɛbanwu mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛyɛ na ‘wɔavuandi wɔ kpanwo ne wɔado azule ne anye,’ wɔ sɛkɛlɛneɛ adenle zo, amaa wɔaboa bɛdabɛ mɔɔ bɛtɛnwunle nɔhalɛ ne la.—Nolo. 11:1.

MMAMAA Ɛ SA NU TO

Debie ko mɔɔ nwolɛ hyia kpalɛ la a le kɛ ɛnrɛmaa ɛ sa nu ɛnrɛdo. Beta nɔhalɛ ne anwo na fa ɛ nwo maa Gyihova. (Mɛla 10:20) Ɛhye a Georgina yɛle a. Mekɛ mɔɔ ɔbɔle ɔ bo kɛ ɔ nee Gyihova Alasevolɛ sukoa Baebolo ne wɔ ɛvolɛ 1970 anu la, ɔ hu Kyriacos vale ɛya. Ɔbɔle mɔdenle kɛ ɔnrɛmaa ɔnrɛzukoa. Yeammaa Alasevolɛ ne mɔ amba bɛ sua nu, yɛɛ ɔvuandile Gyihova Alasevolɛ mbuluku biala mɔɔ ɔnwunle ye la ɔguale ye lɔ.

Mɔɔ Georgina bɔle ɔ bo kɛ ɔkɔ debiezukoalɛ la, Kyriacos ɛya ne yɛle kpole. Ɔhɔle Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ ne kenle ko bie ɔhɔlile mgbonde. Mekɛ mɔɔ adiema raalɛ ko nwunle kɛ Kyriacos te Giliki tɛla Nrelenza la, ɔvɛlɛle adiema nrenya ko mɔɔ ɔte Giliki aneɛ na ɔwɔ asafo gyɛne nu la kɛ ɔraboa bɛ. Adenle kɛnlɛma mɔɔ adiema ne vale zo dendɛle la manle Kyriacos nyianle ɔ nwo ndelebɛbo na ɔmanle bɛ nee ye zukoale Baebolo ne wɔ siane bie mɔ anu. Noko Kyriacos gyakyile debiezukoalɛ ne.

Ɛvolɛ nsa pɛle nu ɛnee Georgina tɛyia dwazotia. Kyriacos hanle kɛ saa munzule bɔ ye na ɔmaa bɛsɔne ye a ɔbagyakyi ye. Kenle mɔɔ Georgina kazɔne la, ɔzɛlɛle Gyihova ɛsesebɛ kɛ ɔmmamaa Kyriacos bɔ ye ewole. Mɔɔ Alasevolɛ ne mɔ hɔle kɛ bɛkava Georgina bahɔ nyianu ne la, Kyriacos zele bɛ kɛ: “Bɛnlumua. Yɛbava yɛ kale ne yɛara.” Ɔhɔle nwonlomɔ gyimalilɛ ne abo na ɔnwunle kɛ bɛlɛsɔne ɔ ye!

Georgina nwunle Alasevolɛ ne mɔ la, asɛɛ ɛvolɛ 40 na bɛazɔne ɔ hu

Yemɔ anzi Kyriacos ɛkpɔlɛ ne anloa hanle aze na ɔyɛle nzenzaleɛ wɔ ye ɛbɛlabɔlɛ nu ngyikyi ngyikyi. Georgina nwunle Alasevolɛ ne mɔ la asɛɛ ɛvolɛ 40 na bɛazɔne ɔ hu! Duzu a boale Kyriacos a? Ɔse: “Me nye liele Georgina anwo ɔluakɛ ɛnee yesika ɔ bo.” Georgina ka kɛ: “Ɔnva nwo kɛ me hu dwazole tiale me la, meangyakyi me Nyamenle ne ɛzonlenlɛ. Mengɔle zo menzɛlɛle Gyihova moalɛ, mmamaa me anyelazo anwie.”

SU FOFOLƐ NE ANWO HYIA

Debie bieko mɔɔ ɔbamaa wɔaboa wɔ bokavolɛ ne la a le kɛ ɛbanyia Keleseɛnema su fofolɛ ne. Ɛzoanvolɛ Pita dule Keleseɛne yelɛma folɛ kɛ: “Bɛbɛlɛ bɛ nwo aze bɛmaa bɛ hu mɔ, amaa nuhua mɔɔ ɔ hu ɛnlie Nyamenle Edwɛkɛ ne ɛnli la, bɛalua bɛ nyɛleɛ zo bɛahwe ye bɛarɛlɛ Nyamenle, mɔɔ ɔnrɛhyia kɛ bɛkɛha edwɛkɛ kpɔkɛ ko bɔbɔ a.” (1 Pita 3:1) Christine vale folɛdulɛ ɛhye yɛle gyima ɔnva nwo kɛ ɔlile ɛvolɛ dɔɔnwo na yeahola yeahwe ɔ hu la. Ɔyɛle Dasevolɛ ɛvolɛ mɔɔ bo 20 la, ɛnee ɔ hu John ɛtɛtele bɔbɔ kɛ Nyamenle bie wɔ ɛkɛ. Ɛnee John anye ɛnlie ɛzonlenlɛ nwo ɛdeɛ, noko ɔnwunle kɛ Christine diedi fofolɛ ne anwo hyia ye kpalɛ. Ɔka kɛ, “Ɛnee mekola menwu kɛ ɔmaa ɔ nye die. Ɔnyianle subane kpalɛ nee anwosesebɛ, na ɛhye boale me wɔ ngyegyelɛ dɔɔnwo anu.”

Christine anva ye ɛzonlenlɛ ne antinlitinle ɔ hu anwo zo ɛlɛ. Ɔ hu ka kɛ: “Christine nwunle ye mɔlebɛbo ne kɛ ɛnee mengulo kɛ bɛgyegye me, yemɔti ɔnyianle me nwo abotane ɔmanle menzukoale debie ngyikyi ngyikyi.” Saa Christine nwu abɔdeɛ nwo nrɛlɛbɛ anzɛɛ abɔdeɛ nwo debie wɔ Ɛzinzalɛ Arane anzɛɛ Awake! nu mɔɔ ɔze kɛ John anye balie nwo a, ɔfa ɔkile ye na ɔka kɛ, “Medie medi kɛ ɛbahulo kɛ ɛkɛgenga edwɛkɛ ɛhye.”

Nzinlii John hɔle pɛnhyɛne na ɔbɔle ɔ bo kɛ ɔyɛ ye tola. Kɛmɔ ɛnee ɔlɛ mekɛ ɔfa ɔsuzu ninyɛne mɔɔ nwolɛ hyia wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu anwo la ati, ɔbizale kɛ, ‘Asoo yɛdayɛ mumua ne a yɛrale a, anzɛɛ bodane bie ati a bɛbɔle yɛ a?’ Kenle ko bie mɔɔ ɛnee adiema ko nee John ɛlɛdi adwelie la ɔbizale ye kɛ, “Yɛbahola yɛ nee wɔ azukoa ɔ?” John ka kɛ, “Kɛmɔ ɛnee menyia Nyamenle anu diedi la ati menliele mendole nu.”

Nea kɛzi nwolɛ hyia kɛ Christine anyelazo anwie a! Mekɛ mɔɔ ɔzɛlɛle ɛvolɛ mɔɔ ɔbo 20 anzi kɛ John kɛva nɔhalɛ ne la, akee bɛzɔnenle ye. Kɛkala bɛ mu nwiɔ bɛlɛbɔ mɔdenle kpalɛ bɛazonle Gyihova. John ka kɛ: “Ninyɛne nwiɔ a hwenle me titile a. Atiakunlukɛnlɛma nee agɔnwolɛvalɛ subane mɔɔ Alasevolɛ ne mɔ lale ye ali la. Na saa ɛ ye le Gyihova Dasevolɛ a, ɛnee wɔnyia raalɛ mɔɔ ɔdi nɔhalɛ, bɛkola bɛfa bɛ rɛle bɛwula ye nu, na  ɔlɛ anwofamaa.” Nɔhalɛ nu, Christine vale edwɛkɛ mɔɔ wɔ 1 Pita 3:1 la lile gyima!

MA NE BAZO WƆ ƐVOLƐ DƆƆNWO ANZI

Na Baebolo sukoavoma mɔɔ debie bie ati bɛgyakyi debiezukoalɛ la noko ɛ? Belemgbunli Sɔlɔmɔn hɛlɛle kɛ: “Dua wɔ ma ne nwonlomɔ, na eza dua bie nɔsolɛ nu. Ɔluakɛ ɛnze mɔɔ kɛyɛ kpalɛ a, saa bɛ mu nwiɔ bɛkɛyɛ kpalɛ anzɛɛ ko kɛyɛ kpalɛ kɛdɛla ko a, ɛnze.” (Nolo. 11:6) Ɔdwu mekɛ ne bie a ɔdie mekɛ na nɔhalɛ ne afifi. Saa ɔba ye zɔhane bɔbɔ a, nzinlii ahenle banwu kɛ ɔhyia kɛ ɔtwe ɔbikye Nyamenle. (Gye. 4:8) Ɛhɛe, kenle ko dedee ɛbazele wɔamaa yeazi ɛ nwo.

Maa yɛva Alice mɔɔ ɔdule ɔvile India ɔhɔle England la kɛ neazo. Ɔbɔle Baebolo ɛzukoalɛ bo wɔ ɛvolɛ 1974 ne anu. Ɔka Hindi na ɛnee ɔkpondɛ kɛ ɔte Nrelenza kpalɛ. Ɔdoale zo ɔzukoale debie wɔ ɛvolɛ ekyi anu, na Alice hɔle debiezukoalɛ ekyi wɔ asafo mɔɔ bɛka Nrelenza la anu. Ɛnee ɔze kɛ mɔɔ ɔlɛsukoa la le nɔhalɛ noko yeamaa ɔ nye ambolo. Yemɔ anzi, ɛnee ɔkulo ezukoa nee ɛkponledolɛ bo ɛhɔlɛ. Yemɔti Alice gyakyile debiezukoalɛ ne.

Asɛɛ ɛvolɛ 30 anzi, Alice hɛlɛle Stella mɔɔ ɛnee nee ye sukoa debie la kɛlata. Kɛlata ne kenga kɛ: “Medie medi kɛ ɛ nye balie kɛ ɛbade kɛ awie bie mɔɔ ɛ nee ye zukoale Baebolo ne wɔ 1974 ne anu la ɛzɔne wɔ maangyeba nyianu bie abo kenlensa ye. Wɔyɛ me mboalɛ kpole kpalɛ wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu. Ɛluale nɔhalɛ ne wɔ me nu ɔnva nwo kɛ ɛnee metɛsile kpɔkɛ kɛ meyila me nwo zo meamaa Nyamenle la, noko ɛnee nɔhalɛ ne wɔ me adwenle nee me ahonle nu.”

Kɛlata ne mɔɔ Alice hɛlɛle Stella la kenga kɛ: “Medie medi kɛ ɛ nye balie kɛ ɛbade kɛ awie bie mɔɔ ɛ nee ye zukoale Baebolo ne wɔ 1974 ne anu la ɛzɔne wɔ maangyeba nyianu bie abo kenlensa ye”

Duzu a zile a? Alice ka kɛ wɔ ɛvolɛ 1997 ne anu mɔɔ ɔ hu wule la ɔgyegyele ye kpalɛ. Ɔzɛlɛle Nyamenle moalɛ. Mitini bulu anzi, Alasevolɛ nwiɔ mɔɔ bɛka Punjabi aneɛ la rale ye sua nu na bɛvale Anyelazo Boni a Wɔ Ɛkɛ maa Alɔvolɛ mɔɔ Bɛwu A? trate ne ko bɛmanle ye. Alice nwunle kɛ bɛdie ye asɔneyɛlɛ ne yemɔti ɔzile kpɔkɛ kɛ ɔ nee Gyihova Alasevolɛ balua. Noko nienwu yɛɛ ɔbanwu bɛ a? Ɔnwunle Punjabi asafo ne address mɔɔ Stella vale manle ye la wɔ buluku dɛba bie anu. Alice hɔle Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ na Punjabi mediema ne mɔ liele ye kɛnlɛma. Alice hanle kɛ, “Me nye liele kpalɛ na ɔmanle me rɛle vile nyane ne mɔɔ ɛnee melɛdi la.”

Ɔdoale zo ɔhɔle debiezukoalɛ dahuu na ɔbɔle Baebolo ɛzukoalɛ bo bieko. Ɔzukoale Punjabi aneɛ ne ɛhanlɛ nee ye ɛgengalɛ kpalɛ. Bɛzɔnenle ye wɔ ɛvolɛ 2003 ne anu. Ɔdwulale ye kɛlata ne mɔɔ ɔhɛlɛle Stella la kɛ, “Meda wɔ ase kpalɛ kɛ ɛluale nɔhalɛ ne wɔ me nu wɔ ɛvolɛ 29 mɔɔ ɛze ɛhɔ la anu na wɔyɛ neazo kpalɛ wɔmaa me la.”

“Meda wɔ ase kpalɛ kɛ ɛluale nɔhalɛ ne wɔ me nu wɔ ɛvolɛ 29 mɔɔ ɛze ɛhɔ la anu na wɔyɛ neazo kpalɛ wɔmaa me la.”—Alice

Duzu a ɛbahola wɔazukoa wɔavi anwubielɛ ɛhye mɔ anu a? Bie a ɔnrɛlie nɔhalɛ ne wɔ mekɛ mɔɔ ɛkpondɛ la ɛdeɛ, noko saa ahenle kulo kɛ ɔnwu Nyamenle, ɔdi nɔhalɛ, na ɔbɛlɛ ɔ nwo aze a, Gyihova bamaa yeade nɔhalɛ ne abo na yealie yeali. Kakye edwɛkɛ ɛhye mɔɔ Gyisɛse hanle wɔ ye ndonwo ne ko anu la: “Ma ne mɔ mɔɔ yegua la ɛlɛfifi na bɛlɛnyi, noko [yɛnze] kɛ bɛyɛ bɛnyi a. Azɛlɛ ne maa mbaka ne nyi na bɛso ma. Saa awule a, ɔbalumua yeawɔlɔ, yeanrenzɛ na nzinlii yeatulu mralɛ.” (Mak. 4:27, 28) Ɔnyi ngyikyi ngyikyi yɛɛ “azɛlɛ ne” a maa ɔnyi a. Yemɔti, Belemgbunlililɛ ne anwo nolobɔlɛnli biala ɛnze kɛzi bɛnyi la. Ɛhye ati, kɔ zo dua ye dɔɔnwo. Bie a ɛbabu ye dɔɔnwo.

Yɛɛ mmamaa ɛ rɛle fi asɔneyɛlɛ. Georgina nee Christine hɔle zo zɛlɛle Gyihova moalɛ. Saa ɛyɛ “nzɛlɛlɛ dahuu” na wɔ anyelazo anwie a, “kenle bie,” ɛ sa baha wɔ “kpanwo” ne mɔɔ ɛdole ɛguale azule ne anye la.—Wulo. 12:12; Nolo. 11:1.