Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

MƆƆ BAEBOLO NE KILEHILE

Kyakyadolɛ

Kyakyadolɛ

Menli bie mɔ bu kyakyadolɛ kɛ nvonleɛ biala ɛnle nwo yɛɛ bie mɔ noko nwu ye kɛ esiane wɔ nu.

Asoo nvonleɛ wɔ kyakyadolɛ nwo?

BIE MƆ KA KƐ

Menli dɔɔnwo suzu kɛ kɛmɔ mɛla maa kyakyadolɛ nwo adenle la ati, nvonleɛ biala ɛnle nwolɛ. Bɛfa ezukoa mɔɔ bɛnyia bɛfi kyakyadolɛ mɔɔ arane nea zolɛ anu la bie bɛyɛ ninyɛne mɔɔ boa maanle ne la.

MƆƆ BAEBOLO NE KA LA

Baebolo ne ɛnga kyakyadolɛ nwo edwɛkɛ. Noko akee, ngyinlazo dɔɔnwo wɔ nu mɔɔ ɔmaa yɛnwu kɛzi Nyamenle bu kyakyadolɛ la.

Kyakyadolɛ le nrɛlɛbɛ adenle mɔɔ bɛdua zo bɛnyia awie mɔ ezukoa a, ɔ nee Baebolo nu folɛdulɛ mɔɔ se “bɛnlea bɛ nwo boɛ wɔ anyebolo biala anwo” la ɛnyia. (Luku 12:15) Anyebolo a maa bɛto kyakya a. Kyakyadolɛ kɔmpɛlɛ ne mɔ bɛlɛbɛla menli kɛ ye biala anu bɛbali, bɛka ɛhye amaa menli ava ezukoa dɔɔnwo ado kyakya na ɔlua zo kɔmpɛlɛ ne anyia ɔ nwo. Kyakyadolɛ ɛmmaa menli ɛngyakyi anyebolo emomu ɔmaa bɛnyia ɛhulolɛ kɛ bɛbanyia bɛ nwo ndɛndɛ.

Menli mɔɔ to kyakya la le anyebolo; bɛ nye la kɛ bɛbanyia menli mɔɔ bɛanli la ezukoa ne. Noko akee, Baebolo ne tu yɛ folɛ kɛ, ‘yɛmmakpondɛ yɛ ngome yɛ boɛyɛlɛ, yɛkpondɛ awie mɔ noko ɛdeɛ.’ (1 Kɔlentema 10:24) Yɛɛ Mɛla Bulu ne ko se: ‘Mmamaa ɛ nye bolo debie biala mɔɔ le ɛ gɔnwo ɛdeɛ la.’ (Ɛzɛdɔso 20:17) Awie mɔɔ to kyakya la anye la kɛ menli mɔɔ to la ɛnrɛli amaa bɛ ezukoa ɛdeɛ ne ayɛ ye nvasoɛ.

Baebolo ne eza bɔ yɛ kɔkɔ wɔ saleɛ mɔɔ menli die di kɛ ɔfa nyilalɛ ɔba la anwo. Wɔ tete Yizilayɛ, menli bie mɔ mɔɔ ɛnee bɛnlɛ diedi wɔ Nyamenle anu la ‘dole ɛkponle maanle Saleɛ nyamenle ne.’ Asoo Nyamenle anye liele ɛzonlenlɛ mɔɔ bɛvale bɛmaanle “Saleɛ nyamenle ne” la anwo ɔ? Kyɛkyɛ, ɔzele bɛ kɛ: “Bɛhɔle zo bɛyɛle mɔɔ le ɛtane wɔ me nye zo la, na bɛyɛle mɔɔ me nye ɛnlie nwolɛ la.”​—Ayezaya 65:11, 12.

Wɔ maanle bie mɔ anu, bɛfa ezukoa mɔɔ bɛnyia bɛfi kyakyadolɛ nu la bie bɛboa nwomazukoalɛ, ehyianvolɛma nee maanle ne anu gyima ngakyile. Gyima ɛhye mɔɔ bɛfa ezukoa ne bɛyɛ la ɛngakyi ɛleka mɔɔ ɔvi la. Anyebolo, angomedi nee adwenle mɔɔ bɛlɛ kɛ ɛbahola wɔanyia ɛ nwo mɔɔ ɛnvɛ la azo a bɛdua bɛnyia ezukoa ɛhye a.

‘Mmamaa ɛ nye bolo debie biala mɔɔ le ɛ gɔnwo ɛdeɛ la.’​Ɛzɛdɔso 20:17.

Ngyegyelɛ mɔɔ kyakyadolɛ fa ba la?

MƆƆ BAEBOLO NE KA LA

Baebolo ne bɔ kɔkɔ kɛ “menli mɔɔ anye ɛbolo kɛ bɛkɛnyia bɛ nwo la tɔ sɔnea nee ɛhane yɛɛ ngoasea nee munzule atiakunluwɔzo mɔɔ fa menli kɔ ɛzɛkyelɛ bɔkɔɔ nu la anu.” (1 Timote 6:9) Kyakyadolɛ maa bɛyɛ anyebolo, na “anyebolo” le subane ɛtane mɔɔ Baebolo ne tia boka subane mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛkpo ye bɔkɔɔ la anwo.​—Ɛfɛsɛsema 5:3.

Kyakyadolɛma bodane titili a le kɛ bɛbanyia bɛ nwo ndɛndɛ ɔti ɔmaa bɛ nye bolo ezukoa, debie mɔɔ Baebolo ne ka kɛ ɔle “ɛtane kɔsɔɔti ndinli” la. Ezukoa nwo anyebolo kola nyia awie anwo zo tumi ɔmaa adwenleadwenle tɔ ɔ nwo na ɔsɛkye Nyamenle anu diedi mɔɔ ɔlɛ la. Baebolo ne ka bɛdabɛ mɔɔ bɛ nye bolo ezukoa la anwo edwɛkɛ kɛ “bɛva nyanelilɛ dɔɔnwo bɛwowɔ bɛ nwo.”​—1 Timote 6:10.

Anyeboloma akunlu ɛndwo ezukoa mɔɔ bɛlɛ la anwo ɔti bɛ nye ɛnlie. “Mɔɔ kulo dwɛtɛ fufule la akunlu ɛnrɛdwo dwɛtɛ fufule nwo ɛlɛ, yɛɛ mɔɔ kulo anwonyia la akunlu ɛnrɛdwo ezukoa nwo ɛlɛ.”​—Nolobɔvo 5:10.

Kyakyadolɛ ɛha menli mgbe dɔɔnwo mɔɔ bɛbɛlɛbɛla bɛ bɛmaa bɛva bɛ nwo bɛwula nu la anwo. Ngyegyelɛ ɛhye wɔ ewiade ɛleka biala, na wɔ United States angomekye, mgbondabulɛ kile kɛ kyakyadolɛ ɛha menli dɔɔnwo anwo.

Bɛbu ɛrɛlɛ bie kɛ: “Agyapadeɛ mɔɔ bɛdua anyebolo zo bɛnyia la awieleɛ ɛnrɛyɛ nyilalɛ.” (Mrɛlɛbulɛ 20:21) Kyakyadolɛ ɛmaa menli ɛhwe kakɛ ɛdo bɛ nwo zo na bɛ gyima, bɛ agɔnwolɛ nee bɛ agyalɛ ɛzɛkye. Saa bɛfa Baebolo ngyinlazo bɛdi gyima a, ngyegyelɛ ɛhye bavi bɛ kɔme zo.

“Noko menli mɔɔ anye ɛbolo kɛ bɛkɛnyia bɛ nwo la tɔ sɔnea nee ɛhane yɛɛ ngoasea nee munzule atiakunluwɔzo mɔɔ fa menli kɔ ɛzɛkyelɛ bɔkɔɔ nu la anu.”​1 Timote 6:9.