WƆ 1970, azetuduvoma nwunle nwomamobɔleɛ bie mɔɔ bɛyela ye la wɔ Ein Gedi, Yizilayɛ, mɔɔ bikye Nyevile Wulira ne sɛnzɛndɔleɛ ɛnweanloa la. Bɛnwunle nwomamobɔleɛ ne wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee bɛlɛtudu nyianu sua bie mɔɔ bɛyelale ye wɔ mekɛ mɔɔ bɛzɛkyele namule ne wɔ kɛyɛ ɛvoya nsia Y.M. la. Ɛnee nwomamobɔleɛ ne ɛzɛkye bɔkɔɔ mɔɔ saa bɛlɛfa bɛ sa bɛaha ye bɔbɔ a, ɔnyɛ boɛ a. Noko, adwuleso adenle bie mɔɔ bɛdua zo bɛsekane nvoninli la, (3-D scanning) ɛboa ɛmaa “bɛnwu” nwomamobɔleɛ ne anu edwɛkɛ. Na ɔlua adwuleso adenle ngakyile zo, bɛhola bɛgenga nwomamobɔleɛ ne anu edwɛkɛ.

Duzu a scan ne ɛmaa yela ali a? Baebolo nu edwɛkɛ a wɔ nwomamobɔleɛ ne anu a. Ngyɛnu bie mɔ mɔɔ wɔ Sɛlɛvolɛma buluku ne mɔlebɛbo la a wɔ nu a. Nyamenle duma ne mɔɔ bɛva Tetragrammaton ne bɛhɛlɛ wɔ Hibulu nu la boka ngyɛnu ɛhye mɔ anwo. Ɔzɔho kɛ bɛhɛlɛle zolɛ edwɛkɛ ne wɔ ɛvolɛ 50 Y.M. yɛɛ ɛvolɛ 400 Y.M. avinli ɛkɛ ne, na ɛhye maa ɔyɛ Hibulu Ngɛlɛlera ne nwomamobɔleɛ mɔɔ ɛhyɛ kpalɛ ɔvi mekɛ mɔɔ bɛnwunle Qumran bɛsanloangɛlɛlera ne la. Gil Zohar hɛlɛle ye wɔ The Jerusalem Post ne anu kɛ: “Kolaa na bɛanwu Ein Gedi nwomamobɔleɛ ne la, ɛnee ɛvolɛ mɔɔ la Nyevile Wulira Nwomamobɔleɛ ne mɔɔ le Baebolo nu nwomamobɔleɛ mɔɔ ɛhyɛ kpalɛ (ɔvi kɛyɛ 100 K.Y.M.) yɛɛ nwomamobɔleɛ bieko mɔɔ ɛhyɛ kpalɛ mɔɔ yemɔ a le Aleppo Codex ne (ɔvi kɛyɛ 930 Y.M.) avinli la bayɛ kɛyɛ 1,000.” Mbɔlɔba bie mɔ kile kɛ, nwomamobɔleɛ ɛhye mɔɔ bɛnwu nuhua edwɛkɛ ne la kile kɛ amgba bɛbɔle Torah ne mɔɔ Masoretema hɛlɛle la anu edwɛkɛ ne anwo bane wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo anu, na nvonleɛ mɔɔ kɛlɛvolɛma bie mɔ yɛle la ɛtɛkanle ye.