Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Bɛdule Adenle Bɛhɔle Maroni Azule Ne Anloa

Bɛdule Adenle Bɛhɔle Maroni Azule Ne Anloa

Menli mɔɔ vi mbusua, aneɛ yɛɛ maanle ngakyile nu la de Amazon kpɔkɛmile ne mɔɔ wɔ South America la anu, ɛleka mɔɔ dede dɔɔnwo ɛnle ɛkɛ la. Ɔti wɔ July 2017, Gyihova Alasevolɛ 13 dule adenle hɔle Maroni Azule ne anloa nee ye aduduleɛ afoa nu wɔ French Guiana. Bɛ bodane a le duzu? Amaa bɛaha anyelazo edwɛkɛ mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la bɛahile menli mɔɔ de azule ne anloa la.

Kɛzi Bɛzieziele Bɛ Nwo Bɛmaanle Adendulɛ Ne La

Ɔhale siane ko na bɛabɔ kenle 12 adendulɛ ne abo la, menli mɔɔ bahɔ bie la yiale na bɛyɛle nwolɛ ngyehyɛleɛ. Winsley hanle kɛ: “Yɛzukoale ɛleka mɔɔ yɛbahɔ la nee nwolɛ tetedwɛkɛ yɛɛ eza yɛzuzule kɛzi yɛbaziezie yɛ nwo yɛamaa adendulɛ ne la.” Bɛmaanle bɛ nuhua ko biala debie mɔɔ ɔbava ye ɛdanlɛ ne mɔɔ ɔbakyekye ye mbaka nwiɔ avinli yeala nu nee ye mosquito net ne yeawula nu amaa yeanloa la. Bɛvole alopile fane nwiɔ yɛɛ bɛdɛnlanle mbaka ɛlɛne nu dɔnehwele dɔɔnwo.

Claude nee Lisette

Kɛzi bɛdabɛ mɔɔ bɛhɔle bie la dele nganeɛ ɛ? Claude nee Lisette mɔɔ ɛhɔ pɛnhyɛne la liele dole nu ndɛndɛ. Claude hanle kɛ, “Me nye liele kpole noko ɛnee ɛzulolɛ ekyi wɔ me nu. Ɛnee mede kɛ azule ne se kpole.” Ɛnee Lisette noko lɛ debie mɔɔ gyegye ye la. Ɔhanle kɛ: “Ɛnee medwenle kɛzi mebahola meaha Amerindia aneɛ ne mɔ la anwo.”

Bɛ nuhua ko mɔɔ bɛfɛlɛ ye Mickaël la dele nganeɛ zɔhane ala. Ɔka kɛ, “Ɛnee yɛnze menli mɔɔ ka Wayana la anwo ɛhwee, ɔti menyɛle neɛnleanu wɔ Yintanɛte ne azo na menzukoale edwɛkɛ agbɔkɛ ekyi nee kɛzi bɛbiza ahye wɔ bɛ aneɛ ne anu la.”

Shirley mɔɔ nee ɔ hu Johann hɔle bie la, hɛlɛle aneɛ dodo mɔɔ bɛka ye wɔ azule ne anloa lɔ la. Ɔka kɛ, “Yɛhwenle vidio ngakyile mɔɔ wɔ zɔhane aneɛ ne mɔ bie anu la wɔ jw.org na yɛkpondɛle buluku mɔɔ bɛhɛlɛle Wayana edwɛkɛ nzinrenzinra wɔ nu la.”

Yɛhɔdwule Amerindia Maanle Bie Anu

Wɔ Dwɛkɛ, July 4, mediema ne mɔ vole alopile wɔ Saint-Laurent du Maroni na bɛhɔdwule Maripasoula, sua ekyi bie mɔɔ wɔ French Guiana la azo.

Kenle nna ne mɔɔ doa zo la anu, mediema ne mɔ hɔle menli mɔɔ wɔ namunamu mɔɔ wɔ Maroni ne sɔlɔ azo la ɛkɛ. Bɛvale ɛlɛne mɔɔ milahyinli bɔ nwolɛ mɔɔ bɛfɛlɛ bɛ pirogues la a bɛhɔle a. Roland mɔɔ hɔle bie la hanle kɛ: “Yɛnwunle kɛ Amerindiama anye die Baebolo nu edwɛkɛ ne anwo kpalɛ. Bɛbizale kpuya dɔɔnwo na ɛnee bie mɔ kulo kɛ yɛ nee bɛ sukoa Baebolo ne.”

Wɔ namule ko azo, Johann nee Shirley yiale agyalɛma bie mɔɔ bɛ busuanli bie ɛhu ɔ nwo kenlensa ye la. Johann hanle kɛ, “Yɛyele vidio ne mɔɔ se A Native American Finds His Creator * la yɛhilele bɛ. Vidio ɛhye hanle agyalɛma ne ahonle kpalɛ. Bɛvale bɛ e-mail adelɛse bɛmaanle yɛ amaa bɛ nee yɛ ali adwelie.”

Ɛleka mɔɔ wale kpalɛ mɔɔ yɛhɔle la a le Antécume Pata. Ɛkɛ ne, namule ne azo belemgbunli ne maanle Alasevolɛ ne mɔ mɔɔ ɛvɛ la hendanle bɛ ndanlɛ ne mɔ mɔɔ bɛda nu la wɔ ɛleka mɔɔ bɛyia la. Eza bɛbiale azule ne anu kɛ mɔɔ menli mɔɔ wɔ ɛkɛ ne la yɛ ye la.

Bɛvile ɛkɛ ne la, bɛhɔle Twenké, na bɛnwunle kɛ ɛkɛ ne amra ɛlɛsu bɛ kulovolɛ bie mɔɔ ɛwu la. Éric mɔɔ boka menli mɔɔ yɛle adendulɛ ne anwo ngyehyɛleɛ la ka kɛ, “Bɛ belemgbunli ne maanle yɛ adenle kɛ yɛkyekye menli mɔɔ ɛlɛdi nyane wɔ namule ne azo la arɛle. Belemgbunli ne nee ye abusua ne anye liele edwɛkɛ mɔɔ yɛgengale yɛvile Wayana Baebolo ne anu yɛhilele bɛ la anwo. Eza yɛyele ewudwazo nwo ɛwɔkɛ ne mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la anwo vidio ngakyile yɛhilele bɛ.”

Yɛdoale Zo Yɛhɔle Grand-Santi Nee Apatou

Akee yɛdɛnlanle alopile nu dɔnehwele foa ko yɛvile Maripasoula yɛhɔle sua ekyi bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Grand-Santi la azo. Wɔ Dwɛkɛ nee Maanle, menli mɔɔ dule adenle ne la hanle Baebolo ne anu edwɛkɛ ne bie hilele ɛkɛ ne amra. Ye Kule, Alasevolɛ ne mɔ doale bɛ adendulɛ ne azo​—bɛpɛle adenle dɔnehwele nnu nee foa bɛhɔle Apatou namule nu wɔ Maroni Azule ne nyiakɛ.

Maroni Azule ne nee Amazon kpɔkɛmile ne mɔɔ wɔ Maripasoula nee Grand-Santi avinli la

Ye alehyenlɛ nu kɔdwu kenle mɔɔ bɛbazia bɛahɔ la, mediema ne mɔ hɔle Maroon namunamu ne mɔ azo, ɛleka mɔɔ Africa ahanra ne mɔ abozoamra bie mɔ wɔ la. Bɛvale ahanra ɛhye mɔ bɛrale South America wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee Suriname mɔɔ bikye ɛkɛ ne la ɛlɛdi tumi la. Alasevolɛ ne mɔ dole ɛsalɛ vɛlɛle awie biala kɛ ɔrɛla ayia mɔɔ bɛbayɛ ye wɔ namule ne azo la bie wɔ kpɔda kpole bie mɔɔ bɛbo la abo. Claude ka kɛ, “Yɛ nye liele kɛ menli dɔɔnwo rale la. Zɔhane nwonlomɔ ne ala a yɛdole ɛsalɛ yɛvɛlɛle bɛ a!” Karsten mɔɔ ɛhye a le mekɛ mɔɔ limoa mɔɔ ɔhɔle ɛkɛ ne bie la maanle bagua nu ɛdendɛlɛ mɔɔ ɔ ti ne se, “Asoo Asetɛnla Ne Ala Ɛne?” wɔ Aukan aneɛ nu. Menli 91 mɔɔ wɔ namunamu ne mɔ azo la radiele bie.

“Yɛziezie Yɛ Nwo Kɛ Yɛbahɔ Bieko!”

Akee mediema ne mɔ ziale hɔle Saint-Laurent du Maroni. Ɔzinle bɛ muala bɛ nwo kɛ menli ne anye liele edwɛkɛ ne anwo na bɛliele mbuluku dɔɔnwo na eza bɛnleanle vidio ngakyile mɔɔ Gyihova Alasevolɛ ɛyɛ la.

Lisette ka kɛ, “Mennwu kɛzi meka anyelielɛ mɔɔ menyianle ye kɛ mendule adenle ɛhye bie la anwo edwɛkɛ a.” Cindy nee ye yɛ adwenle na ɔka kɛ: “Saa menyia adenle a, mebaha kɛ bɛmaa mengɔ bieko. Kyesɛ ɛnyia anyelielɛ ɛhye bie na wɔade ɔ bo!”

Ɔmaanle menli mɔɔ hɔle la bie mɔ nyianle ɛhulolɛ kɛ bɛbazia bɛahɔ bieko. Mickaël ka kɛ, “Yɛziezie yɛ nwo kɛ yɛbahɔ bieko!” Winsley ɛdu ɛhɔ Saint-Laurent du Maroni. Claude nee Lisette mɔɔ biala ɛbo ɛvolɛ 60 la dule hɔle Apatou.

^ ɛden. 8 Ɔwɔ jw.org azo.