Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

BAEBOLO NE KAKYI SONLA

“Menlale Gua Zo”

“Menlale Gua Zo”
  • Bɛwole Ye: 1955

  • Maanle Mɔɔ Ɔvi Nu: Spain

  • Ɔ Nwo Edwɛkɛ: Nyiletane Ɛnlonlɛ, Nzabolɛ Nee Basabasayɛlɛ

ME ƐBƐLA DƐBA

 Ɔdie mekɛ na menli dɔɔnwo azukoa debie avi bɛ anwubielɛ mɔɔ ɛnle kpalɛ la anu. Kɛ ɛnee mede la ɛne. Bɛwole me yɛɛ bɛtetele me wɔ Barcelona mɔɔ le suakpole mɔɔ to zo nwiɔ wɔ Spain la. Ɛnee me awovolɛ de ɛleka bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Somorrostro, mɔɔ wɔ nyevile nloa la. Ɛnee Somorrostro ɛlie duma wɔ basabasayɛlɛ nee nyiletane ɛdɔnenlɛ nu.

 Me awovolɛ wole ngakula ngɔnla, medame a mele kpanyinli a. Kɛ mɔɔ yɛle ehyiavolɛma la ati me papa maanle mengɔnyɛle gyima wɔ ɛleka mɔɔ bɛbɔ tɛnese la. Ɛnee meli ɛvolɛ bulu yɛɛ meyɛ gyima dɔnehwele bulu kenle ko biala. Zɔhane ati, meangola meangɔ sukulu kɛ mɔɔ me tipɛnema dɔɔnwo kɔ la. Mekɛ mɔɔ menlile ɛvolɛ 14 la, membɔle ɔ bo menyɛle gyima kɛ fitanli wɔ gyima bie anu.

Wɔ 1975, mengɔmbokale Spanish Foreign Legion ne anwo wɔ North Africa na menwulale bɛ tɛladeɛ ne bie

 Wɔ 1975, bɛvale me wɔ sogya gyima nu wɔ Spain, kɛ mɔɔ mɛla ne kile la. Kɛ mɔɔ ɛnee mekulo kɛ medie duma la ati, menvale me nwo menwulale Spanish Foreign Legion, sogya gyima bie mɔɔ wɔ Melilla, mɔɔ wɔ North Africa la anu. Mekɛ zɔhane, menvale me nwo menwulale nzabolɛ nee nyiletane ɛnlonlɛ nu.

 Mɔɔ menvile sogyama ekpunli ne anu la, membale Barcelona na mendele atuadelɛma eku wɔ ɛkɛ. Yɛwuale debie biala mɔɔ yɛ sa kɛha ye la. Yɛtɔne ninyɛne ne na yɛfa ezukoa ne yɛbɔ yɛ nyiletane ɛnlonlɛ ne anwo kakɛ. Membɔle ɔ bo kɛ meno LSD nee amphetamines, na menvale me nwo menwulale nla nu ɛbɛlatane, nzabolɛ nee kyakyadolɛ nu kpalɛ. Ɛhye maanle menyɛle basabasa kpalɛ. Dahuu ɛnee dadeɛ, akuma anzɛɛ nrɛlande vea me nwo na mefa medi gyima wɔ mekɛ mɔɔ mekulo la.

 Kenle ko bie, yɛwuale kale na ɛnee kpolisima doa yɛ ɛsesebɛ. Ɔyɛle kɛ asɛɛ sini nu debie. Yɛhanle kale ne yɛpɛle adenle kɛyɛ kilomita 30 (mi 20), akee kpolisima ne bɔle ɔ bo totole yɛ etu. Awieleɛ kolaa ne, yɛ delava ne vale kale ne zile na yɛ muala yɛnriandile. Mɔɔ me papa dele ɛhye la, ɔdule me ɔvile sua nu.

 Wɔ ɛvolɛ nnu mɔɔ doa zo la anu, menlale gua zo. Menlale nlenkɛ nloa, kale nu, bɛnkye zo yɛɛ azie zo. Menlale bolɛ bɔne nu wɔ mekɛ bie anu. Ɛnee menlɛ bodane biala wɔ me ɛbɛlabɔlɛ nu, na mendele nganeɛ kɛ nvasoɛ ɛnle me nwo zo. Mekakye kɛ mempepɛle me nwo wɔ mekɛ mɔɔ menlonle nyiletane la. Ahapenle ne mɔ tɛbɔ ɛkɛ badwu ɛnɛ.

KƐZI BAEBOLO NE HAKYILE ME ƐBƐLABƆLƐ LA

 Mɔɔ menyianle ɛvolɛ 28 la, me mame rakpondɛle me na ɔzele me kɛ membɛla sua nu. Menliele mendole nu na membɔle ye ɛwɔkɛ kɛ mebahakyi me subane, noko ɔhyɛle ekyi na meahola meali me ɛwɔkɛ zo.

 Kenle ko ewiazo, Gyihova Alasevolɛ rabɔle yɛ anlenkɛ nu. Mekɛ mɔɔ melɛtie bɛ la, me papa deanle nu wɔ sua ne anu kɛ, to anlenkɛ ne anu maa bɛhɔ. Noko kɛmɔ mengulo kɛ bɛteɛdea me nu la ati, menyɛle me adwenle kɛ menrɛdɛne ɔ nwo zo. Bɛmaanle me mbuluku ngɛnlɛma nsa bie, na me nye liele nwo. Membizale bɛ ɛleka mɔɔ bɛyɛ bɛ ayia ne la, na kenle ekyi bie anzi, mengɔle Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ.

 Debie mɔɔ menlimoale menwunle ye la a le kɛzi awie biala ɛziezie ɔ nwo kɛnlɛma la. Ɛnee me ti enrinli le tendenle, me kɛsa ɛvi kpalɛ yɛɛ me anwoziezielɛ ɛnle kpalɛ. Ɛnee ɔda ali wienyi kɛ medɔ nu, yemɔti ɛnee megyi asalo ne anzi. Noko ɔyɛle me azibɛnwo mekɛ mɔɔ menwunle kpavolɛ bie mɔɔ ɛnee wɔ me eku ne anu mɔɔ bɛfɛlɛ ye Juan na ɔwula suit la. Nzinlii mendele kɛ ɔrayɛle Gyihova Dasevolɛ la ye ɛvolɛ ko ɛne. Mɔɔ menwunle ye la, ɔmaanle menyianle akɛnrasesebɛ mengɔndɛnlanle aze mendiele edwɛkɛ ne. Kɛ debie biala bɔle ɔ bo la ɛne.

 Menliele mendole nu kɛ bɛ nee me ɛzukoa Baebolo ne, na yeangyɛ menwunle kɛ amaa meanyia Nyamenle anyunlu ɛlolɛ la, ɔwɔ kɛ megyakyi basabasayɛlɛ nee nla nu ɛbɛlatane ɛbɔlɛ. Ɛnee ɔnla aze kɛ mebayɛ nzenzaleɛ zɔhane. Menzukoale kɛ amaa meazɔ Gyihova Nyamenle anye la, ɔwɔ kɛ ‘mekakyi me adwenle.’ (Wulomuma 12:2) Nyamenle anwunvɔnezelɛ ne hanle me kpole. Menwunle kɛ, ɔnva nwo nvonleɛ mɔɔ meyɛ la, yemaa me adenle kɛ membɔ ɔ bo fofolɛ. Gyihova Nyamenle anwo debie mɔɔ menzukoale la hanle me ahonle kpalɛ. Menwunle ye wienyi kɛ Bɔvolɛ bie wɔ ɛkɛ mɔɔ dwenle me nwo a.​—1 Pita 5:6, 7.

 Ɛhye maanle menyɛle nzenzaleɛ. Kɛ neazo la, mɔɔ yɛdwule tɛba mɔɔ bɛfa bɛdi gyima azo la, menganle mengilele me nwo kɛ, saa Gyihova Nyamenle kulo kɛ me nwo te bɔkɔɔ a, ɛnee ɔwɔ kɛ mefuandi sigalɛte ɛhye mɔ megua ye lɔ. (2 Kɔlentema 7:1) Yemɔti, menguale ye wɔ bɔla ne anu!

 Ɛnee eza ɔwɔ kɛ megyakyi nyiletane ɛnlonlɛ nee ye ɛdɔnenlɛ. Yemɔ noko liele mekɛ nee mɔdenlebɔlɛ na meahola meagyakyi. Amaa meadwu me bodane nwo la, ɛnee meze kɛ ɔnle kɛ me nee me agɔnwolɛma dɛba ne mɔ tu bieko. Ɛnee bɛmmaa mennyia anyuhɔlɛ wɔ sunsum nu. Nzinlii, membɔle ɔ bo kɛ mefa me nwo meado Nyamenle anwo zo kpalɛ yɛɛ memaanle agɔnwolɛma mɔɔ menyia bɛ wɔ asafo ne anu la boale me. Ɛlɔlɛ nee me nwo anyelielɛ mɔɔ bɛhilele la le debie mɔɔ metɛnwunle bie ɛlɛ. Mɔɔ siane ekyi pɛle nu la, mengolale mendwenle me nwo menvile nyiletane ɛnlonlɛ nwo na menwulale “subane fofolɛ ne” mɔɔ baboa me yeamaa meanyia Nyamenle anyunlu ɛlolɛ la. (Ɛfɛsɛsema 4:​24) Wɔ August 1985, bɛzɔnenle me kɛ Gyihova Alasevolɛ ne mɔ anu ko.

KƐZI YEBOA ME LA

 Baebolo ne maanle me ɛbɛlabɔlɛ yɛle kpalɛ. Ɔliele me ɔvile ɛbɛlabɔlɛ ɛtane mɔɔ ɛnee ɔlɛsɛkye me sonla baka ne na ɔmmaa bɛnli me eni la anu. Nɔhalɛ nu, AIDS anzɛɛ ewule ngakyile mɔɔ nyiletane ɛnlonlɛ maa bɛnyia la hunle me agɔnwolɛma mɔɔ ɛnee wɔ me eku ne anu la dodo mɔɔ bo 30. Ɔyɛ me anyelielɛ kɛ, ɔluakɛ menvale Baebolo ngyinlazo membɔle me ɛbɛla la ati, esiane zɔhane bie ando me la.

 Kɛkala, megyakyi dadeɛ nee akuma mɔɔ ɛnee mefa meyɛ basabasa la. Meandwenle nwolɛ ɛlɛ kɛ kenle bie mebava Baebolo ne meaboa awie mɔ. Ɛnɛ, me nee me ye ɛlɛyɛ Gyihova Alasevolɛ mekɛ kɔsɔɔti ɛzonlenlɛ gyima ne bie.

 Me awovolɛ anyɛ Gyihova Alasevolɛ ɛlɛ, noko ɔyɛ bɛ fɛ kɛ Baebolo ne mɔɔ menzukoale la ɛboa me la. Nɔhalɛ nu, me papa bɔbɔ gyinlanle Alasevolɛ ne mɔ anzi wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee ɔ nee ɔ gɔnwo mɔ ɛlɛsu kpolera la. Ɔnwunle ye wienyi kɛ me diedi fofolɛ ne a ɛmaa mehakyi me subane a. Ɛnee me mame ta ka kɛ saa menzukoale Baebolo ne ndɛ a anrɛɛ ɔle kpalɛ. Na me nee ye yɛ adwenle bɔkɔɔ!

 Anwubielɛ mɔɔ menyia wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu la ɛmaa menwu kɛ, nrɛlɛbɛ ɛnle nu kɛ yɛbakpondɛ ahunlundwolɛ wɔ nyiletane ɛnlonlɛ nee ninyɛne gyɛne nu. Kɛkala, menyia nɔhalɛ ahunlundwolɛ ɔlua Nyamenle Edwɛkɛ ne anu ngilehilɛ mɔɔ memaa awie mɔ nwu ye la azo—ngilehilelɛ mɔɔ liele me ngoane la.