Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

BAEBOLO NE KAKYI SONLA

Akee Me Nee Me Papa Bɔle Nu

Akee Me Nee Me Papa Bɔle Nu
  • BƐWOLE YE: 1954

  • MAANLE MƆƆ ƆVI NU: Philippines

  • ALIMOA NE: Ɔ nee ye papa mɔɔ ɛnee yɛ ye basabasa la avinli tetele

ME ƐBƐLA DƐBA

 Ɛnee nyɛvolɛ dɔɔnwo banea azule mɔɔ fi awoka zo se gua mɔɔ bikye Pagsanjan mɔɔ wɔ Philippines la. Ɛkɛ ne a bɛtetele me papa, Nardo Leron, wɔ ehyia nu a. Mekɛ mɔɔ ɔnwunle nzisi mɔɔ kɔ zo wɔ maanyɛlɛ nu, kpolisi gyima nu, nee ye gyima nu la, ɔlile nyane na ɔvale ɛya.

 Me awovolɛ yɛle gyima ɛsesebɛ vale nleanle bɛ mra mɔtwɛ ne. Ɛnee bɛyɛ gyima wɔ ɛya bie anu wɔ awoka ne mɔ azo, ɔti ɛnee bɛnda bɛndɛnla sua nu. Fane dɔɔnwo ne ala, ɛnee ɔwɔ kɛ me nee me diema Rodelio nea yɛ nwo, na ɛnee ɛhɔne ta ku yɛ. Yɛle ngakula la, ɛnee yɛnnyia mekɛ dɔɔnwo yɛnli nwɔhoa. Saa yɛ nuhua biala nyia ɛvolɛ nsuu a, ɔbɔ ɔ bo ɔyɛ gyima wɔ ɛya nu, yɛsoa kukue dɔɔnwo yɛpɛ adenle wɔ awoka ne mɔ azo. Saa ninyɛne ne anu yɛ ɛnlomboɛ somaa a, yɛtwenle ye aze.

 Dahuu ɛnee me papa bo yɛ, noko mɔɔ ɛnee yɛ nyane kpole la a le kɛ yɛkɛnwu ye kɛ ɔlɛbo yɛ mame la, ɛnee ɔwɔ kɛ yɛgyinla ɔ nloa. Yɛbɔle mɔdenle kɛ yɛmaa yeagyakyi noko yɛangola. Me nee Rodelio vale adwenle kɛ saa yɛyɛ mgbanyinli a yɛbahu yɛ papa. Ɛnee me kunlu anu a anrɛɛ melɛ selɛ mɔɔ kulo yɛ a!

 Me papa basabasayɛlɛ ne maanle me nye zo danle me na menvale ɛya, ɔti menvile sua nu wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee meli ɛvolɛ 14 la. Mendɔle gua zo wɔ mekɛ ekyi anu na membɔle ɔ bo kɛ meno wee. Nzinlii, ɛnee meka ɛlɛne, me nee menli mɔɔ ɛlɛkɔ akpɔsa la kɔ ɛleka mɔɔ nzule vi awoka zo se gua la.

 Ɛvolɛ ekyi anzi, mengɔle yunivɛsiti wɔ Manila. Noko kɛmɔ ɛnee dapɛne awieleɛ biala mesia mebayɛ gyima wɔ Pagsanjan la ati, meannyia mekɛ dɔɔnwo meanzukoa debie. Ɛbɛlabɔlɛ ne rayɛle se maanle me na ɛnee menlɛ bodane biala yɛɛ ɛnee akee wee ɛnlonlɛ ɛngola ɛnde me adwenleadwenle ne azo. Membɔle ɔ bo kɛ meno methamphetamines, cocaine, nee heroin. Fane dɔɔnwo ne ala nyiletane ɛnlonlɛ nee nla nu ɛbɛlatane a lua a. Ɛnee ehyia, nzisi nee amaneɛnwunlɛ ɛbu zo. Ɛnee mekpɔ arane ne, na ɛnee mete nganeɛ kɛ ɔdaye a yeva ngyegyelɛ ɛhye mɔ yera a. Membizale Nyamenle kɛ, “Duzu ati a ɛbɛlabɔlɛ ɛyɛ zɛhae a?” Menyɛle neɛnleanu wɔ ɛzonlenlɛ ngakyile nu noko meannyia mualɛ biala. Menlonle nyiletane dɔɔnwo kɛ mefa meaheda me nyanelilɛ zo.

 Wɔ 1972, sukuluma mɔɔ bɛwɔ Philippines la dwazole tiale arane ne. Membokale dwazotiama ne anwo kenle ko na ɔhɔwiele basabasayɛlɛ nu. Bɛhyele menli dɔɔnwo na siane ekyi anzi, bɛlile mɛla kyengye bie wɔ maanle ne anu.

 Mendɔle gua zo bieko, mekɛ ɛhye mɔɔ ɛnee mesulo arane mgbanyima ne mɔ ɔluakɛ ɛnee meboka atuadelɛma ne anwo. Amaa meanyia ezukoa meadɔ me nyiletane ne mɔ la, menwuale debie na awieleɛ bɔkɔɔ ne, me nee menli mɔɔ lɛ ezukoa nee nyɛvolɛ lale. Ɛnee me ngoane nwo ɛngyia me.

 Zɔhane mekɛ ne, ɛnee me mame nee me diema ekyi ne nee Gyihova Alasevolɛ ɛbɔ ɔ bo ɛlɛsukoa Baebolo ne. Me papa vale ɛya kpalɛ na ɔyelale bɛ Baebolo nwo mbuluku ne. Noko, bɛbɔle mɔdenle na bɛzɔnenle bɛ kɛ Alasevolɛ.

 Kenle ko bie, Dasevolɛ bie hanle pɛlepɛlelilɛ mɔɔ bara azɛlɛ ye azo amuala kenle bie la anwo ɛwɔkɛ mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la hilele me papa. (Edwɛndolɛ 72:12-14) Me papa anye liele anyelazo ɛhye anwo kpole, ɔti ɔzile kpɔkɛ kɛ ɔdaye mumua ne ɔbakpondɛ nwolɛ edwɛkɛ dɔɔnwo. Ɔnwunle ye wɔ Baebolo ne anu kɛ Nyamenle ɛbɔ ɛwɔkɛ kɛ ɔbamaa ye arane mɔɔ di pɛlepɛle la ara, eza ɔnwunle mɔɔ Nyamenle kpondɛ avi kunlima nee selɛma ɛkɛ ne la. (Ɛfɛsɛsema 5:28; 6:4) Mekɛ ekyi anzi, ɔ nee me mediema ne mɔ amuala rayɛle Alasevolɛ. Ɛnee membikye sua nu, ɔti ɛnee menze mɔɔ ɛlɛkɔ zo la.

KƐZI BAEBOLO NE HAKYILE ME LA

 Wɔ 1978, mengɔle Australia. Noko wɔ maanle ɛhye mɔɔ anzodwolɛ wɔ nu na bɛdi boɛ bɔbɔ la anu, ɛnee menlɛ anzodwolɛ. Mengɔle zo menonle nza nee nyiletane. Wɔ zɔhane ɛvolɛ ne anu, Gyihova Alasevolɛ rale me ɛkɛ. Me nye liele mɔɔ bɛhilele me wɔ Baebolo ne anu mɔɔ fale anzodwolɛ mɔɔ bara azɛlɛ ne azo la anwo, noko ɛnee mengulo kɛ meboka bɛ nwo.

 Mekɛ ekyi anzi, mengɔnlile dapɛne ekyi wɔ Philippines. Me mediema ne mɔ hanle hilele me kɛ yɛ papa ɛlɛbɔ mɔdenle kɛ ɔbanyia subane kpalɛ, noko ɛnee nyane wɔ me ahonle nu kpalɛ, ɔti ɛnee mengulo kɛ mebanwu ye bɔbɔ.

 Me diema raalɛ ekyi ne gyinlanle Baebolo ne azo hilehilele me deɛmɔti amaneɛnwunlɛ nee nzisi ɛbu zo wɔ ewiade la anu. Ɔzinle me nwo kɛ kakula ekyii mɔɔ ɛnlɛ anwubielɛ la holale maanle menyianle me kpuya ne mɔ anwo mualɛ la. Kolaa na meavi sua nu la, me papa vale You Can Live Forever in Paradise on Earth a buluku ne maanle me. Ɔhanle kɛ: “Mmadua adenle ɛtane le kɛ nyiletane ɛnlonlɛ zo ɛkpondɛ wɔ kpuya ne mɔ anwo mualɛ nee anzodwolɛ. Buluku ɛhye baboa wɔ yeamaa wɔanwu mɔɔ ɛlɛkpondɛ la.” Ɔmaanle me anwosesebɛ kɛ saa mesia mekɔ Australia a, memkpondɛ Gyihova Alasevolɛ.

 Mendiele me papa folɛdulɛ ne na mengɔle Gyihova Alasevolɛ Belemgbunlililɛ Asalo mɔɔ bikye me sua nu wɔ Brisbane la. Memaanle bɛ nee me zukoale Baebolo ne. Baebolo ngapezo le kɛ mɔɔ wɔ Daneɛle tile 7 nee Ayezaya tile 9 la maanle menwunle kɛ Nyamenle arane ne mɔɔ nzisi ɛnle nu la bali yɛ nwo zo tumi kenle bie. Menzukoale kɛ yɛ nye balie wɔ mekɛ mɔɔ azɛlɛ ne bayɛ Paladaese la. Ɛnee mekulo kɛ Nyamenle die me to nu noko menwunle kɛ ɔwɔ kɛ mekomo me nganeɛdelɛ zo, megyakyi nyiletane ɛnlonlɛ, nzabolɛ yɛɛ ɛbɛlatane ɛbɔlɛ. Mengyakyile raalɛ mɔɔ ɛnee me nee ye de la na mengyakyile me subane mɔɔ ɛha me ɛkɛ ne la. Mekɛ mɔɔ diedi mɔɔ melɛ wɔ Gyihova anu ɛlɛyɛ kpole la, menzɛlɛle ye kɛ ɔboa me ɔmaa menyɛ nzenzaleɛ gyɛne.

 Ngyikyingyikyi, menwunle ye kɛ mɔɔ melɛsukoa la amgba bahola ahakyi sonla. Baebolo ne ka kɛ saa yɛbɔ mɔdenle kpalɛ a, yɛbahola yɛawula “subane fofolɛ ne.” (Kɔlɔsaema 3:9, 10) Mekɛ mɔɔ melɛbɔ mɔdenle meayɛ ɛhye la, menwule ye kɛ bie a mɔɔ mede ye wɔ me papa anwo kɛ ɔlɛkakyi la bahola ayɛ nɔhalɛ. Kɛ anrɛɛ mebava ɔ nwo ɛya na meakpɔ ye la, membɔle ɔ bo kɛ mekpondɛ anzodwolɛ. Awieleɛ bɔkɔɔ ne, menvale me papa ɛtane mengyɛle ye na menyele ɔ nwo ɛkpɔlɛ mɔɔ meva mezie me nu ɔvi me ngakula nu la menvile ɛkɛ.

KƐZI YEBOA ME

 Mele kpavolɛ la, ɛnee meta me nee awie mɔ kɔyɛ basabasa. Baebolo nu kɔkɔbɔlɛ ne yɛle nɔhalɛ wɔ me afoa nu​—agɔnwolɛ ɛtane maanle menvonle adenle. (1 Kɔlentema 15:33) Noko menyia agɔnwolɛma mɔɔ di nɔhalɛ la wɔ Gyihova Alasevolɛ avinli na bɛboa me bɛmaa meyɛ sonla kpalɛ. Eza menyia Loretta, yelɛ kpalɛ wɔ bɛ avinli. Me nee ye, yɛlɛkilehile awie mɔ kɛzi Baebolo ne bahola aboa bɛ la.

Me nee me ye yɛɛ yɛ gɔnwo mɔ ɛlɛdi debie

 Ɔlua Baebolo ne azo, me papa rayɛle awie mɔɔ meanzuzu kɛ ɔbayɛ ɛlɛ la​—kunli mɔɔ kulo me mame na ɔbɛlɛ ɔ nwo aze, Kilisienenli mɔɔ kulo anzodwolɛ. Mekɛ mɔɔ bɛzɔnenle me kɛ Gyihova Dasevolɛ wɔ 1987 la, menyiale me papa na ɔyɛle me atuu, debie mɔɔ ɛnee ɔtɛyɛle me bie ɛlɛ la!

 Wɔ ɛvolɛ mɔɔ bo 35 anu, me papa nee me mame hɔle zo hanle anyelazo edwɛkɛ mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la hilele awie mɔ. Ɛnee menli ze ye kɛ ɔle awie mɔɔ ɔbɔ mɔdenle, ɔdwenle bɛ nwo na ɔboa bɛ. Wɔ zɔhane mekɛ ne menzukoale kɛ mebabu ye na meahulo ye. Ɔyɛ me fɛ kɛ ɛnee menli ze ye kɛ me papa la! Ɔwule wɔ 2016, noko me nye tɛdie ɔ nwo, meze ye kɛ yɛ mu nwiɔ yɛyɛle nzenzaleɛ kpole wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛfa Baebolo ngilehilelɛ yɛayɛ gyima la. Memkpɔ awie mɔ bieko. Yɛɛ ɔyɛ me fɛ kɛ menwu me anwuma Selɛ, Gyihova Nyamenle mɔɔ ɛbɔ ɛwɔkɛ kɛ ɔbaye debie biala mɔɔ fa ngyegyelɛ ba abusua nu yeavi ɛkɛ ne la.

a Gyihova Alasevolɛ a yɛle a, na ɛnɛ bɛnyɛ ye bieko.