KGOBABOLOKO e ka diriša boloko ka ditsela tše dintši. Khunkhwane ye e a bo ja gomme e beela mae ka gare ga bjona. Dikgobaboloko tše dingwe tše ditona di kgahliša tše tshadi ka go di nea karolo e kgolo ya boloko bjoo. Phadišano ya go hwetša boloko bjo bo sa omago ke e kgolo. Ka nako e nngwe banyakišiši ba ile ba bogela ge dikgobaboloko tše 16 000 di kgeregela mokgobong wa boloko bja tlou gomme tša bo tloša ka diiri tše pedi feela.

Mehuta e mengwe ya dikgobaboloko e tloga dikhunkhwaneng tše dingwe ka go bopa boloko gore e be nkgokolo, ya bo kgokološa go tloga mokgobong o mogolo wa boloko gomme ya bo epela mobung o boleta. Kgobaboloko e kgokološa boloko ka go sepela ka go letla, ka ge se se dira gore e kgone go tšhaba kapejana gomme e pheme go utswetšwa boloko ke dikgobaboloko tše dingwe.

Eupša kgobaboloko e kgona bjang go sepela ka go letla, kudukudu bošego?

Ela hloko: Dinyakišišo tša nakong e fetilego di bontšhitše gore dikgobaboloko di kgona go sepela ka seetša sa letšatši goba sa ngwedi, eupša di kgona gape go sepela ka go letla gaešita le ge go se na ngwedi bošego. Banyikišiši ba mo Afrika Borwa ba hweditše gore dikgobaboloko di kgona se, e sego ka seetša sa dinaledi tše itšego, eupša ka go diriša seetša se senyenyane seo se tšweletšwago ke molalatladi wa dinaledi wa Milky Way. Go ya ka makasine wa Current Biology, le ke “lekga la pele go hwetšwa gore go na le diphoofolo tšeo di dirišago Milky Way bakeng sa go sepela.”

Monyakišiši Marcus Byrne, o re dikgobaboloko di na le “tshepedišo e nago le bokgoni ya go sepela yeo e kgonago go šoma gaešita le seetšaneng sa naledi, di diriša bokgoni bjo bonyenyane.” O oketša ka gore: “Ka gona di ka kgona go ruta batho kamoo ba ka rarollago mathata a raraganego ao a sepedišanago le go bona.” Ka mohlala roboto e ka rulaganywa gore e tsome ka gare ga moago o phušugilego ka gore e ekišetše bokgoni bja go bona tsela bja kgobaboloko.

O nagana eng? Na bokgoni bja go bona tsela bja kgobaboloko bo bile gona ka tlhagelelo? Goba na bo hlamilwe?