Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Ngele kuume kopandjokana oha tala omathano giipala

Ngele kuume kopandjokana oha tala omathano giipala
  • “Onda li ndi uvite omusamane gwandje a fa a ya moluhondelo lwiikando.”

  • “Onda li ndi uvite nda shundulwa, kaandi holike nokaandi na oshilonga.”

  • “Kanda li tandi vulu oku shi lombwela omuntu. Onde shi mwenenene owala.”

  • “Onda li ndi uvite Jehova a fa kee na ko nasha nangame.”

Oohapu ndhoka dha popiwa metetekelo otadhi ulike nkene omukulukadhi ha kala a yemata ngele omusamane gwe oha tala omathano giipala. Nongele okwa kala he shi ningi meholamo, tashi vulika uule woomwedhi nenge womimvo, omukulukadhi otashi vulika a kale e uvite kutya ite mu inekele we. Omukulukadhi gumwe okwa ti: ‘Mbela nguno oye ngaa omusamane gwandje? Mbela opu na iinima yimwe ha holeke ndje?’”

Oshitopolwa shika osha longekidhilwa aakulukadhi mboka aasamane yawo haya tala omathano giipala. a Otashi kundathana kombinga yomakotampango gOmbiimbeli ngoka tage ya hekeleke, tage ya shilipaleke kutya Jehova ote ya ambidhidha note ya kwathele ya kale ye na ombili yopamadhiladhilo noya kale popepi naye. b

OSHIKE KUUME KOPANDJOKA NGOKA KEE NA ONDJO TA VULU OKUNINGA?

Nonando ito vulu okukala ho tala kehe shimwe shoka omusamane gwoye ta ningi, oto vulu okuninga po sha, opo wu kale wu na ombili yopamadhiladhilo. Tala iinima tayi landula.

Yanda okwiipa uusama. Omukulukadhi otashi vulika a kale e uvite kutya omusamane gwe oha tala omathano giipala, molwaashoka oye a ninga sha sha puka.  cAlice okwa li e uvite kutya pamwe omusamane gwe iha mono o opala. Okwa li i ipula a ti: “Omolwashike mbela omusamane gwandje e hole okutala kaakiintu yalwe?” Aakulukadhi yamwe ohayi ipe uusama yo yene taya dhiladhila kutya oyo ya ningitha onkalo yi kale ya pimbila. Danielle okwa ti: “Onda li nda teka omukumo nonda geya, naashono osha li sha ningitha ndje ndi kale ndi uvite ongame tandi nayipaleke onkalo.”

Ngele nangoye osho wu uvite ngawo, kala wu shi kutya Jehova ite ke ku pangula shi ikolelela kwaashoka hashi ningwa komusamane gwoye. Jakob 1:14 okwa ti: “Omuntu oha makelwa kuuhalu we mwene.” (Rom. 14:12; Fil. 2:12) Jehova ite ku pe uusama, ihe okwa lenga uudhiginini woye kuye.—2 Ondjal. 16:9.

Shoka otashi vulu wo okukwathela omukulukadhi a uve ko kutya itashi ti kutya omusamane gwe oha tala omathano giipala, molwaashoka ihaa kala o opala. Aatseyinawa yondjokana oya ti kutya okutala omathano giipala ohaku ningitha omuntu a kale e na omahalo ga pitilila gokuya momilalo.

Yanda okukala to ipula sha pitilila. Catherine okwa ti kutya sho omusamane gwe ha tala omathano giipala, oshe mu ningitha aluhe a kale ta dhiladhila kombinga yasho. Frances okwa ti: “Onda li handi ipula unene kutya omusamane gwandje oku li peni. Onda li handi kala nda gwililwa po komaipulo.” Aakulukadhi yalwe oya li haya kala ya sa ohoni uuna ye li naamwatate naamwameme mboka tashi vulika ye shi uupyakadhi waasamane yawo. Shimwe ishewe, aakulukadhi yalwe oya ti kutya ohaya kala ye uvite uuwike, molwaashoka otaya dhiladhila kutya kapu na ngoka e uvite ko onkalo yawo.

Okukala wu uvite ngawo oshi li paunshitwe. Ihe ngele owa kala ho shi dhiladhila unene, otashi ku gwilile po noonkondo. Pehala lyaashono, kambadhala okukala mekwatathano lyopothingo naJehova. Ngele owe shi ningi otashi ke ku kwathela wu idhidhimike.—Eps. 62:2; Ef. 6:10.

Ngele owa lesha nokutedhatedha kombinga yomahokololo gomOmbiimbeli gaakiintu mboka ya li ya hekelekwa kuJehova okupitila megalikano, otashi vulika shi ku kwathele. Jehova ka li aluhe a kutha po omaupyakadhi gawo, ihe okwe ya pe ombili. Pashiholelwa, Hanna okwa li ‘e uvitile uudhigu’ onkalo ye. Ihe konima sho a “tsikile okugalikana Omuwa olule,” okwa mono ombili, nando ka li e shi natango kutya oshike tashi ke mu ningilwa monakuyiwa.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Omusamane nomukulukadhi oya pumbwa okukonga ekwatho kaakuluntugongalo

Konga ekwatho kaakuluntugongalo. Otaya vulu okukala “eshigo lyokushiga ombepo negameno kiikungulu.” (Jes. 32:2) Otaya vulu nokuli oku ku lombwela wu ye komumwameme ngoka ta vulu oku ku hekeleka nokukala we mu inekela.—Omayel. 17:17.

MBELA OTO VULU OKUKWATHELA OMUSAMANE GWOYE?

Mbela oto vulu okukwathela omusamane gwoye a ethe po iikala yokutala omathano giipala? Eeno, oto vulu. Ombiimbeli oya popya kutya, opo wu kandule po uupyakadhi nenge wu kondjithe omutondi omunankondo; ito vulu oku shi ninga ongoye awike, oshoka ‘yaali oye vule gumwe.’ (Omuuv. 4:9-12) Iizemo oyindji yomapekapeko ngoka ga ningwa oye shi ulika kutya ngele aaihokani taya longele kumwe ya sinde okupikwa kokutala omathano giipala ohashi ya kwathele ya kale ya inekelathana.

Odhishili kutya oshindji oshi ikolelela kungele kuume kopandjokana okwa tokola toko okweetha po okutala omathano giipala. Mbela okwa pula ngaa Jehova e mu pe oonkondo nokwa konga ekwatho kaakuluntugongalo? (2 Kor. 4:7; Jak. 5:14, 15) Mbela okwa hala okuninga oonkambadhala dha mana mo a ethe po okutala omathano giipala? Pashiholelwa, mbela ohi ikaleke ngaa kokule niikwaelektronika nokuyanda oonkalo ndhoka tadhi mu tula memakelo? (Omayel. 27:12) Mbela oku na ngaa ehalo lyokutaamba ko ekwatho nokukala omunashili kungoye? Ngele osho, oto vulu oku mu kwathela.

Ngiini mbela? Natu tale koshiholelwa tashi landula. Felicia okwa li a hokanwa kuEthan ngoka a li ha tala omathano giipala sho a li omugundjuka. Felicia okwa li aluhe ha popi naye, uuna e wete kutya oku niwe komahalo gokutala omathano giipala. Ethan okwa hokolola a ti: “Onda li handi popi nda manguluka nomukulukadhi gwandje. Okwa li ha kwathele ndje ndi henuke omamakelo, nolundji okwa li ha pula ndje nkene tandi shi enditha. Nokwa li wo ha kwathele ndje kaandi kale tandi yi kointaneta olundji.” Felicia okwa li ha kala e uvite nayi uuna Ethan a hala okutala omathano giipala. Okwa ti: “Ihe okukala nda geya nondi uvite nayi ihashi mu kwathele a ethe po iikala mbyoka iiwinayi yokutala omathano giipala. Ngele twa kundathana kombinga yuupyakadhi mboka e na, oha kala a ilongekidha okukwathela ndje, opo kaandi kale we ndi uvite nayi.”

Oonkundathana dha tya ngawo, ihadhi kwathele owala omusamane a yande okutala omathano giipala, ihe ohadhi kwathele wo omukulukadhi a kale e mu inekela ishewe.

Mbela nangoye oto vulu okukwathela omusamane gwoye momukalo gwa faathana? Ngele osho, omolwashike itoo lesha oshitopolwa shika e to shi kundathana naye? Elalakano lye okweetha po okutala omathano giipala. Pehala lyokukala wa geya nowa hala okupopya kombinga yuupyakadhi mboka, ota ka kambadhala okuuva ko nkene uupyakadhi mboka hawu ku ningitha wu kale wa yemata. Elalakano lyoye nali kale okuyambidhidha oonkambadhala dhe, sho ta kondjitha okweetha po iikala mbyoka iiwinayi nokukala we mu inekela ishewe. Amuhe omwa pumbwa okukala mu shi kutya oshike hashi etitha uupyakadhi wokukala a hala okutala omathano giipala nankene mu na okupongolola po uupyakadhi mboka. d

Ngele wa tila kutya ngoye nakuume koye itamu ka tsa kumwe sho tamu popi kombinga yoshinima shono, otamu vulu okulombwela omukuluntugongalo gumwe ngoka mwa mangulukila, a kale po sho tamu kundathana kombinga yasho. Kala wu na uushili kutya nokuli nokonima ngele kuume kopandjokana a etha po okutala omathano giipala, otashi ka pula ethimbo olindji, opo wu kale ishewe we mu inekela. Ihe ino sholola. Kala ho tala komalunduluko omashona ngoka ta ningi. Kala wu na einekelo kutya ngele amuhe omu na eidhidhimiko, mokweendela ko kwethimbo ondjokana yeni otayi ka kala ya kola ishewe.—Omuuv. 7:8; 1 Kor. 13:4.

ONGIINI NGELE OTA TSIKILE?

Ngele omusamane gwoye okwa tsikile natango okutala omathano giipala konima sho a li e ga etha po uule wethimbo, mbela osha hala okutya ke na we siku e ga ethe po? Hasho nando. Ihe ngele okwa pikwa kokutala omathano giipala, otashi vulika a nyengwe okweetha po iikala mbyoka monkalamwenyo ye ayihe. Otashi vulika a tameke ishewe okutala omathano giipala konima nokuli sho a li e ga etha po uule wethimbo. Opo a vule okuyanda omaupyakadhi gomonakuyiwa, okwa pumbwa okwiitulila po omangambeko ga kwata miiti, tashi vulika e na okwiikaleka kokule naashoka hashi mu ningitha e ga tale, nokuli nokonima sho e wete a fa kee na we esiku ne ga tale. (Omayel. 28:14; Mat. 5:29; 1 Kor. 10:12) Okwa pumbwa okushitulula ‘omadhiladhilo ge’ ga ninge omape nokwiilonga okukala e ‘tonde shoka oshiwinayi,’ ano omathano giipala nosho wo iinima yimwe inaayi yogoka, ngaashi okwiidhanena kiilyo yoluvalo. (Ef. 4:23; Eps. 97:10; Rom. 12:9) Mbela oku na ngaa ehalo lyokuninga oonkambadhala ndhoka? Ngele osho, mokweendela ko kwethimbo otashi vulika a ethe po thiluthilu iikala ya tya ngawo. e

Gandja eitulomo kekwatathano lyoye naJehova

Ihe ongiini ngele kuume koye kopandjokana ke na naanaa ohokwe yokukandula po uupyakadhi mboka? Otashi vulika omathimbo gamwe ho kala wa yemata, wa geya nowu wete e ku kengelela. Lalakanena ombili yopamadhiladhilo, mokweethela iinima miikaha yaJehova. (1 Pet. 5:7) Tsikila okuhedha popepi naJehova okupitila mokukonakona, mokugalikana nomokutedhatedha. Ngele owe shi ningi, kala nuushili kutya Jehova naye ota ka hedha popepi nangoye. Ngaashi sha popiwa muJesaja 57:15, Jehova oha kala pwaamboka yi “ifupipika noyi itedhulula,” opo a talaleke oomwenyo dhaaifupipiki. Kambadhala okukala Omukriste e li nawa ngaashi tashi vulika. Konga ekwatho kaakuluntugongalo. Kala netegameno kutya omusamane gwoye komeho, otashi vulika a ka ninge omalunduluko.—Rom. 2:4; 2 Pet. 3:9.

a Moshitopolwa shika, otatu ka popya kombinga yomusamane ngoka ha tala omathano giipala. Ihe nando ongawo, omakotampango ogendji ngoka twa kundathana moshitopolwa shika otaga kwathele omusamane ngoka omukulukadhi gwe ha tala omathano giipala.

b Okutala omathano giipala kaku li etompelo lyopamanyolo lyokuteya ondjokana. — Mat. 19:9.

c Ngoka hago omadhina gawo.

d Uuyelele tawu kwathele otawu adhika kepandja, jw.org nosho wo miileshomwa yetu. Pashiholelwa, tala “Pornography Can Shatter Your Marriage” kepandja, jw.org; kohi yokapalanyolo, “Oto vulu okukondjitha omamakelo!” mOshungonangelo yaApilili 2014, ep. 10-12; nokohi yokapalanyolo, “Omathano giipala — mbela oga nika oshiponga?” mOshungonangelo 1 Auguste 2013, ep. 3-7.

e Molwaashoka omathano giipala ohaga piki aantu, aaihokani yamwe oya ninga etokolo lyopaumwene ya ka konge ekwatho koondohotola lya gwedhwa pwaandyoka lyaakuluntugongalo.