ENOK nosedak kuom higni mang’eny. Mano nyalo bedonwa gima tek ahinya paro nikech nodak kuom higni 365 ma gie kindewani inyalo pim gi higni mag ji ang’wen modak e tienge ang’wen moluwore! Kata kamano, gie kindeno ne pok obedo ng’at ma oti. Kinde machon ji ne dak kuom higni mang’eny ahinya moloyo higni ma ji dakgo e ndalowagi. Adam nosedak kuom higni mokalo mia auchiel kapok onyuol Enok, kendo bang’e nodhi nyime dak kuom higni mia adek. Moko kuom nyikwa Adam nodak kuom higni mang’eny mokalo kanyo. Omiyo, ka ne Enok jahigni 365, ne en ng’at matin kendo ma ne pod nyalo dak kuom higni mang’eny. Kata kamano, ne ok odhi dak aming’a.

Ngima Enok ne ni kama rach. Parie kaka Enok ne winjo e chunye sama opondo kamoro nikech joma ne onyiso wach Nyasaye manye ka dwaro hinye. Igi nowang’ matek. Ne gisin gi Enok. Ne ok gidwar wach ma ne olando kendo ne gikwedo Nyasaye ma ne oore. Kata obedo ni ne ok ginyal monjo Nyasach Enok, ne ginyalo monjo Enok. Samoro Enok ne nyalo parore ka be chieng’ none joode kendo. Dibed ni noparo e wi jaode, nyige, wuode ma Methusela kod nyakware ma Lamek? (Chakruok 5:21-23, 25) Be dibed ni mano ema ne dhi bedo giko ngimane?

Enok en ng’at ma sigande odhiero ji mang’eny. Nitiere mana kuonde adek kende e Muma ma wuoyo kuome e yo machuok. (Chakruok 5:21-24; Jo-Hibrania 11:5; Juda 14, 15) Kata kamano, ndikogo konyowa ng’eyo ni ne en ng’at ma ne nigi yie motegno. Be in gi ting’ mar pidho joot? Be iseromo gi akwede sama itemo siro wach moro ma ing’eyo ni en adiera? Ka en kamano inyalo puonjori mang’eny kuom yie mar Enok.

Timbe ji ne richo ahinya e kinde ma ne Enok dongo. Jogo ne gin tieng’ mar abiriyo chakre Adam. Dhano ne ok gin joma orem ahinya kaka e ndalowagi nikech kindeno noyudo ka Adam gi Hawa e ka nolalo thuolo mar bedo joma kare. Mano e momiyo ji pod ne dak kuom higni mang’eny. To e ma pod ne timbegi richo ahinya kendo ne ok gihero wach Nyasaye. Timbe gero ne onya. Timbe ma kamago ne ochakore ka ne Kain onego owadgi ma Abel. Nyakwar Kain moro nopakore kaka ne en ng’at mohero lweny kendo ma chulo kuor moloyo kata Kain. E tieng’ mar adek kowuok kuom Adam, tim moro marach nosieko. Ji ne ochako tiyo gi nying Jehova to ok nikech ne gilame. Ne gitiyo gi nying Nyasaye e yor achaya.—Chakruok 4:8, 23-26.

Kit lamo ma kamano ne onya ahinya e kinde Enok. Omiyo, Enok nyaka ne tim yiero. Be ne odhi donjo e kit lamo marach ma ne onya e kindego? Koso ne odhi lamo Jehova, ma e Nyasaye ma nochueyo polo gi piny? Nyaka bed ni ranyisi mar Abel ne ojiwe ahinya nimar Abel ne onegi nikech ne olamo Jehova e yo makare. Enok noyiero mar luwo ranyisi mar Abel. Chakruok 5:22 nyisowa kama: “Enok nowuotho gi Nyasaye.” Wechegi nyiso  ayanga kaka Enok ne en ng’at ma ohero Nyasaye kata obedo ni nodak e kind joma ok ohero Nyasaye. En e ng’at mokwongo ma Muma wuoyo kuome e yo machalo kamano.

Ndiko achielno wacho ni Enok nodhi nyime wuotho gi Jehova kata bang’ nyuolo wuode ma Methusela. Omiyo Muma chako wuoyo kuom Enok ka en dichwo ma jahigni 65 kendo ma nigi dhako gi nyithindo. Muma ok nyiswa nying chiege kendo ok onyiswa ni ne en gi “yawuoi gi nyiri” adi. Mondo dichwo owuoth gi Nyasaye sama opidho joode, nyaka otagi e yo ma Nyasaye oyiego. Enok nong’eyo maber ni Jehova ne dwaro ni omakre motegno gi jaode. (Chakruok 2:24) To kuom adier ne otemo matek ahinya mondo okony nyithinde ong’e Jehova. Be timo kamano nokelo ber moro amora?

Muma wuoyo matin ahinya e wi kaka Enok notimo kamano. Ok onyiswa gimoro amora e wi yie mar wuode ma Methusela ma ne odak kuom higni mang’eny moloyo ng’ato ang’ata mosedak e piny. Ne otho kodong’ matin to Jehova kelo ataro ma noketho joricho. Kata kamano, Methusela nonyuolo wuoyi miluongo ni Lamek. Enok nodak moneno nyakware ma Lamek kuom higni mia achiel. Lamek nobedo gi yie motegno ahinya. Jehova notiyo kode mondo okor wach moro e wi wuode ma Noa to wachno nochopo kare bang’ Ataro. Noa bende nowuotho gi Nyasaye mana kaka kwar mare ma Enok. Enok ne otho kapok onyuol Noa. Kata kamano, Enok noketo ranyisi maber. Nyalo bedo ni Noa noluwo ranyisi mar wuon mare ma Lamek, kwargi ma Methusela, kata Jared ma wuon Enok ma ne otho ka Noa jahigni 366.—Chakruok 5:25-29; 6:9; 9:1.

Ne ane pogruok mantie e kind Enok gi Adam. Kata obedo ni Adam ne en dhano makare, noketho chik Jehova moketo ne anyuolane ranyisi marach mar ng’anyo kendo norwakogi e chandruok. To komachielo, kata obedo ni Enok ne en dhano morem nowuotho gi Nyasaye kendo noketo ne anyuolane ranyisi maber mar bedo gi yie motegno. Adam notho ka Enok jahigni 308. Be iparo ni nyikwa Adam kaachiel gi nyithinde noywage ka ne otho? Ok wang’eyo. Bed ni ne giywak kata oyoo, gima duong’ en ni “Enok nowuotho gi Nyasaye.”—Chakruok 5:24.

Kapo ni in gi joot, yie ma Enok nonyiso nyalo jiwi ahinya. Kata obedo ni miyo joodi gige ringruok en gima dwarore, gima duong’ie moloyo en miyogi chiemb chuny. (1 Timotheo 5:8) Inyalo timo mano kokalo kuom wecheni kod timbeni. Ka iwuotho gi Nyasaye mana kaka Enok notimo kuom yie mondo wach Nyasaye otayi e ngimani, in bende ibiro keto ne joodi ranyisi maber ma ginyalo luwo.

Nyaka bed ni Enok nowinjo ka gima oonge gi osiepe ma nonyalo geno e piny marachno. Be iparo ni Jehova ne oneno yie mar Enok? Ne oneno. Chieng’ moro Jehova nowuoyo gi Enok. Ne omiye ote moro mondo oland ne ji. Kuom mano, Enok e ma nobedo janabi ma Jehova nokwongo tiyogo  kendo weche ma nowacho ondik e Muma. Wang’eyo mano nikech roho maler notelo ne Juda ma ne en owadgi gi Yesu, mondo ondik weche ma Enok nokoro. *

Enok nokoro wach mane? Nokoro kama: “Neuru! Jehova nobiro gi ogandane maler tara gi tara mondo ong’ad bura ne ji duto kendo mondo onyis ni bura oseloyo jogo duto ma ok oluoro Nyasaye nikech timbegi duto ma ok nyis luoro Nyasaye, ma ne gitimo e yo ma ok nyis luoro Nyasaye, kendo nikech gik ma kelo bwok ahinya ma joma richo ma ok oluoro Nyasaye nowacho marach kuome.” (Juda 14, 15) Nenore maler e ndikono ni Enok ne wuoyo ka gima gik ma nowachogo ne osetimore, tiende ni ne chalo ka gima Nyasaye ne osekawo okang’ mar chopo weche ma ne okorgo. Weche mang’eny ma ne oduog okor bang’e, ne okor e yo machalo kamano. Wach maduong’ e ma: Janabino ne ni gadier ni gima nowachono ne nyaka timre, omiyo nokoro wechego mana gima ne gisetimore.—Isaiah 46:10.

Enok ne winjo nade sama nolando ote mar Nyasaye? Ng’e ni wechego ne chiwo siem mager. Enok nonwoyo nyading’wen ni jogo ne gin “joma richo ma ok oluoro Nyasaye” konyiso kaka ne ok omor kodgi kaachiel gi gik maricho ma ne gitimo. Omiyo weche ma ne okorgo ne chiwo siem ne ji duto ni chakre riemb Adam e puodho mar Eden, piny koro nopong’ gi richo. Nikech mano, Jehova ne dhi ketho joma richogo kotiyo gi “ogandane maler tara gi tara.” Enok nolando siemno gi chir! Samoro Lamek nowuoro ahinya kaka kwargino ne nigi chir. Kapo ni en kamano, wang’eyo gimomiyo nowuoro.

Yie ma Enok nonyiso nyalo chwalowa mondo wanonre ka be wan gi paro kaka ma Nyasaye nigo e wi piny marachni. Siem ma Enok nochiwono wan bende omakowa. Kaluwore gi siem ma ne Enok ochiwo, Jehova nokelo ataro maduong’ e ndalo Noa mokethogo joma timbegi ne richogo. Kaka noketh piny e kinde Noa nyisowa ni ibiro keth piny e kinde mabiro. (Mathayo 24:38, 39; 2 Petro 2:4-6) Mana kaka e kinde Noa, Nyasaye oikore kaachiel gi ogandane maler mondo ging’ad bura ne jogo ma ok oluore. Waduto onego wakaw mapek siem ma Enok nochiwono kendo wanyis jomamoko bende. Samoro joma wadakgo nyalo tamore riwowa lwedo. Mano nyalo nyoso chunywa. Kata kamano, mana kaka Jehova ne ok oweyo Enok, wan bende ok obi weyowa ka wadhi nyime makore kode.

Ngima Enok norumo nade? Gima iwuoro e ni thone dhiero ji ahinya moloyo kata ngimane. Bug Chakruok wacho e yo machuok niya: “Bang’ wuotho gi Nyasaye kamano, ne ok ochak onene kendo, nikech Nyasaye nokawe.” (Chakruok 5:24, The Bible in Luo, 1976) Nyasaye nokawo Enok e yo mane? Jaote Paulo nolero kama higni moko bang’e: “Kuom yie, ne odar Enok mondo kik one tho, kendo ne ok nyal yude nikech Nyasaye nosedare; nimar ka pok ne odare, ne ochiw neno kuome ni ne osemoro Nyasaye e yo malong’o.” (Jo-Hibrania 11:5) Paulo ne temo wacho ang’o ka ne owacho ni “ne odar Enok mondo kik one tho”? Loko moko mag Muma wacho ni Nyasaye notero Enok e polo. Mano gima ok nyalre. Muma nyiso maler ni Yesu Kristo e ng’at ma nokwongo dhi e polo bang’ chier.—Johana 3:13.

 Kare ere kaka ne “odar Enok mondo kik one tho”? Nyalo bedo ni Jehova notieko ngima Enok e yo mayom mondo kik jowasike nege e yo malit. Kata kamano, ka ne pok otho, noneno gima nokonye ng’eyo ni “ne osemoro Nyasaye e yo malong’o.” E yo mane? Kinde matin kapok otho, nyalo bedo ni Enok ne oneno fweny ma ne okonye ng’eyo kaka ngima biro chalo e paradiso. Ne otho bang’ neno fwenyno ma nomiyo obedo gadier ni Jehova ne oyie kode. Jaote Paulo nondiko e wi Enok kaachiel gi chwo kod mon mamoko ma ne omakore gi Jehova kowacho niya: “Jogo duto ne otho ka gin gi yie.” (Jo-Hibrania 11:13) Bang’e, jowasike nomanyo ringrene to “ne ok nyal yude,” samoro nikech Jehova ne ok dwar ni jowasikego oti gi ringre Enok e yo marach kata e lamo nyiseche manono. *

Ng’eyo gima Ndiko wacho kamano nyalo konyowa ng’eyo kaka ngima Enok nyalo bedo ni norumo. Par ane ni ma e gima timore. Enok osebedo ka ringo mondo oyomb jowasike kendo koro ool. Jowasikego manye ka gin gi mirima mager nikech ne olandonegi siem mowuok kuom Nyasaye. Oyudo kamoro kae to oponde mondo oyue matin. Kata kamano, ong’eyo maber ni ne ok odhi pondo kuom kinde malach kapok jowasike oyude. Enok ne chiegni tho malit. Sama oyueyo kama opondeno, olemo. Bang’ mano, chunye bedo mokuwe kae to ochako neno fweny moro ma gik ma timoree miyo oneno ka en bende en kanyo.

Par ane ni e fwenyno, oneno piny mopogore ahinya gi piny ma odakie. Pinyno jaber mana kaka puodho mar Eden mak mana ni onge jokerubi ma tamo dhano donjoe. Oneno ji mang’eny mamor kendo ma ngimagi ber. Jogo odak gi kuwe. Giherore kendo giduto gilamo Nyasaye achiel. Enok neno kaka Jehova ohere kendo oyie kode. Ne en gadier chuth ni kama nonenono e ma owinjore odagie. Kaka chunye ne medo bedo mokuwe, nomiyo wang’e ma nindo matut omake modhi kode chuth.

Kamano e kaka Enok notho, kata kamano, Jehova to pod pare. Mana kaka Yesu nosingo, ndalo biro ma jogo manie pach Nyasaye biro winjo dwond Kristo mi giwuog oko e liete kendo gibiro dak e piny manyien ma jaber kendo mopong’ gi kuwe.—Johana 5:28, 29.

Donge diher dak e pinyno? Parie ka koro iromo gi Enok. Parie gik mabeyo ma inyalo puonjori kuome! Onyalo nyisowa ka be gik ma ne waparo e wi thone ne gin adier. Kata kamano, nitie gima dwarore ni wapuonjre kuome sani. Bang’ wuoyo e wi Enok, Paulo nodhi nyime wacho niya: “Ka ng’ato onge gi yie, ok onyal moro Nyasaye e yo malong’o.” (Jo-Hibrania 11:6) Mana kaka Enok nonyiso yie motegno, wan bende wadhiuru nyime bedo gi yie ma kamano!