Enda ku bidi'mo

Le Mānga ya Noa ne ya Dilobe I Lufumo’tu Bitupu?

Le Mānga ya Noa ne ya Dilobe I Lufumo’tu Bitupu?

Bilondolola Bible

 Dilobe dyāikele’ko bine. I Leza wēdiletele mwanda wa konakanya bantu babi, ino wānena Noa ōbake safina mwanda wa kupandija bantu bayampe ne banyema. (Ngalwilo 6:11-20) Tubwanya kukulupila’mba Dilobe dyāikele’ko bine mwanda disonekelwe mu Bisonekwa, bine “[bisonekejibwe] na mushipiditu wa Leza.”—2 Temote 3:16.

 Bubine’ni nansha lufumo?

 Bible unena’mba Noa i muntu wādi’ko bine, ne amba dilobe dyāikele’ko bine, ke lufumopo.

  •   Balembi ba Bible bādi bakulupile amba Noa i muntu wādi’ko bine. Kimfwa, ba Ezela ne Luka, balembi ba Bible, bādi balembi ba mānga ba bwino bātelele Noa ku musuku wa muzo wa Isalela. (1 Bilongwa bya Mafuku 1:4; Luka 3:36) Ba Mateo ne Luka balembi ba Evanjile bālembele bintu byānenene Yesu pa mwanda utala Noa ne Dilobe.—Mateo 24:37-39; Luka 17:26, 27.

     Ba mupolofeto Ezekyele ne mutumibwa Polo nabo bātelele Noa bu kimfwa kya lwitabijo ne boloke. (Ezekyele 14:14, 20; Bahebelu 11:7) Le byādi bya kwikala na buluji bano balembi batele muntu kāikele’kopo bu kimfwa kya kulonda? Na bubine, Noa ne bantu bakwabo, bana-balume ne bana-bakaji ba lwitabijo i bimfwa bya kwiula mwanda i bantu bāikele’ko bine.—Bahebelu 12:1; Yakoba 5:17.

  •   Bible unena myanda mipotoloke pa Dilobe. Nsekununi ya mu Bible īsambila pa dilobe keishilulapo na binenwa bya amba “kwadi difuku dimo,” pamo bwa ayo ibanga mānga. Ino Bible utela mwaka, mweji, ne difuku dyāikele’ko Dilobe. (Ngalwilo 7:11; 8:4, 13, 14) Kadi ulombola ne bukata bwa safina yāubakile Noa. (Ngalwilo 6:15) Ino myanda ilombola’mba Bible ulombola’mba Dilobe ke lufumopo, ino i mwanda wa bubine.

 Mwanda waka kwāikele Dilobe?

 Bible unena’mba kumeso kwa Dilobe “bubi bwa muntu [bwāpityile] bukatampe.” (Ngalwilo 6:5) Ubweja’ko amba “ntanda yādi ke myoneke ku meso a Leza wa bine,” mwanda yādi miyule lūma ne busekese.—Ngalwilo 6:11; Yude 6, 7.

 Bible unena’mba makambakano mavule āletelwe na bamwikeulu babi bātambile mūlu bāiya kulāla na bana-bakaji. Bano bamwikeulu babutwile bana betwa bu Banefilimi, bene bāsuswile bantu mu kine kitatyi’kya. (Ngalwilo 6:1, 2, 4) Leza wākwete butyibi bwa kutalula bubi pano pa ntanda ne kuleka bantu bayampe bashilule dipya būmi bwakubulwa’mo bibi.—Ngalwilo 6:6, 7, 17.

 Le bantu bādi bayukile amba dilobe disa kwiya?

 En-en. Leza wālombwele Noa bintu byādi bya kulongeka, ne kumunena ōbake safina mwanda wa kupandija kisaka kyandi ne banyema. (Ngalwilo 6:13, 14; 7:1-4) Noa wādyumwine bantu ku bonakani bwādi bwa kwiya, ino abo bapumpunya bidyumu byandi. (2 Petelo 2:5) Bible unena’mba: “Kebātele’kopo mutyima enka ne byāile Dilobe dyēbakomba bonso.”—Mateo 24:37-39.

 Le safina ya Noa yādi namani?

 Safina wādi sanduku mukatampe wa mitamba iná, wa kintu kya mametele 133 mu bula, mametele 22 mu bukata, ne mametele 13 mu bwimwa. a Safina yadi milongwe na mutyi wa bunanga, kadi mishingwe bupula munda ne panja. Yādi na maetaje asatu, nansha tupala, ne tundimbwa tuvule. Yādi na mulango mu mbavu ne madidisha kūlu konso. Bimweka padi safina yādi na mutenge mushinge bubanda wādi mutuluke bininge pa bukata mwanda wa mema aleke kwimana’po.—Ngalwilo 6:14-16.

 Le Noa wāubakile safina mu bitatyi binga?

 Bible kalombwelepo bitatyi byālongele Noa pa kūbaka safina, ino bimweka’mba wēyubakile mu bula bwa makumi a myaka. Noa wādi na myaka 500 paābutwile wandi mwana mubajinji, kadi wādi na myaka 600 pāikele’ko dilobe. bNgalwilo 5:32; 7:6.

 Leza wānenene Noa ōbake safina aye papo wandi mwana wa busatu ke mutame kadi ke musonge ne kusonga, mwingilo mwine wādi wa kulonga kintu kya myaka 50 nansha 60. (Ngalwilo 6:14, 18) Shi byādi uno muswelo, bimweka bu byendele’mo tufule ku kunena’mba safina yādi ibwanya kulonga myaka 40 nansha 50 pa kupwa’yo.

a Bible wingidija mikono pa kutela bukata bwa safina. “Mukono umo wādi wingidija Bahebelu wādi na masantimetele 44 ne musubu.”The Illustrated Bible Dictionary, Revised Edition, Kipindi 3, paje 1635.

b Shi usaka kuyuka myaka yālongele bantu kimfwa ya Noa, tala kishinte kinena’mba “Le Bine bantu ba mu Bile Bādi balāla Myaka Mivule” kidi mu Kiteba kya 1 Kweji 12, 2010.