Ngano mu lutangu lwa bantu babwabane na mpasi za neti zi tulumunaka climat wena? Mpasi zinataka mbebolo ya climat mbo zimonekaka mu mpila zazingi. Bitembo bia ngolo, typhons, cyclones, mbo binataka niamba ya mamba na misamu miakaka mia mpasi. Mvula za ngolo zilendi sa ti mutoto wabumuka, mpe bitembo bia ngolo bilendi nata nzazi zitulumunaka tiya twa masangi. Kondo kwa mvula, yaninga diadingi na bitembo bia neige bilendi nata mpasi za ngolo.

 Mu mbuka zazingi mu nza, mpasi zi tulumunaka climat mbo zita vulu tulumukaka, mpe ngolo zita bâka. Fédération internationale des Sociétés de la Croix-Rouge et du Croissant-Rouge mbo yatêle: “Lutangu lwa bantu babwabane na mpasi za tulumuni climat ni yikama kwa lusimbiri, mu bungu dia niamba ya mamba, bitembo, na kondo kwa mvula. Buna bantu babingi bata fwa, kwe bakaka musamu wa mpasi wena mu baka bima bia mfunu bia luzingu, mpe mivu miamiansoni babingi bata soba mbuka yi babâka.”

 Misamu mio bu mitûlaka, bantu mpasi bamonaka mu nitu, kâ mpe na mu mbanzulu. Balendi hombesa bimvwama biawu, nzo zawu, peleko muntu wubazololo.

 Tala ti mpasi zi tulumunaka climat wabwabane na zo, Bibila dilendi kubakisa mu telamana zo. Mbo dihanaka lutindusu, tivuvu, na lubakusu lufwanakane, bie bima bibakisaka bantu babwanaka na mpasi zi tulumunaka climat. (Bisi-Rome 15:4) Bibila mbo dihaninaka mpe mvutu mu tiyuvu eti tia mfunu timwisaka bantu babingi mpasi: Mu bungu dia nti Nzambi kabikiri ti musamu wo watûla—ngano nsembolo’andi yena?

 Bibila mbo dilongesaka ti ka Nzambi’â ko tulumunaka mpasi zi monaka bantu. Mbo dituhanaka lukwikulu ti: ‘Nzambi ka lendi’â katonto kwa mbi ko; yandi mpe ka tontaka muntu ko.’ (Zaki 1:13) Wuzololo tâ ti ka Yandi’â ko tulumunaka mpasi zi tulumunaka climat lumbu ti.

 Bibila mbo dizonzelaka ntangu zakaka Nzambi zi kasarila bima bie na ngolo mu nza mu semba bankwa-mbi. Kâ misamu mio mia swaswana mieri na mpasi zi tulumunaka climat lumbu ti, zikwizaka mu ta pulukusu kwe bantu ba mbi na ba mbote. Kâ, binsamu bie mu Bibila mbo bisongelaka ti ntangu zazansoni Nzambi wakengerela bô balembo zaba misamu, wahana ndwengosolo ntete musamu watûla, mpe mbo keri hanaka mbangululu ya nsalulu zandi. Mu tifwani, Nzambi watâ mu bungu dia nti katulumuna delize mu ntangu ya Noa, wahana ndwengosolo ntete katulumuna yo, mpe wakengerela Noa na kanda diandi.—Mbatukulu 6:13; 2 Piere 2:5.

 Mu tomo zaba miakaka mu mpila yi tuzabiri ti catastrophes naturelles za lumbu ti ka yena nsembolo ya Nzambi ko, tala timoko tie na mutu-diambu “Les catastrophes naturelles: qu’en dit la Bible?”

 Bibila mbo ditâka ti Yehova a Nzambi yena yifwilaka tiari, mpe yibâka ha tibuka tia bantu. Tala verse zitindisaka zita landa.

•   Izaya 63:9: “Ntangu zazansoni zi beri mu mpasi, [Nzambi] mpe mpasi keri monaka.” NWT

   Nsasa: Yehova mpasi wumusaka bu kamonaka mpasi za bantu.

•   1 Piere 5:7: ‘Beno kafwilaka tiari.’

   Nsasa: Yehova bubote bweto kabelokelaka lwaka.

 Tiari tia Yehova na tifu tia bâka ha tibuka tia bantu mbo bimutumaka mu sa tima. Mbo kahanaka lutindusu mu malongi na mu tivuvu tia matieleka tihanaka Bibila mu bungu dia bilumbu bita kwiza bu ku lembo vutu bâ mpasi zi tulumunaka climat.—2 Bisi-Korente 1:3, 4.

 Bibila mbo dizonzelaka kani dia Yehova dia tu ‘hana luzingu lwa mbote lwa bilumbu bita kwiza, na tivuvu.’ (Yeremi 29:11, NWT) Yehova zololo ti bantu bamona nsayi ya luzingu ha mutoto wukwizi bâ Paradi, kani ba bâ mu bunkuta.—Mbatukulu 1:28; 2:15; Izaya 32:18.

 Nzambi mbo kalungisa kani dio mu nzila ya Timfumu tiandi, ye guvernema ya ku mazulu yi twarisaka Yezu. (Matie 6:10) Yezu ndwenga ze nandi na lenda dia kabakasa mpasi zi tulumunaka climat. Bu keri ha mutoto Yezu wasongela lenda diandi dia zabirila climat. (Marke 4:37-41) Mbo kayâla na ndwenga mpe na lenda dia bakula, bu kalongesa kwe bantu ka bwe balendi kipila mutoto, mpe ka bwe balendi bêla mu tintwari na bima bie mu nza. (Izaya 11:2) Mu lutwalusu lwa Yezu, kani kabwe bantu ka bavutu’â fwema ko mu bungu dia mpasi zi tulumunaka climat.

 Kampe lendi tiyula, ‘ntia ntangu Yezu kasarila ngolo zandi mu zabirila climat?’ Mu baka mvutu ya tiyuvu tio, tala timoko tie na mutu-dimbu “Quand le Royaume de Dieu gouvernera-t-il la terre?”

 Malongi ma Bibila malendi kubakisa ntete, mu ntangu, na ha manima ma mbebelo ya climat.

•   Ntete mpasi: Kubama mu sala na manzangu mamansoni.

   Mio mi tâka Bibila: “Muntu we na meso ma tia musamu wa mbi wumonaka mpe mbo wuswamaka, kâ muntu wulembolo na mayela ku matu wutatamanaka mu kwenda mpe mpasi wumonaka.”—Bingana 22:3.

   Nsasa: Zaba ka ntia misamu mia mpasi milendi tûla ngatu wasarila manzangu mu sa tima na mu kengerela kanda diaku.

   Tifwani: “Mu tilumbu ti tavuka mu tiya twa sangi, tatibela ba kubama. Nkutu zeto za mvukulu zabâ neto. Bilongo biabâ neto. Binkuti biabâ neto. Bantu beri tuzungirilaka babâ na mabanza yeko-yeko, ka bazaba ko ka bwe basa. Kâ bio biabiansoni bi tweri na bio nsatu biabâ neto, mu bungu dia musamu wo, mbo nitomo tondaka!”—Tamara, Californie, Étas-unis.

•   Mu natngu ya mpasi: Tûla mabanza maku mu misamu miyôkele mfunu.

   Mio mi tâka Bibila: ‘Muntu diangana, ni bu kabâ kwa na timvwama tiyôkele, luzingu lwandi ka lwena mu timvwama tiandi ko.’—Like 12:15.

   Nsasa: Luzingu luyôkele bimvwama mu ntalu.

   Tifwani: “Typhon Lawin b bu yamwangasa nzo’eto, nayizi bâ na mabanza yeko-yeko. Kâ musamu wu nayirika ni mu sambila Yehova mu mutima’ani wa mukaka. Nayizi bakula ti bima kwa bia tinsuni tweri hombesaka, kâ ka luzingu lweto’â ko.”—Leslie, Philippines.

•   Ha manima ma mpasi: Banza misamu mia lumbu ti, kâ ka mia mbazi’â ko.

   Mio mi tâka Bibila: “Kani kabwe ka lubâkandi na lwaka mu bungu dia mbazi, mu bungu ti lumbu tia mbazi mbo tibâ na mpasi zandi. Muna lumbu na mpasi zandi.”—Matie 6:34.

   Nsasa: Kubâkandi na lwaka lwalwingi mu misamu mikwiza.

   Tifwani: “Ouragan Irma bu yamana diamisa nzo’eto, nzengolo zazingi nayizi bonga, mpe lwaka lwalwingi lweri nani. Nayizi yêla mu landa malongi ma Bibila ma lembo mu bâ na lwaka mu bungu dia bilumbu bikwiza. Na lubakusu lwa Yehova, nayizi korela misamu miamingi yôka mio mi ndieri banzaka, Floride, Étas-unis.

 Mu tomo baka malongi makaka, tala timoko tie na mutu-diambu “Catostrophes: des mesures qui sauvent.”