Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

Di Masorɛt dɛn bin tek tɛm fɔ kɔpi di Skripchɔ dɛn

DI TƆPIK NA DI FRƆNT PEJ—DI STORI BƆT AW DƐN NƆ EBUL FƆ PWƐL DI BAYBUL

Di Baybul De Te Naw pan ɔl we Dɛn Tray fɔ Chenj di Mɛsej we De Insay De

Di Baybul De Te Naw pan ɔl we Dɛn Tray fɔ Chenj di Mɛsej we De Insay De

DI PRƆBLƐM: Di pepa dɛn we de rɔtin ɛn we pipul dɛn de tray fɔ mek ɔda pipul dɛn nɔ rid di Baybul nɔ bin mek di Baybul pwɛl. Bɔt sɔm pipul dɛn we de kɔpi di Baybul ɛn transletɔ dɛn dɔn tray fɔ chenj di mesej we de insay di Baybul. Sɔntɛnde bifo dɛn ajɔst wetin dɛn biliv fɔ fit wetin di Baybul se, dɛn de ajɔst wetin de insay di Baybul fɔ fit wetin dɛn biliv. Lɛ wi tɔk bɔt sɔm ɛgzampul dɛn:

  • Say fɔ wɔship: Bitwin di ia 400 ɛn di ia 101 bifo Krays, di wan dɛn we bin rayt di Samɛritan Pɛntatɔch bin ad dɛn wɔd ya we se, “na Mawnt Gɛrizim. Na de una go bil ɔlta” na Ɛksodɔs 20:​17. Di Samɛritan dɛn want fɔ mek di Skripchɔ dɛn sɔpɔt di bil we dɛn bin de bil wan tɛmpul na Mawnt Gɛrizim.

  • Triniti tichin: I nɔ rich 300 ia afta dɛn dɔn fɔ rayt di Baybul we wan man we de rayt bɔt triniti bin ad sɔm wɔd dɛn insay Jɔn In Fɔs Lɛta 5:​7 se “na ɛvin, di Papa, di Wɔd, ɛn di Oli Gost: ɛn dɛn tri mek wan.” Dɛn wɔd dɛn de nɔ de insay di fɔstɛm pepa dɛn we dɛn rayt. Wan masta sabi bukman we nem Bruz Mɛtzga we stɔdi di Baybul tɔk se: “Frɔm di ia 501 bifo Krays” dɛn wɔd dɛn de “bin de mɔ insay di fɔstɛm pepa dɛn we dɛn yuz fɔ rayt di Ol Latin ɛn di [Latin] Vulget.”

  • Gɔd in nem: Bɔku Baybul transletɔ dɛn dɔn pul Gɔd in nem insay di Skripchɔ dɛn bikɔs dɛn biliv wan lay lay tichin we di Ju pipul dɛn bin gɛt. Dɛn chenj Gɔd in nem to taytul dɛn lɛk “Gɔd” ɔ “Masta.” Di Baybul nɔ jɔs yuz dɛn wɔd ya fɔ di Wan we mek ɔltin bɔt i kin yuz dɛn bak fɔ mɔtalman, lay lay gɔd dɛn, ɛn ivin di Dɛbul.—Jɔn 10:​34, 35; Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 8:​5, 6; Sɛkɔn Lɛta Fɔ Kɔrint 4:​4, NW. *

WETIN MEK DI BAYBUL DE TE NAW?: Fɔs, pan ɔl we sɔm pipul dɛn we kɔpi di Baybul bin kialɛs ɔ ivin nɔ de tɔk tru, bɔku ɔda wan dɛn bin de we bin sabi rayt ɛn we bin de tek tɛm fɔ kɔpi. Bitwin di ia 501 ɛn di ia 1000 afta Krays di Masorɛt dɛn bin kɔpi di Ibru Skripchɔ dɛn ɛn dɛn mek di Masorɛtik tɛkt. Ripɔt dɛn sho se, dɛn bin de kɔnt di wɔd ɛn lɛta dɛn fɔ mek shɔ se i nɔ gɛt no mistek. Ɛni say we dɛn si mistek frɔm wetin dɛn de translet, dɛn de mak am kɔna say na di pepa. Di Masorɛt dɛn nɔ bin gri fɔ chenj wetin de na di Baybul. Wan masta sabi bukman we nem Profɛsɔ Mɔsh Goshɛn-Gotstayn bin tɔk se: “Fɔ lɛ dɛn chenj wɔd dɛn insay di Baybul bay wilful na di wɔst krim we pɔsin go kɔmit.”

Sɛkɔn, di kayn we aw di fɔs fɔstɛm pepa dɛn dɔn bɔku tide, dɔn ɛp masta sabi bukman dɛn fɔ di Baybul, fɔ si mistek dɛn. Fɔ ɛgzampul, bigman dɛn pan Gɔd biznɛs bin de tich pipul dɛn fɔ lɔng tɛm se dɛn Latin transleshɔn na in gɛt di kɔrɛkt Baybul tɛkt dɛn. Bɔt na Jɔn In Fɔs Lɛta 5:​7 dɛn ad di lay lay wɔd dɛn we wi bin dɔn tɔk bɔt fɔs insay dis atikul. Dis lay lay wɔd dɛn bin ivin de insay di Kiŋ Jems Baybul we bɔku pipul dɛn bin de yuz! Bɔt wetin ɔda fɔs fɔstɛm pepa dɛn we dɛn si dɔn sho? Bruz Mɛtzga bin rayt se: “Da say de [na Jɔn In Fɔs Lɛta 5:​7] nɔ de insay ɔl di fɔs fɔstɛm pepa dɛn (Siriak, Koptik, Amenian, Ithopian, Arabik, Slavonik), pas Latin.” Dat mek di nyu Kiŋ Jems Baybul ɛn ɔda Baybul dɛn dɔn pul di say we dɛn ad pan dɛn vas dɛn de.

Chɛsta Beti P46 di fɔs fɔstɛm pepa we dɛn yuz fɔ rayt di Baybul insay di ia 200

Dɛn fɔs fɔstɛm pepa dɛn dɔn pruv se di mɛsej we bin de insay di fɔstɛm kɔpi dɛn, na in stil de insay di Baybul? We dɛn bin fɛn di Dɛd Si Skrol insay 1947, masta sabi bukman dɛn go dɔn kɔmpia di Ibru Masorɛtik tɛkt wit wetin de insay di Baybul skrol dɛn we dɛn bin dɔn rayt lɛk 1000 ia so bifo dat. Wan pan di wan dɛn we bin rayt di Dɛd Si Skrol dɛn bin se wan skrol “kin gi pruf we pɔsin nɔ go ebul fɔ dinay fɔ se pan ɔl we di tɛkt dɛn na di Baybul dɔn de fɔ lɛk 1000 ia so na di Ju pipul dɛn we bin de kɔpi am dɛn an, i stil kɔrɛkt ɛn dɛn tek tɛm wit am.”

Wan Laybri we de Dɔblin na Ayriland we nem di Chɛsta Beti Laybri bin gɛda bɔku fɔstɛm pepa dɛn we de sho di buk dɛn we de insay di Kristian Grik Skripchɔ dɛn, ivin di fɔs fɔstɛm pepa dɛn we dɛn bin rayt frɔm di ia 101 afta Krays we na lɛk 100 ia afta dɛn dɔn rayt di Baybul. The Anchor Bible Dictionary tɔk se: “Pan ɔl we dɛn fɔstɛm pepa dɛn ya de sho bɔku tin dɛn bɔt wetin-ɛn-wetin de insay di tɛkt, dɛn de sho bak se dɛn nɔ pul ɔ ad bɔku tin dɛn to wetin de insay di Baybul.”

“I rayt fɔ se no ɔda wok nɔ de we dɛn kip we stil gɛt kɔrɛkt tin dɛn.”

DI BƐNIFIT: Bifo di we aw dɛn fɔs fɔstɛm pepa dɛn ya ol ɛn di we aw dɛn bɔku pwɛl di Baybul in mɛsej, dɛn dɔn ɛp fɔ mek di mɛsej we de na di Baybul klia. Wan man we nem Sa Frɛdrik Kɛnyɔn bin tɔk bɔt di Kristian Grik Skripchɔ se: “No ɔda buk nɔ de we gɛt dis kayn bɔku fɔstɛm pepa dɛn we de pruv se wetin de de tru ɛn no masta sabi bukman nɔ de we go dinay se wetin de na dɛn tɛkt dɛn de kɔrɛkt.” Wan ɔda masta sabi bukman we nem Wiliam Hɛnri Grin bin tɔk bɔt di Ibru Skripchɔ, i bin se: “I rayt fɔ se no ɔda wok nɔ de we dɛn kip we stil gɛt kɔrɛkt tin dɛn.”

^ par. 6 If yu want fɔ no mɔ, rid pej 1 to pej 13 na di buk we nem Buk we Go Ɛp Yu fɔ Stɔdi Gɔd in Wɔd, i de bak na www.pr418.com/kri.