Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

Bisadilu ya basoda: Anton Petrus/Moment via Getty Images; money: Wara1982/iStock via Getty Images Plus

BENO LANDA KUKENGILA!

Bamilirare ya Badolare Me Basika Sambu na Bitumba—Mambu ya Masonga Kele Inki?

Bamilirare ya Badolare Me Basika Sambu na Bitumba—Mambu ya Masonga Kele Inki?

 Bampasi yina bitumba me nata kele mingi kibeni.

  •   Zulunalu mosi (The Washington Post) tubaka na Kizole 13 février 2024 nde: “Mbongo ya bo ke basisaka sambu na bitumba ya mutindu na mutindu me kuma na bamiliare 2,2 ya badolare.”

 Bampasi yina bitumba me nata ke tadila kaka ve mingi ya mbongo yina me basika. Beto baka kaka mbandu mosi: Bitumba ya ke salama na Ukraine.

  •   Basoda. Bantu ya nkaka ke tuba nde, kiteso ya basoda 500 000 me fwa to me lwala banda na luyantiku ya bitumba yai bamvula zole me luta.

  •   Basivile. Nations Unies ke monisa nde bantu kuluta 28 000 me fwa to me lwala. Kansi sekretere mosi (sous-secrétaire général) ya ONU tubaka nde: “Bo lenda kuka ve kutanga ntalu ya basivile yonso ya me fwa na bitumba yai.” a

 Bampasi yina bitumba mpi mavwanga me nata na ntoto ya mvimba kele mingi kibeni.

  •   114 milio. Yai kele ntalu ya bantu yina me kwenda kuzinga bisika ya nkaka sambu na bitumba mpi mavwanga na nsi-ntoto. Bo tangaka ntalu na bo na septembre 2023.

  •   783 milio. Yai kele ntalu ya bantu yina ke niokwama na nzala. Kimvuka Yina Ke Talaka Mambu ya Bima ya Kudia na Nsi-Ntoto ya Mvimba (Programme alimentaire mondial) tubaka nde: “Mavwanga kele kima ya ntete yina ke nataka nzala, bantu 70 na kati ya nkama ya ke niokwama na nzala na ntoto ke zingaka na babwala yina bitumba mpi mubulu ke salama.”

 Keti yo kele ti kilumbu yina bitumba ta mana? Keti ngemba lenda vanda na ntoto? Keti yo kele ti kilumbu yina bantu ta sadila bima ya kele na ntoto sambu nzala mpi kinsukami kuvanda diaka ve? Inki Biblia ke tuba?

Ntangu ya bitumba

 Biblia tubaka dezia nde bitumba ta salama na ntoto ntangu yo ke tubilaka na bangogo ya kifwani muntu mosi ya ke tambusa mpunda.

  •   “Mpunda ya nkaka basikaka, yo vandaka ya mbwaki; bo pesaka muntu yina vandaka na zulu na yo kiyeka ya kukatula ngemba na ntoto sambu bantu kufwisana; mpi bo pesaka yandi mbele mosi ya nene ya bitumba.”​—Kusonga 6:4.

 Bantu zole ya ke tambusa bampunda mpi ya ke monisa nzala mpi lufwa yina bipupa to mambu ya nkaka ke nata kele na nima ya muntu yai ya kifwani ya ke tambusa mpunda. (Kusonga 6:5-8) Sambu na kuzaba mambu mingi na yina me tala mambu yai ya Biblia tubilaka na ntwala mpi sambu na nki beto lenda ndima nde yo ke lungana na bilumbu na beto, tanga disolo “Bantu Iya ya Ke Tambusa Bampunda​—Bo Kele Banani?

Ntoto ta vanda na ngemba na bilumbu ke kwisa

 Ntama mingi ve, bantu ta sadila diaka ve bima yina ntoto kele ti yo sambu na bitumba. Kansi, mambu yai ta salama ve sambu na bikesa ya bantu. Biblia ke tuba nde:

  •   Nzambi ta “sukisa bitumba na ntoto ya mvimba.”​—Nkunga 46:9.

  •   Nzambi ta katula mambu yonso ya mbi yina bitumba ke nataka. Biblia ke tuba nde: “Yandi ta kusula mansanga yonso na meso na bo, lufwa ta vandaka diaka ve; mawa, bidilu, mpi mpasi ta vandaka diaka ve. Mambu ya ntama me vila.”​—Kusonga 21:4.

  •   Nzambi ta sala nde bantu yonso kuzinga na ngemba mvula na mvula. Biblia ke tuba nde: “Bantu na mono ta zinga na kisika ya ngemba, na bisika ya kuzinga ya lutaninu mpi na bisika ya kupema ti ya pima.”​—Yezaya 32:18.

 Na kutadila mambu yina Biblia tubaka na ntwala bitumba mpi mambu ya nkaka ya beto ke mona bubu yai ke monisa nde ntangu yango ya ngemba me kuma pene-pene.

 Ink Nzambi ta sadila sambu na kutula ngemba na ntoto na bilumbu ya ke kwisa? Yandi ta sadila guvernema na yandi ya kele na zulu, to Kimfumu. (Matayo 6:10) Sambu na kuzaba kana Kimfumu yango kele inki mpi inki yo lenda tendula sambu na nge, tala video yai ya nkufi Kimfumu ya Nzambi Kele Nki?

a Miroslav Jenca, sekrektere (sous-secrétaire général) ya Eropa na ONU, 6 décembre 2023.