Bibl taa hɩɖɛ naɖɩyɛ lɔŋ taa ŋgbaʋ nakʋyʋ yɔɔ
Pɩnaɣ 2012 taa paalɩ ŋgbaʋ hɔɔlasɩ nasɩyɩ yɔɔ. Sɩlakaɣ ɛzɩ pɩnzɩ 3 000 mbʋ yɔ. Pitileɖi yɔ, ñɩnɩyaa taa labɩ leleŋ nɛ ŋgbaʋ hɔɔlasɩ nzɩ. Ɛbɛ yɔɔ? Pɩtaakɛ ŋgbaʋ hɔɔlasɩ nzɩ sɩ-maɣmaɣ sɩ-tɔm kaakɛdɩnɩnɩ-wɛ, ɛlɛ mbʋ pana sɩ-yɔɔ yɔ.
Alɩwaatʋ ndʋ tɛtɛɛ wondu ñɩnɩyaa pɩzaa nɛ pɔñɔtɩ hɔɔlasɩ nzɩ camɩyɛ lɛ, papɩzaa nɛ pakalɩ tɔm ndʋ pama sɩ-yɔɔ yɔ. Paama tɔm ndʋ nɛ Kanaŋ mba kʋnʋŋ taa. Tɔm ndʋ yɔ: “Isbaalɩ Ben, Beda [pɩyalʋ].” Kajalaɣ ɖeɖe lɛ tɛtɛɛ wondu ñɩnɩyaa lɩʋ hɩɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ yɔ.
Bibl yɔɔdɩ Isbaalɩ nɔɔyʋ tɔm; ɛɛkɛ Wiyaʋ Sɔɔlɩ pɩyalʋ lɛlʋ. (3 Aw. 8:33; 9:39) Wɩlɩyʋ sɔsɔ Yosef Garfinkel ɖɔɖɔ kaawɛ mba palɩ ŋgbaʋ hɔɔlasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ yɔ pa-taa; nɛ ɛyɔɔdaa se: “Pɩlabɩ ɖeu se Isbaalɩ hɩɖɛ wɛ Bibl taa, nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ ɖɩwɛ ɖɔɖɔ tɛtɛɛ wondu ñɩnɩyaa takayɩsɩ taa. Nɛ hɔɔlɩŋ ɛnɩ ɩ-naalɛ ɩ-taa lɛ, Daviid Kewiyitu alɩwaatʋ taa tɔm pɩkɛnaa.” Ɛyaa nabɛyɛ maɣzɩɣ se alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ɖeke payaɣaɣ ɛyaa mbʋ. Tɔm tʋnɛ tɩtasɩ wɩlʋʋ ɛzɩma wondu ndʋ tɛtɛɛ ñɩnɩyaa lɩɣ tɩ-yɔɔ yɔ tɩwɩlɩɣ se Bibl tɔm kɛ toovenim yɔ.
Ðɩtasɩɣ hɩɖɛ nɖɩ naʋ Bibl hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ taa. (2 Sam. 2:10) Ɛlɛ Bibl ɖɛzɩyaa lalaa ñɛlɛɣzɩ hɩɖɛ nɖɩ Bibl hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa nɛ pɛɖɛzɩ-ɖɩ se Isbosɛɛtɩ. Ɛbɛ yɔɔ? Ñɩnɩyaa lɩzɩ pɩ-taa se: “Samɩyɛɛlɩ takayaɣ naalɛ ñɩŋga taa lɛ, pataasɔɔlɩ hɩɖɛ nɖɩ yaʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩpɩzaɣ se pisidi ɛyaa nɛ pamaɣzɩ se Kanaŋ mba tɛʋ tɛ ɛsɔ weyi payaɣ se Baalɩ yɔ ɛ-tɔm pɔyɔɔdʋʋ, ɛlɛ Awiya takayaɣ naadozo ñɩŋga taa lɛ, patɩlɛɣzɩ hɩɖɛ nɖɩ.”