Хэт хъуну Иеговэ?
Библием жиІэр
Иеговэ — псори къэзыгъэщІа Алыхь пэжщ, икІи абы теухуауэ Библием къыщыдощІэ (Апокалипсис 4:11). Бегъымбархэу Ибрэхьимрэ Мусэрэ, абыхэм нэмыщІ Хьисэ Мэссихь Иеговэ хуэлажьэхэт (ЩІэдзапІэ 24:27; Исход 15:1, 2; Иуан 20:17). Иеговэ зы лъэпкъ гуэрым и Алыхьу аракъым, «ар щІылъэ псом и Пащтыхьышхуэу щытщ» (Псалом 47:2).
Библием зэрыжиІэмкІэ, Алыхьым и цІэр Иеговэщ. А цІэм хуэбгъадэ хъун зыри щыІэкъым (Исход 3:15; Псалом 83:18). Ар журт псалъэ «къегъэхъу» жыхуиІэм къытехъукІащ, икІи, щІэныгъэлІхэм зэрыжаІэмкІэ, а цІэм къикІыр «Абы къегъэхъу» жиІэу аращ. «Иеговэ» цІэр Алыхьым зэрихьэну хуэфащэщ, сыт щхьэкІэ жыпІэмэ аращ псори къэзыгъэщІар икІи абы дэтхэнэ и мурадри игъэзэщІэжыну хузэфІокІ (Исаия 55:10, 11). Библием Иеговэ и хьэл-щэн дахэ псори къытхузэІуех, ауэ и хьэл-щэн нэхъыщхьэм, лъагъуныгъэм, нэхъыбэу топсэлъыхь (Исход 34:5—7; Лука 6:35; 1 Иуан 4:8).
АдыгэбзэкІэ Алыхьым и цІэр къызэрапсэлъыр «Иеговэщ». А цІэр журтыбзэкІэ хьэрф дэкІуашэу плІы мэхъу יהוה, абы тетраграмматонкІэ йоджэ. Адыгэбзэм ар ЙХВХ (е ИГВГ) жыхуиІэ хьэрфхэращ. Пасэрей журтыбзэмкІэ Алыхьым и цІэр къызэрапсэлъу щытар нобэ зыми ищІэкъым. Япэ дыдэу Алыхьым и цІэм урысыбзэкІэ ущрохьэлІэ 1813-нэ гъэм къыдэкІа Библием, 67-нэ Псаломым a. А Библиер зэзыдзэкІар архимандрит (иужькІэ митрополит хъуа) Филаретщ (Дроздов).
Сыт нобэ зыми щІимыщІэр пасэрей журтыбзэмкІэ Алыхьым и цІэр къызэрапсэлъу щытар?
Пасэрей журтыбзэм хьэрф зешэхэр иІэтэкъым. ЦІыхур хьэрф дэкІуашэхэм къыщеджэкІэ хьэрф зешэхэр зэрыщыт хуейм хуэдэу езым хигъэувэжт. ЖуртыбзэкІэ тха Тхыгъэхэр хьэзыр хъуа нэужь, журтхэм Алыхьым и цІэр макъкІэ къапсэлъыну шынэу хъуащ. Тетраграмматоным щыхуэзэкІэ Алыхьым и цІэр «Зиусхьэн», «Тхьэ» псалъэхэмкІэ яхъуэжт. Апхуэдэурэ илъэс щэ бжыгъэ куэдкІэ къекІуэкІати, пасэ зэманым псэуа цІыхухэм Алыхьым и цІэр къызэрапсэлъу щытар кІуэдыжыпащ b.
Языныкъуэхэм зэрыжаІэмкІэ, Алыхьым и цІэр «Яхвещ», ауэ нэгъуэщІ еплъыкІэ зиІэхэри щыІэщ. Хы Псэншэм и Іэрытххэм Левит тхылъым щыщ Іыхьэм ущрохьэлІэ. Абы зэритымкІэ, алыджыбзэкІэ Алыхьым и цІэр Иао́щ. Пасэрей алыдж тхакІуэхэм я тхыгъэхэм ущрохьэлІэ Иаэ́, Иабэ́, Иауэ́ жыхуиІэ псалъэхэм. Ахэри Алыхьым и цІэм и къэпсэлъыкІэу жаІэ, ауэ а цІэхэм щыщ гуэр пасэрей журтыбзэм хэтауэ ди фІэщ зыщІ зыри щыІэкъым c.
Алыхьым и цІэм теухуауэ щыІэ еплъыкІэ нэпцІхэр
ПцІыщ. Библиер зэзыдзэкІахэм щыщу языныкъуэхэм Иеговэ цІэр езыхэм хагъэувауэ аращ.
Пэжщ. Алыхьым и цІэм (тетраграмматоным) ЖуртыбзэкІэ тха Тхыгъэхэм 7 000 хуэдизрэ ущрохьэлІэ d. Библиер зэзыдзэкІахэм щыщу и нэхъыбэм Алыхьым и цІэр езыхэм Іуахри, титулхэмкІэ зэрахъуэкІащ, псалъэм папщІэ, «Зиусхьэн» титулымкІэ.
ПцІыщ. ЛъэкІыныгъэшхуэ зиІэ Алыхьыр цІэ хуэныкъуэкъым.
Пэжщ. Библиер зытхахэр езы Алыхьым хуигъэушащ «Иеговэ» жыхуиІэ и цІэр мин бжыгъэкІэ хагъэувэну икІи и лэжьакІуэхэм унафэ яхуищІащ и цІэр къапсэлъыну (Исаия 42:8; Иоиль 2:32; Малахия 3:16; Рим 10:13). Абы нэмыщІ Алыхьым бегъымбар нэпцІхэр игъэкъуэншащ, сыт щхьэкІэ жыпІэмэ ахэр иужь итт Алыхьым и цІэр лъэпкъым щрагъэгъупщэну (Иеремия 23:27).
ПцІыщ. Журтхэм езыхэм къагупсысыжа хабзэмкІэ Алыхьым и цІэр Библием иудыжын хуейщ.
Пэжщ. Журтхэм ящыщу Библиер къизытхыкІыжахэм Алыхьым и цІэр езыхэм къамыпсэлъми, Іэрытххэм ираудыжтэкъым. ЦІыхухэм Алыхьым и хабзэхэм темыхуэ хабзэ куэд къагупсысащ, ауэ Алыхьыр хуейкъым дэ абыхэм дытетыну (Маттэ 15:1—3).
ПцІыщ. Алыхьым и цІэр Библием щІиптхэн щыІэкъым, сыт щхьэкІэ жыпІэмэ журтыбзэкІэ ар къызэрапсэлъу щытар иджыпсту зыми ищІэкъым.
Пэжщ. Апхуэдэ еплъыкІэм къокІ цІыхухэр сыт хуэдэ бзэкІэ мыпсэлъами Алыхьым и цІэр зэщхьу къапсэлъын хуей хуэдэу. Ауэ, Библием къызэригъэлъагъуэмкІэ, пасэ зэманым псэуа Алыхьым и лэжьакІуэхэр бзэ зэмылІэужьыгъуэкІэ псалъэт икІи цІэ зэмылІэужьыгъуэхэр щхьэж и бзэкІэ къипсэлъыжт.
Израилым и хеящІэхэм ящыщ зым и цІэр щапхъэу къэтхьынщ. Зи гугъу тщІыр Нун и къуэ Ехьошуащ. Япэ лІэщІыгъуэм псэуа Алыхьым и лэжьакІуэхэм щыщу журтыбзэкІэ псалъэхэм а цІэр къызэрапсэлъыр мыпхуэдэут — Йехошу́а, ауэ алыджыбзэкІэ псалъэхэм а цІэр къызэрапсэлъыр нэгъуэщІут — Иесу́с. Ехьошуа цІэр журтыбзэм ейщ, ауэ а цІэр алыджыбзэкІэ къызэрапсэлъыр Библием итщ. Абы къызэригъэлъагъуэмкІэ, япэ лІэщІыгъуэм псэуа Алыхьым и лэжьакІуэхэм зыгуэрым и цІэр езыхэм я бзэм къызэрапсэлъ щІыкІэм тету къагъэсэбэпт (Апостолхэм 7:45; Еврейхэм 4:8).
Апхуэдэ бгъэдыхьэкІэр къэдгъэсэбэп хъунущ Алыхьым и цІэм и гугъу щытщІым деж. Алыхьым и цІэр къызэрапсэлъ щІыкІэракъым, атІэ абы Библием щиІыгъ увыпІэ лъагэращ мыхьэнэшхуэ зиІэр.
a ДунеищІэкІэ еджэу зэрадзэкІа Библием ар 68-нэ Псаломыращ.
b «Новая католическая энциклопедия» (2 издание, 14 томыр, 883—884 напэкІуэцІхэр) жыхуиІэм итщ: «Журтхэр Бабилэным и гъэрыпІэм къыщикІыжа зэманым ирихьэлІэу Яхве цІэм щышынэу щІадзащ икІи ар щІэх-щІэхыурэ АДОНАЙ, ЭЛОХИМ цІэхэмкІэ зэрахъуэкІт».
c «Слово Бога в картах и схемах» жыхуиІэ брошюрэм нэхъыбэ къыщыпщІэфынущ «Божье имя в Еврейских Писаниях» жыхуиІэ япэ разделыр.
d Theological Lexicon of the Old Testament. Т. 2. С. 523—524.
Иджыри уигу ирихьыфынур
ESSENTIAL BIBLE TEACHINGS
Алыхьым цІэ иІэу пІэрэ?
Алыхьым титул куэд иІэщ, псалъэм папщІэ, лъэкІыныгъэшхуэ зиІэ, псори къэзыгъэщІа, Зиусхьэн. Ауэ абы цІэ иІэщ икІи а цІэм минибл хуэдизрэ Библием ущрохьэлІэ.
ХЪУМАКІУЭ ЧЭЩАНЭ
Хэт хъуну Алыхьыр?
Алыхьым гъунэгъу ухуэхъун щхьэкІэ, абы теухуауэ нэхъыбэ къэпщІэн хуейщ. Дауэ ар зэрыпщІ хъунур?
БИБЛИЕМ ЗЫХУРИГЪАДЖЭР
Библиер зэрадж курсым хэплъэ
Уи деж къакІуэу Библием урагъэджэфынущ икІи абы щхьэкІэ ахъшэ щІэптын хуейуэ щыткъым.