Ti Sangapulo a Bilin ket linteg nga inted ti Dios iti nagkauna a nasion ti Israel. Maawagan met dagitoy a linteg iti Sangapulo a Sasao a literal a patarus ti Hebreo a sao nga ʽaseʹreth had·deva·rimʹ. Namitlo a nagparang daytoy a sasao iti Pentateuch (Torah), ti umuna a lima a libro ti Biblia. (Exodo 34:28; Deuteronomio 4:13; 10:4) Ti katupagna a sasao iti Griego a deʹka (sangapulo) loʹgous (sasao) ti naggapuan ti termino a “Dekalogo.”

 Inkitikit ti Dios ti Sangapulo a Bilin iti dua a tapi a bato ket intedna dagita ken ni propeta Moises idiay Bantay Sinai. (Exodo 24:12-18) Mabasa ti Sangapulo a Bilin iti Exodo 20:1-17 ken Deuteronomio 5:6-21.

•  Listaan ti Sangapulo a Bilin

•  Apay nga agduduma ti listaan ti Sangapulo a Bilin?

•  Ania ti panggep ti Sangapulo a Bilin?

•  Masapul kadi a suroten dagiti Kristiano ti Sangapulo a Bilin?

•  Napateg kadi ita ti Sangapulo a Bilin?

•  Dagiti prinsipio ti Sangapulo a Bilin a naisurat iti Baro a Tulag

1.   Ni Jehova a Dios laeng ti daydayawem.—Exodo 20:3.

2.   Dika agdayaw iti didiosen.—Exodo 20:4-6.

3.   Dika usaren ti nagan ti Dios iti awan patpategna a pamay-an.—Exodo 20:7.

4.   Ngilinem ti Sabbath.—Exodo 20:8-11.

5.   Dayawem dagiti nagannakmo.—Exodo 20:12.

6.   Dika mamapatay.—Exodo 20:13.

7.   Dika makikamalala.—Exodo 20:14.

8.   Dika agtakaw.—Exodo 20:15.

9.   Dika mangsaksi a siuulbod.—Exodo 20:16.

10.   Dika agagum.—Exodo 20:17.

 Saan a nanumeruan iti Biblia ti tunggal bilin. Gapuna, agduduma ti opinion no kasano ti urnos dagita. Ti listaan iti ngato ti gagangay nga urnos dagitoy a linteg. Nupay kasta, adda dagiti sabali ti panangilistada iti Sangapulo a Bilin. Ti nagdudumaan ti pannakagrupogrupo dagita ramanenna ti umuna, maikadua, ken maudi a bilin. a

 Ti Sangapulo a Bilin ket paset ti Mosaiko a Linteg. Nasurok nga 600 a bilin ti karaman iti dayta a Linteg ket dayta ti nakaibatayan ti pagannurotan iti pannakitulag ti Dios iti nagkauna a nasion ti Israel. (Exodo 34:27) Inkari ti Dios kadagiti Israelita a rumang-ayda no tungpalenda ti Mosaiko a Linteg. (Deuteronomio 28:1-14) Nupay kasta, ti kangrunaan a panggep ti Linteg ket tapno maisagana dagiti Israelita iti idadateng ti naikari a Mesias, wenno Kristo.—Galacia 3:24.

 Saan. Inted ti Dios ti Linteg, a pakairamanan ti Sangapulo a Bilin, para laeng iti nagkauna a nasion ti Israel. (Deuteronomio 5:2, 3; Salmo 147:19, 20) Saan nga inkapilitan a tungpalen dagiti Kristiano ti Mosaiko a Linteg, ken uray dagiti Judio a Kristiano ket ‘nawayawayaanen manipud iti Linteg.’ (Roma 7:6) b Ti Mosaiko a Linteg ket sinuktan “ti linteg ti Kristo,” a pakairamanan ti amin nga imbilin ni Jesus nga aramiden dagiti adalanna.—Galacia 6:2; Mateo 28:19, 20.

 Wen. Ipalgak ti Sangapulo a Bilin ti panagpampanunot ti Dios isu a magunggonaantayo iti panangadaltayo kadagita. (2 Timoteo 3:16, 17) Naibasar ti Sangapulo a Bilin kadagiti mapagtalkan a prinsipio a saan a pulos a dumaan. (Salmo 111:7, 8) Kinapudnona, adu kadagitoy a prinsipio ti nakaibasaran dagiti pannursuro iti gagangay a maaw-awagan iti Baro a Tulag.—Kitaem ti “ Dagiti prinsipio ti Sangapulo a Bilin a naisurat iti Baro a Tulag.”

 Insuro ni Jesus a ti intero a Mosaiko a Linteg, agraman ti Sangapulo a Bilin, ket naibatay iti dua a kapatgan a bilin. Kinunana: “‘Masapul nga ayatem ni Jehova a Diosmo buyogen ti intero a pusom ken buyogen ti intero a kararuam ken buyogen ti intero a panunotmo.’ Daytoy ti kadakkelan ken umuna a bilin. Ti maikadua, nga umasping iti dayta, isu daytoy, ‘Masapul nga ayatem ti padam a tao a kas iti bagim.’ Kadagitoy dua a bilin nga agpannuray ti intero a Linteg.” (Mateo 22:34-40) Gapuna, uray no saan a naibilin kadagiti Kristiano a tungpalenda ti Mosaiko a Linteg, naibilin kadakuada nga ayatenda ti Dios ken ti padada a tao.—Juan 13:34; 1 Juan 4:20, 21.