Ịtọ Ẹla Bwu Ẹga nya Angị Wa Apwụ Nyahị

Owo ụpwụ nya Ayịsaya 60:1 à tị́ ya ẹla rụ? Ányị ọ tị́ bwu “wuleji” kaka “wuru ahịgboo”?

Ayịsaya 60:1 yẹkẹẹ: “Wuleji ka wuru ahịgboo nyang mẹ. Chajị ahị nyang pyẹ lẹ. Ogbo nya [iJihova] juwa hụ u-uhye nyang lẹ.” IJerusalẹm, lee ịSayọn, kọ ri egbeju ẹpwa nya iJuda ụka ọọwa ẹgẹwẹ à wẹẹ ya ẹla rụ lẹ. a (Ayị. 60:14; 62:1, 2) Epweji ọwẹ ku ọmwakpa nya ẹpwụma nya ala Isirẹlụ lẹpwụ-lẹpwụ. Omyi ẹla nya Ayịsaya ịwẹ kpa ịtọ ẹla imiiye kpehe: Ọhọhẹ, ányị bala ụka oyina iJerusalẹm à tị́ “wuleji” kaka wụrụ ahịgboo nya olegu? Oheeye, omyi ẹla nya Ayịsaya ịwẹ jam họ jịra ụ-ụgbẹyị ọtụka lụka nyahị ọlẹ?

Ányị bala ụka oyina iJerusalẹm à tị́ “wuleji” kaka wụrụ ahịgboo nya olegu? IJerusalẹm bala ube ịgọgọ ọlụwa kpụ egu-awụ lụka ọlẹ ká ala iJuu juwa ọ-ọyẹdada ọla ịBabịlọn ẹ-ẹpwụ nya ẹka 70. Ma ụka ọlẹ ká ala iMidi bala iPechiya kụrụ ịBabịlọn, ala Isirẹlụ ịlẹ kị kụ ẹga ịlẹ ká eji ọkpakpa nya ala ịBabịlọn pwụ wuu la ịlaa nyọka rụ tịrẹkpẹ ka epweji nya ịlaa kaka ya ịgba ọgbagba nya ịlẹhị yeji myị́myị́. (Ẹsịr. 1:1-4) Dọmwụ bwu ẹka nya 537 ene nya ọmama nya ịKịrayịsị, angị ihihi nya angịlẹ kị họ kpẹẹkpẹẹ bwu ọnẹẹgba 12 wuu họ ịnyị lẹ. (Ayị. 60:4) Ị dọmwụ nyọka kịliya ha iJihova, họ ọhụhụ ịdatị-datị, bala ọ-ma ube ịgọgọ nwụ. (Ẹsịr. 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Ogbo nya iJihova à wẹẹ dọmwụ nyọka hụ myị́myị́ i-iJerusalẹm ẹẹ, ọọwa ri ọ dọmwụ nyọka wuru ha anchẹ nya Ohe lẹ. Ịwa ịnyịnyị tị ri ahịgboo ha ẹpwụma ịkịla ịlẹ kị juwa ẹ-ẹpwụ nya ukpowu nya olegu.

Ma, ọmwụ ọyẹyẹ nya Ayịsaya tị họ jịra ụ-ụgbẹyị ọ-pyịnyẹng lụka ọlaa wẹẹ ịnyị. Ụmụmẹ nya ala Isirẹlụ á myị ju Ohe ihi kịnyaa ka. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9) Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, ị dọmwụ pwa iMesaya, kọ ri iJisọsị ịKịrayịsị. (Mat. 27:1, 2) La ẹka nya 70 ọlẹ kị ma ịKịrayịsị kpá lẹ, iJerusalẹm bala ube ịgọgọ ọlụwa à ta ayịreji ụka oheeye lẹlẹ.

IJihova ya neeji ene nyori nyị ka lịnyị. (Dan. 9:24-27) Ọ la gede-gede nyori, ó ri irya nyamwụ ká epweji nya iJerusalẹm ọla odehe ọlẹ à ka họ ụpa ọnyị myị́ ọnyị nya ọmwụ ọyẹyẹ ọla Ayịsaya egbeju 60 jịra ka.

Omyi ẹla nya Ayịsaya ịwẹ jam họ jịra ụ-ụgbẹyị ọtụka lụka nyahị ọlẹ? Ee, ma ọọwa tị wẹẹ họ bwula ọngọkịla ọlẹ kọ ri “iJerusalẹm olepwoohe.” Ọlẹrụ ịPọlụ da ụpwụ rwọọ yẹkẹẹ: ‘Ọwa a ri ịnahị lẹ.’ (Gal. 4:26) IJerusalẹm olepwoohe ri ụpa olepwoohe nya ogu nya Ohe, kọ ri ọ-yẹ jula awụlẹ nya alẹgụ-ẹrụ ịlẹ kị kaa họ kpẹẹkpẹẹ ẹ-ẹga nya iJihova. Anyị nyamwụ ri iJisọsị bala Angịnyị nya ịKịrayịsị angị 144,000 ịlẹ ká Ohe ya ida wụ, kị la ẹhị ọrịrịị-rịrị nya epwoohe lala ịPọlụ. Angịlẹ ká Ohe ya ida wụ ịịwa yẹ jula awụlẹ ri “alụma ịlẹ kị la ịgọgọ”—“ Isirẹlụ nya Ohe.”—1 Pit. 2:9; Gal. 6:16, NW.

Ányị iJerusalẹm olepwoohe à tị́ bwu “wuleji” juwa “wuru ahịgboo”? Ọ kaa họ ịnyị bwula anyị nyamwụ ịlẹ ká Ohe ya ida wụ kị jam odehe ọlẹ. Yẹ jaabwọ ká oja nyaa me awụlẹ bala ọlẹ kị yẹ ọmwụ neeji ụ-ụpwụ nya Ayịsaya egbeju 60.

Angịnyị nya ịKịrayịsị ịlẹ ká Ohe ya ida wụ baba nyọka “wuleji” chajị ị ji ẹpwụ nya ukpowu nya ang nya olegu ụka ọlẹ ká angị ji ẹkpẹ da ogu ịlẹ kị lala ịyịịwọ pyẹ myị ẹpwụ nyaa ụka ká alẹrụ ọnyịịla gbu kpá. (Mat. 13:37-43) Lẹ, ị ji ekpeleji nya ỊBabịlọn Ọtụka, kọ ri ọ-yẹ jula awụlẹ nya ịgba ọgbagba nya ọnọọkịla ịla odehe wuu. Angịlẹ ká Ohe ya ida wụ wẹ ji ẹpwụ nya ọ-yẹ dada ọwẹ gbee da ụka nya “ọmyịmyị nya odehe ọlẹ,” kọ dọmwụ bwu ẹka nya 1914. (Mat. 13:39, 40) Lụka o-kpii ẹ-ẹkpẹ nya ọọwa la 1919, ị la ịlaa bwu ụbwọ nyamwụ lẹ ị dọmwụ nyọka wuru ahịgboo nya ẹlịlẹhị bwula o-hu ịlaa juka ẹpwụ nya ụkụrwọ nya ẹla Ohe o-yaya lẹlẹ. b Ẹ-ẹpwụ nya ẹka ịlẹ kị chịpwụrụ, angịnyị bwu ẹpwụma ọnyị myị́ ọnyị wẹ ẹpwụ nya ahịgboo ọwẹ lẹ, tụ angị ihihi nya Isirẹlụ nya Ohe ịlẹ kị ri “ịdịrịhụ” ịlẹ kị gu ẹnyị ụ-ụpwụ nya Ayịsaya 60:3.—Ọwụ. 5:9, 10.

Ụ-ụwa ị-ịlahị, Angịnyị nya ịKịrayịsị ịlẹ ká Ohe ya ida wụ ka wuru ahịgboo o-bwu ẹga nya iJihova gụ́ ọwẹ dọmwụ wẹẹ. Ányị ị tị́ ka bwu họ ịnyị? Ụka kị họ ụkụrwọ nyaa bwu odehe kpá, ị ka wẹ ka ri ụpa nya “iJerusalẹm Onyeewe,” lee angịkiliya angị 144,000 ịlẹ kị ri ahụ nya ịKịrayịsị.—Ọwụ. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.

IJerusalẹm Ọnyeewe ọọwa ka la ụpa ọkpọnchị ẹ-ẹpwụ nyọka họ ẹla ọla Ayịsaya 60:1 jịra. (Chụ Ayịsaya 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 pwoku Ọwụrụụ-wụrụ 21:2, 9-11, 22-26.) Jaabwọ ká iJerusalẹm ọla odehe à ri egbeju ẹpwa nya igomenti nya ala Isirẹlụ onyogo, ịnyịnyị IJerusalẹm Onyeewe bala ịKịrayịsị à ka ri angị kpa igomenti nya odehe onyeewe ụ-ụbwọ lẹ. Ányị IJerusalẹm Onyeewe à tị́ bwu “hireji bwu epwoohe bwu ẹga nya Ohe Oluhye”? Bwula ọ-họ ụkụrwọ ọlẹ kọ ka ju apyobwuna ha odehe ọlẹ. Angịnyị ịlẹ kị la uhi ojuju nya Ohe bwu ẹpwụma ọnyị myị́ ọnyị ka jẹ́-ẹ ‘jẹdịyẹ bwula ila nya ahịgboo nyamwụ.’ Ị dọmwụ ka la ịlaa bwu ẹpwụ nya ọhọbịrị bala igu ịnyịnyị. (Ọwụ. 21:3, 4, 24) Ọ-ya dodehe nyamwụ ka ri ọ-ka “ma ang myị́ ang wuu họ onyeewe,” jaabwọ ká Ayịsaya bala alọmwụ ịkịla ya neeji. (Ụkụr. 3:21) Ụkụrwọ ọtụka nya ang ọ-ma họ ọwẹ dọmwụ ụka ká ịKịrayịsị ri Adịrahụ, ọ tị ka myị la ocheju nya Eji Ọkpakpa Ọla Ẹka Ụnọ nyamwụ.

a Ụ-ụpwụ nya Ayịsaya 60:1, ịBayịbụụ nya New World Translation kpa omyi ẹla ọlẹkọ ri “ọnyang” ya ẹla ọkọkọ nya “ịSayọn,” lee “iJerusalẹm,” chajị omyi ẹla nya ala iHiburu ọlẹ kọ ri “wuleji” bala “wuru ahigboo” la abwụma nya omyi ẹla ọlẹ kị kaa kpa ya ẹla rụ ọnyang, jaabwọ ká ọlẹ kọ ri “ahụ” la ịnyịnyị.

b Ị chabwọ nya ụkụrwọ nya ịgba ọgbagba nya ịlẹhị ọ-tịrẹkpẹ wẹ ka yeji ọlẹ kọ dọmwụ la 1919 ịnyịnyị ụ-ụpwụ nya Isikẹlụ 37:1-14 bala Ọwụrụụ-wụrụ 11:7-12. Isikẹlụ ya ẹla neeji u-uhye nya ọ-nwụhọ ọlẹ kọ ka ji ẹ-ẹga nya Angịnyị nya ịKịrayịsị ịlẹ wuu ká Ohe ya ida wụ nyọlẹ kị kpehe bwu ẹpwụ nya ọyẹdada ọla ụka ọtata ọwẹ kpá. Ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ ya ẹla rụ ọ-nwụ ma nya olegu ọlẹ kọ ji ẹ-ẹga nya ebwo ochiche nya angịlẹ ká Ohe ya ida wụ kị kaa kpa ịlahị ẹ-ẹkpẹ nya ọlẹ kị jẹ́-ẹ gbịgba ha iJihova yẹẹyẹẹ ka ọọlajị nyọlẹ kị waa ju agba ta ọkịrọrọ. La ẹka nya 1919, Ohe chwaa nyọka ri “ọnchẹ ọ-chịla o-hu ọkịlẹtụ ha bala ọngọ jẹ́ ẹla.”—Mat. 24:45; yẹ ụpwụ nya Pure Worship of Jehovah—Restored At Last!, ẹbẹ 118.

ẸPWANG Ọ-KỤ GBEJI—Ọ-KPA JẸ́ ANG