Skip to content

Skip to table of contents

Headava Laganina Ginigunana ai Idia Vara Hekwakwanai Hanaia

Headava Laganina Ginigunana ai Idia Vara Hekwakwanai Hanaia

Famili Ena Moale Havaraia Daladia

Headava Laganina Ginigunana ai Idia Vara Hekwakwanai Hanaia

Tau ia gwau: “Lau hoa badina lau bona egu adavana emai lalohadai be idauidau! Hegeregere, lau ura daba momokani ai lau toreisi haraga, to egu adavana ia ura ia noga ela bona hanuaboi momokani. Egu adavana ena kara ia haidaua be lau lalopararalaia lasi​—⁠nega haida ia moale bona nega haida ia badu! Danu, aniani lau nadua o mereki huria dabua amo egu imana lau dahua neganai, lau ia gwau henia.”

Hahine ia gwau: “Egu adavana be hereva momo lasi tauna. To, egu ruma bese be hereva momo taudia bona aniani negadiai ai ura ai hereva momo. Egu adavana ia nanadu neganai, mereki huria dabua ia gaukaralaia ena imana ia dahua totona! Unai dainai lau badu! Tatau edia kara lau lalopararalaia be auka. Edena dala ai taunimanima be edia headava maurina idia moalelaia?”

BEMA oi be headava matamata, unai bamona hekwakwanai oi davaria, a? Oi adavaia tau o hahine be guna umui loa hebou neganai, ena kerere haida oi itaia lasi, to hari oi itaia, a? Dahaka do oi karaia headava taudia ese idia davaria “tanobada ena metau” idauidau oi hanaia totona?​—⁠1 Korinto 7:⁠28.

Ginigunana be, oi gwau lasi oi be hari sibona oi headava dainai headava maurina oi diba vadaeni. Oi do headava lasi neganai, reana ma haida oi tura henia namonamo diba, bona mero o kekeni ta ida oi loa hebou neganai unai kara oi habadaia. To, oi headava neganai, oi dibaia vadaeni gaudia haida do idia idau bona gau matamatadia do oi dibaia. Kerere haida do oi karaia, a? Oibe. Emu headava ia namo totona oi dibaia gaudia oi gaukaralaia, a? Oibe!

Headava maurina ia manadalaia tau o hahine ta oi noia heduru hereva ia henia totona, bona iena heduru herevadia oi badinaia. Headava maurina ia diba namonamo tauna badana be Iehova Dirava. Ia sibona ese ita ia karaia bona iseda lalona dekenai headava urana ia atoa. (Genese 2:​22-24) Baibel ena hereva ese oi do ia durua, headava lalonai idia vara hekwakwanai oi hanaia bona emu headava laganina ginigunana do oi moalelaia.

DIBA NAMBA 1.  HEREVAHEREVA HEBOU KARANA DIBAIA

Dahaka hekwakwanai idia vara? Japan ai, headava tauna, Keiji, * ia laloaboio nega haida ia karaia abia hidi ese ena adavana ena lalona ia hahisia. Ia gwau: “Haida ese ai idia boiria neganai, edia boiboi herevana lau abia dae sibona to egu adavana ena lalohadai lau tahua guna lasi. Gabeai, lau laloparara egu adavana ese unai boiboi herevana ia abia dae lasi.” Australia ai, headava tauna, Allen ia gwau: “Lau laloa egu adavana dekenai do lau karaia gaudia lau herevalaia be anina lasi.” Allen be unai kara ia manadalaia dainai ia haidaua be auka. Britain ai, Dianne dekenai unai bamona ia vara danu. Ia gwau: “Egu tama sina edia heduru herevadia tahua karana lau manadalaia. Unai dainai, lau headava matamaia neganai, abia hidi haida karaia totona egu adavana ena heduru lau tahua lasi, to egu tama sina edia heduru lau tahua.”

Hamaoromaoroa dalana. Laloatao Iehova Dirava ese headava taudia be tauanina “tamona” bamona ia laloa. (Mataio 19:​3-6) Iena matanai, headava tau bona hahine huanai ia noho hetura karana be mai anina bada! Unai hetura karana ia goada totona, herevahereva namonamo karana be mai anina bada.

Headava tau bona hahine be Iehova Dirava ese Aberahamo ia hereva henia dalana idia laloa namonamo karana amo gau momo do idia dibaia. Hegeregere, Genese 18:​17-33 ai ia noho sivaraina mani oi duahia. Iehova ese Aberahamo be dala toi ai ia matauraia. (1) Iehova be ia ura karaia gaudia ia gwauraia hedinarai. (2) Aberahamo ena lalohadai ia herevalaia neganai, Ia kamonai namonamo. (3) Iehova be ia karaia diba gaudia ia haidaua bona Aberahamo ena noinoi ia abia dae. Emu adavana ida umui herevahereva neganai, edena dala ai unai bamona oi karaia diba?

INAI OI TOHOA: Emu adavana ia hahekwakwanaia gaudia umui herevalaia neganai, (1) namona be unai hekwakwanai oi hamaoromaoroa dalana oi herevalaia, bona ia oi hamaoroa unai be emu lalohadai sibona, to ia oi doria lasi emu hereva ia badinaia totona; (2) emu adavana oi noia iena lalohadai ia gwauraia, bona emu adavana be lalohadai ma ta ia herevalaia neganai, ena lalohadai oi abia dae; bona (3) emu adavana ia ura gau haida ia abia hidi neganai, “manau bona manada” kara oi hahedinaraia be namo.​—⁠Filipi 4:⁠5.

DIBA NAMBA 2. MAI MANAU IDA HEREVA KARANA DIBAIA

Dahaka hekwakwanai idia vara? Reana emu ruma bese edia noho dalana o kastom be idau dainai, oi be emu lalohadai oi herevalaia goada, o oi laloa namonamo lasi bona oi hereva. Hegeregere, Europe ai, Liam ia gwau: “Egu gabu taudia be maoromaoro edia lalohadai idia gwauraia. Egu hereva dalana ese nega momo egu adavana ena lalona ia hahisia. Manau karana lau dibaia be namo.”

Hamaoromaoroa dalana. Namo lasi oi laloa emu adavana ia ura oi manadalaia hereva dalana hegeregerenai ia oi hereva henia. (Filipi 2:​3, 4) Aposetolo Paulo ese Timoteo dekenai ia henia sisibana ese headava matamata taudia ia durua danu. Ia gwau: “Lohiabada ena hesiai tauna be do ia heai lasi, to taunimanima ibounai dekenai do ia bogahisihisi henia.” Greek gado ai inai hereva idia hahanaia “bogahisihisi” ena anina ma ta be “mai manau ida hereva.” (2 Timoteo 2:24) Mai manau ida ia hereva tauna be do idia vara gaudia ibounai ia laloa maoromaoro, bona kara namodia ia karaia amo ma ta ena lalona ia hahisia lasi.

INAI OI TOHOA: Bema emu adavana ese oi ia habadua, namona be ia oi hereva henia emu turana namona ta o gaukara biaguna bamona. Ia do oi hereva auka henia, a? Mai hemataurai ida emu adavana oi hereva henia ena badina idauidau oi laloa, unai ese emu turana o gaukara biaguna oi hereva henia dalana ia hereaia.​—⁠Kolose 4:⁠6.

DIBA NAMBA 3. HEADAVA TAUDIA EDIA MADUNA DIBAIA

Dahaka hekwakwanai idia vara? Reana matamanai tau ese ena kwara dagina ia gaukaralaia dalana amo ena adavana ena lalona do ia hahisia, o hahine be mai manau ida ia hereva lasi. Hegeregere, Italy ai, headava tauna, Antonia ia gwau: “Egu tamana be ruma bese totona abia hidi haida ia karaia neganai, egu sinana ena lalohadai ia tahua lasi. Unai dainai, matamanai lau be king ta bamona egu ruma bese lau biagua auka.” Canada ai, headava hahine, Debbie ia gwau: “Egu adavana lau hereva auka henia, ruma dekenai gau ibounai ia atoa namonamo totona. To egu adavana lau biagua auka karana ese ena badu ia habadaia.”

Tau be dahaka do ia karaia? Headava tatau haida be Baibel ena hereva, hahine be ena tau do ia kamonai henia bona natuna be ena tama sina do ia kamonai henia, idia daradaralaia. (Kolose 3:20; 1 Petero 3:⁠1) Baibel ia gwau, tau be “iena adavana dekenai do ia hakapua, vadaeni idia ruaosi be tamona idia noho,” to tama sina bona natu be unai bamona ia herevalaia lasi. (Mataio 19:⁠5) Iehova ia gwau hahine be iena adavana durua tauna. (Genese 2:18) Ia gwau lasi natuna be iena tama o sina durua tauna. Bema tau ese ena adavana be natu ta bamona ia kara henia, ia be headava ia matauraia lasi, ani?

Momokani, Baibel ese oi ia hagoadaia emu hahine oi kara namo henia, Iesu ese Keristani kongrigeisen ia kara namo henia bamona. Emu adavana do ia abia dae oi be ruma bese kwarana, bema (1) oi laloa lasi ia be maoromaoro oi do ia kamonai henia, bona (2) hekwakwanai idia vara neganai, ia oi lalokau henia oi sibona oi lalokau henia bamona.​—⁠Efeso 5:​25-29.

Hahine be dahaka do ia karaia? Oi abia dae emu adavana be Dirava ese ia abia hidi ruma bese ena kwarana. (1 Korinto 11:⁠3) Bema emu adavana oi matauraia, oi be Dirava oi matauraia unai. Emu adavana ena kwara dagina oi dadaraia neganai, oi hahedinaraia oi be emu adavana oi matauraia lasi, bona Dirava bona ena taravatu oi badinaia lasi.​—⁠Kolose 3:⁠18.

Hekwakwanai badadia umui herevalaia neganai, emu adavana ena kara dainai oi gwau henia lasi, to hekwakwanai hamaoromaoroa dalana umui tahua. Hegeregere, Kwini Eseta ia ura ena adavana, King Ahasuero, ena kerere ta ia hamaoromaoroa. Ia be ena adavana ia gwau henia lasi, to mai manau ida ena lalohadai ia gwauraia. Ena adavana ese iena lalohadai ia abia dae bona kara maorona ia karaia. (Eseta 7:​1-4; 8:​3-8) Emu adavana ese oi do ia lalokau henia bada, bema (1) ia oi durua ruma bese lalonai ena kwara dagina ia gaukaralaia namonamo totona, bona (2) ena be kerere haida ia karaia, to ia oi matauraia.​—⁠Efeso 5:⁠33.

INAI OI TOHOA: Namo lasi emu adavana ese do ia haidaua karadia be lista dekenai oi torea, to oi sibona ese do oi haidaua karadia be lista dekenai oi torea. Tau e: Bema emu kwara dagina oi gaukaralaia kerere amo emu adavana oi hahisia, ia oi nanadaia edena bamona emu kara oi hanamoa, bona ia gwauraia lalohadai be pepa ta dekenai oi torea. Hahine e: Bema emu adavana ia mamia ia oi matauraia lasi, ia oi nanadaia edena bamona emu kara oi hanamoa, bona ia gwauraia lalohadai be pepa ta dekenai oi torea.

Laloa Maoromaoro

Emu adavana ida oi noho namonamo mai moale ida karana oi dibaia be hegeregere basikele taria karana oi dibaia. Basikele taria karana oi dibaia neganai, nega haida do oi moru. Unai hegeregerena, headava maurina umui hamatamaia neganai, nega haida kerere do umui karaia.

Headava lalonai umui kiri bona moale hebou be gau badana. Emui adavana edia lalohekwarahi gaudia umui laloa bada, to kerere umui karaia neganai, umui badu haraga lasi. Dala umui tahua emui headava laganina ginigunana ai emui adavana umui hamoalea totona. (Deuteronomi 24:⁠5) Gau badana be, emui headava lalonai Dirava ena Hereva ese umui ia hakaua. Unai bamona umui karaia neganai, lagani ta ta lalodiai emui headava do ia goada.

[Footnote]

^ par. 9 Ladana haida ai haidaua.

SIBONA OI NANADAIA . . .

▪ Egu lalohadai o lalohekwarahi gaudia ibounai be egu adavana dekenai lau herevalaia, o ma haida dekenai lau herevalaia, a?

▪ Hora 24 lalonai, lau karaia gaudia amo lau hahedinaraia egu adavana lau lalokau henia bona matauraia, a?

[Box/​Pictures on page 13, 14]

Baibel ese Ai Ia Durua Dainai Emai Headava Ai Hadokoa Lasi

Toru bona Akiko idia headava matamaia neganai, idia lalokau heheni. To hua eit murinai, idia ura edia headava idia hadokoa. Ia vara gauna idia herevalaia.

Toru: “Lau itaia lau bona egu adavana emai ura bona lalohadai be idauidau. Hegeregere, TV ai raraia neganai, lau ura spot gadara lau raraia, to egu adavana ia ura muvi ia raraia. Lau ura lau loaloa, to ia ura ruma dekenai ia noho.”

Akiko: “Toru be ena ruma bese taudia ese idia gwauraia gaudia ibounai ia karaia, to egu lalohadai ia tahua lasi. Ia lau nanadaia: ‘Oi be daika oi laloa bada, emu sinana o lau?’ Danu, Toru be hereva momokani ia gwauraia lasi dainai lau lalohisihisi. Ia lau hamaoroa, bema hereva koikoi ma ta ia gwauraia bona ena kara ia haidaua lasi, emai headava do ai hadokoa.”

Toru: “Lau lalohisihisi bona egu gaukara turana ta lau nanadaia, lau ia durua egu adavana be edena bamona do lau kara henia totona. Egu turana ia gwau, ‘Oi hamaoroa ia hereva momo lasi, bema ia hereva momo oi botaia.’ Nega ta, Akiko ena vairana lau pataia bona teibolo lau giroa. Unai amo ai heai, bona lau ia rakatania. Ia be Tokyo ena hotel ta dekenai ia mahuta bona lau lao ia lau hakaua lou. Gabeai, emai lalona ai hadaia emai headava ai hadokoa totona. Gaukara totona ruma lau rakatania neganai, egu adavana be ena kohu ia haboua matamaia.”

Akiko: “Egu baege lau abia bona iduara dekenai lau raka lao neganai, ta be iduara ai ia pidipidi. Hahine ta ia gini, ia be Iehova ena Witnes hahinena, bona ruma lalonai ia lau boiria vareai.”

Toru: “Gaukara gabunai lau ginidae neganai, headava hadokoa karana dekenai egu lalohadai lau haidaua dainai ruma dekenai lau giroa lou. Ruma dekenai lau ginidae neganai, lau itaia Akiko be hahine ta ida idia herevahereva. Unai hahine be lau ia hamaoroa: ‘Umui ruaosi ese gau ta umui karaia hebou be namo. Umui ura Baibel umui stadilaia, a?’ Lau gwau, ‘Oibe, ai ura heduru ai abia, unai amo emai headava do ai hadokoa lasi!’ ”

Akiko: “Unai hahine ese dala ia karaia Baibel ai stadilaia totona. Baibel lalonai headava ia herevalaia kahana ai duahia neganai, emai headava maurina ia idau matamaia. Baibel ia gwau: ‘Unai dainai tau ese tamana sinana do ia rakatania, iena adavana dekenai do ia noho, ruaosi be tauanina tamona do idia lao.’ ”​—⁠Genese 2:⁠24.

Toru: “Lau be gau ta lau dibaia. Egu tama sina lau hamaoroa, ‘Hari amo, do lau abia hidi gaudia be egu adavana ida do lau herevalaia.’ Danu inuinu momo karana lau hadokoa. Bona Dirava ese koikoi karana ia inai henia lau dibaia neganai, lau hekwarahi hereva momokani sibona lau gwauraia totona.”

Akiko: “Egu kara lau haidaua danu. Hegeregere, guna Toru lau kamonai henia lasi. To ia lau itaia Baibel ena hakaua herevadia ia badinaia neganai, unai ese lau ia durua bada. (Efeso 5:​22-24) Lagani 28 ia hanaia vadaeni, ai be emai headava ai moalelaia noho. Ai diba heheni namonamo bona Baibel ena hakaua hereva namodia ai badinaia dainai, emai hekwakwanai ai hamaoromaoroa diba.”