Skip to content

Skip to table of contents

Nineva siti be mai ena uma hairaidia bona gabu badadia

Inai Oi Diba, A?

Inai Oi Diba, A?

Iona ia mase murinai Nineva dekenai dahaka ia vara?

LAGANI 670 B.C.E. bamona ai, Asuria be basileia badana ai ia lao, bona websait ai British Museum Blog ia gwau, “Asuria ese west kahana ai ia noho Kupro amo ia lao ist kahana ai ia noho Iran ia abia, bona lagani haida lalonai Aigupito ia lohiaia danu.” Tanobada ibounai lalonai Asuria ena siti, Nineva, be siti badana ai ia lao. Ia be mai ena uma hairaidia, gabu badadia, bona laiberi ruma badadia idia haginia. Idaunegai Nineva siti ena haba dekenai Asuria ena king haida edia toretore hegeregerena, King Ashurbanipal be sibona ia gwauraia ia be “tanobada ena king.” Iena lohia negana lalonai, toana be ta be goada lasi Asuria bona Nineva ia hadikaia ore totona.

Unai nega ai, tanobada ibounai dekenai Asuria Basileiana be mai ena siahu bada

To, Asuria ena siahu ia bada herea neganai, Iehova ena peroveta tauna, Sefanaia, be inai peroveta herevana ia gwauraia: “[Iehova ese] . . . Asuria do ia hadikaia. Ia ese Nineva be taunimanima lasi gabuna ai do ia halaoa, bona tano kaukauna ai do ia lao.” Bona danu, Iehova ena peroveta tauna, Nahumu, be inai peroveta herevana ia gwauraia: “Siliva dadia, golo dadia! . . . Siti be ia dika momokani bona ta ia noho lasi! . . . Oi idia itaia taudia ibounai be oi amo do idia heau siri bona idia gwau, ‘Nineva be ia dika momokani!’” (Sef. 2:13; Nah. 2:9, 10; 3:7) Taunimanima ese unai peroveta herevadia idia kamonai neganai, reana idia laloa: ‘Unai be do ia vara momokani, a? Asuria basileiana do idia halusia, a?’ Reana ia auka unai idia abia dae totona.

Nineva ai ta ia noho lasi!

Momokani, Asuria basileiana idia halusia! Lagani 600 B.C.E. lalonai, Babulonia bona Mede taudia ese Asuria basileiana idia halusia. Bona Nineva ai taunimanima idia noho lasi bona unai siti idia laloaboio momokani! Pablikeisen ta (Metropolitan Museum of Art) ese ia hahedinaraia, unai siti be idia guria, bona taunimanima be Baibel ese ia herevalaia Nineva hanua sibona idia diba. Biblical Archaeology Society ia gwau, “Asuria ena siti badana ia noho eiava lasi be ta ia diba lasi.” To lagani 1845 ai, akioleji tauna Austen Henry Layard ese geia gaukara ia karaia lalonai ia dika siti, Nineva, ena momoru gaudia haida ia davaria. Ia davaria gaudia haida ese ia hamomokania Nineva be siti mai hairaina ta.

Baibel ese Nineva totona ia perovetalaia gaudia be idia guguru momokani. Unai ese iseda abidadama ia hagoadaia, Baibel ese hari politikol oreadia do idia ore ia perovetalaia karana be do ia guguru.​—Dan. 2:44; Apok. 19:15, 19-21.