Magdiretso sa kaundan

Magdiretso sa listahan sang kaundan

BULIG PARA SA PAMILYA | GINIKANAN

Nagakaigo nga Pagdayaw sa Kabataan

Nagakaigo nga Pagdayaw sa Kabataan

NGAA ISA KA HANGKAT?

Ang pila ka tawo nagasiling nga indi maayo nga hatagan sing tuman nga pagdayaw ang imo bata. Ang iban nagasiling nga kon ginadayaw mo pirme ang imo bata mabatyagan niya nga makapagusto sia sang iya himuon kag may kinamatarong sia sa paghimo sini.

Luwas sa kasunson sang pagdayaw mo sa imo bata, dapat mo man talupangdon kon ano nga pagdayaw ang imo ginahatag. Ano nga pagdayaw ang makapalig-on sa iya? Ano nga pagdayaw ang makapaluya sang iya buot? Paano ka makahatag sang pagdayaw nga maayo gid ang resulta?

ANG DAPAT MO MAHIBALUAN

Indi palareho ang tanan nga pagdayaw. Binagbinaga ang masunod.

Ang tuman nga pagdayaw makahalit. Ang pila ka ginikanan nagahatag sing indi nagakadapat nga pagdayaw agod madugangan ang kompiansa sang ila kabataan. Apang “mahibaluan [sang mga bata] kon nagapasobra ka kag indi ka serioso sa imo ginahambal,” paandam ni Dr. David Walsh. “Nakahibalo sila nga indi sila bagay [sa sina nga pagdayaw] kag mahimo indi na sila magsalig sa imo.” *

Mas maayo ang pagdayaw nga base sa abilidad. Halimbawa ang imo bata may abilidad sa pagdrowing. Natural lang nga dayawon mo sia bangod sini, agod mapahulag sia nga pauswagon pa gid ang iya abilidad. Apang may indi maayo ini nga epekto. Ang pagdayaw nga natuon lamang sa abilidad mahimo magpahunahuna sa imo bata nga ang ikasarang lamang nga kinahanglan niya panikasugan amo ang mahapos tun-an. Mahimo nga indi na sia manikasog kon nabudlayan sia, kay basi mapaslawan lang sia. ‘Kon ang isa ka butang nagakinahanglan sing panikasog,’ rason niya, ‘indi ini bagay sa akon—ti, ngaa abi panikasugan ko pa?’

Pinakamaayo ang pagdayaw nga base sa panikasog. Ang kabataan nga ginadayaw bangod sa ila pagpangabudlay kag pagkapursigido sa baylo sang ila mga abilidad lamang makarealisar sang isa ka importante nga kamatuoran—ang pagtigayon sang abilidad nagakinahanglan sang pasensia kag panikasog. Bangod nahibaluan nila ini, “nagapangabudlay sila agod matigayon ang gusto nila nga resulta,” siling sang libro nga Letting Go With Love and Confidence. “Bisan indi nila matigayon ang gusto nila, wala nila ginatamod nga napaslawan sila, kundi may natun-an sila.”

ANG MAHIMO MO

Dayawa ang panikasog, indi lang ang abilidad. Ang pagsiling sa imo bata nga, “Nakita ko nga ginpamensaran mo gid sing maayo ang imo drowing,” mas maayo sangsa pagsiling nga, “Duna ka gid nga may abilidad sa drowing.” Pareho ini nga nagahatag sing pagdayaw, pero ang ikaduha mahimo nagapahangop nga mangin sagad lamang ang imo bata sa abilidad nga duna na sa iya.

Kon ginadayaw mo ang panikasog sang imo bata, ginatudluan mo sia nga pauswagon ang iya abilidad paagi sa paghanas sa sini. Mahimo nga may kompiansa na sia nga himuon ang mga butang nga bag-o sa iya.—Prinsipio sa Biblia: Hulubaton 14:23.

Buligi ang imo bata nga maatubang ang kapaslawan. Bisan ang maayo nga mga tawo makahimo sing sala, sing sulitsulit pa gani. (Hulubaton 24:16) Apang sa tagsa nila ka sala, nagbangon sila, nagtuon sa ila eksperiensia, kag nagpadayon. Paano mo mabuligan ang imo bata nga palambuon inang positibo nga panimuot?

Sa liwat, magpokus sa panikasog. Binagbinaga ang isa ka halimbawa: Ano abi kon pirme mo ginahambalan ang imo bata, “Duna na gid sa imo nga maalam sa math,” pero wala sia makapasar sa eksam sa math. Mahimo maghinakop sia nga indi na sia sagad sa sini, gani ngaa abi manikasog pa sia?

Apang kon magpokus ka sa panikasog, ginabuligan mo ang imo bata nga palambuon ang pagbatas. Mabuligan mo ang imo bata nga tamdon ang kapaslawan nga kapaslawan lang, kag indi ang katapusan sang tanan. Gani sa baylo nga mag-untat, mahimo niya tilawan ang iban nga paagi ukon manikasog pa gid.—Prinsipio sa Biblia: Santiago 3:2.

Maghatag sing makabulig nga kritisismo. Kon ginahatag sa insakto nga paagi, ang negatibo nga komento sang iban makabulig sa imo bata kag indi magpaluya sa iya. Dugang pa, kon nagahatag ka pirme sing nagakaigo nga pagdayaw, mahimo gid nga batunon sang imo bata ang mga komento sang iban kon paano pa gid sia mag-uswag. Gani ang iya mga kadalag-an makahatag sa iya sing kalipay kag sa imo man.—Prinsipio sa Biblia: Hulubaton 13:4.

^ par. 8 Halin sa libro nga No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It.