MADASIG nga nagadamo ang may diabetes mellitus amo nga nangin epidemia na ini sa bilog nga kalibutan. May duha ka panguna nga sahi sang diabetes. Ang type 1 nagasugod halin sa pagkabata, kag wala pa gihapon nahibaluan sang mga doktor kon paano ini malikawan. Ini nga artikulo nagabinagbinag parte sa type 2, nga mga 90 porsiento sang tanan nga diabetes.

Sadto, ang mga hamtong lang ang may type 2 nga diabetes, pero subong, pati na ang kabataan. Ginapatihan sang mga eksperto nga ang type 2 nga diabetes puede malikawan. Makabulig sa imo kon may nahibaluan ka parte sa sining makatalagam nga balatian. *

Ang diabetes isa ka balatian nga nagapataas sang blood sugar sang isa ka tawo. Ginapunggan sini ang normal nga proseso sang pagsaylo sang sugar halin sa mga ugat pakadto sa mga selula, nga nagakinahanglan sang sugar para sa enerhiya. Gani, mahalitan sini ang panguna nga mga organo kag ang sirkulasyon sang dugo, nga kon kaisa nagaresulta sang pag-utod sang tudlo ukon tiil, pagkabulag, kag balatian sa kidney. Ang kalabanan nga may diabetes nagakapatay sa atake sa tagipusuon ukon istrok.

Ang isa sa panguna nga kabangdanan sang type 2 nga diabetes amo ang sobra nga tambok sa lawas. Nagapati ang mga eksperto nga ang mga tambok sa tiyan kag hawak mahimo patimaan nga daku ang posibilidad nga makaangkon sing diabetes ang isa. Ang mga tambok sa balabag kag atay amo ang ilabi na nga makapugong sang sirkulasyon sang blood sugar. Paano mo ini malikawan?

1. Ipatan-aw ang imo blood sugar kon may posibilidad ka nga makaangkon sing diabetes. Ang type 2 nga diabetes masami nga nagaumpisa sa ginatawag nga prediabetes—diin mas mataas ang blood sugar sangsa normal. Pareho ini nga delikado, pero may kinatuhayan: Bisan pa mapunggan ang diabetes, indi pa ini mabulong. Pero, ang iban nga may prediabetes mahimo mangin normal liwat ang blood sugar. Mahimo wala sing hilmunon nga sintomas ang prediabetes, gani indi ini matalupangdan. Suno sa mga report, mga 316 milyones sa bug-os nga kalibutan ang may prediabetes, pero madamo sa ila ang wala makahibalo sini. Halimbawa, sa Estados Unidos lamang, mga 90 porsiento sang may prediabetes ang wala nakahibalo sini.

Ang prediabetes delikado. Luwas nga puede ini mangin type 2, ang may prediabetes may posibilidad nga magbalatian sing dementia. Kon sobra ang imo kabug-aton, kulang sa ehersisyo, ukon may mga miembro sa inyo pamilya nga may diabetes, mahimo nga may prediabetes ka na. Mahibaluan mo ini kon magpa-blood test ka.

2. Magkaon sing masustansia nga mga pagkaon. Kon posible kag praktikal, makabulig sa imo kon himuon mo ang masunod: Diutaya lang ang imo kaon. Imbes nga mag-inom sing mga juice kag softdrinks, mag-inom sing tubig, tsa, ukon kape. Magkaon man sing diutay lang nga whole-grain nga tinapay, kan-on, kag pasta, imbes sang naproseso na nga pagkaon. Magkaon sing karne nga wala sing tambok, isda, nuts, kag beans.

3. Mag-ehersisyo. Makapanubo sang imo blood sugar ang pag-ehersisyo kag makabulig para mamentinar ang imo kabug-aton. Imbes nga magtan-aw sang TV, mag-ehersisyo, panugda sang isa ka eksperto.

Indi mo mabag-o ang imo genes, pero puede mo mabag-o ang imo paagi sang pagkabuhi. Takus gid ang aton pagpanikasog para mapauswag ang aton kapagros.