Otọ́ ṣie sẹtẹn sọn Australie yì Allemagne to 1949. E yì dọ́n nado dín azọ́n to azọ́nwatẹn de he nọ kùn adọkunnu lẹ sọn odò mẹ, podọ e sawhé do tòpẹvi Victoria tọn mẹ. Finẹ wẹ e dà onọ̀ ṣie te, bọ n’yin jiji to 1953.

To owhe kleun de poun godo, onọ̀ ṣie jẹ Biblu plọn ji hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, enẹwutu nuplọnmẹ Biblu tọn lẹ yawu gbọṣi apọ̀nmẹ na mi sọn ovu whenu. Ṣigba, otọ́ ṣie ma nọ kẹalọyi sinsẹ̀n depope. E jẹ hùnylan ji, bo nọ vannukundomẹ, bọ mama ṣie nọ dibuna ẹn taun. Onọ̀ ṣie zindonukọn bo nọ plọn Biblu to nuglọ bosọ jẹ wanyina nuplọnmẹ lọ lẹ ji. Eyin papa tọ́n sọn whégbè, ewọ nọ má nuhe plọn e te lẹ hẹ yẹn po nọviyọnnu ṣie po. E nọ dọhona mí gando paladisi aigba ji tọn he ja de go gọna lehe mí na tindo ayajẹ do eyin mí nọ hodo nuhe Biblu dọ gando walọ dagbe go.—Salmu lẹ 37:10, 29; Isaia 48:17.

To whenue n’tindo owhe 18, n’dona họ̀n sọn whégbè na danuwiwa papa tọn wutu. Dile etlẹ yindọ n’yí nuhe mama plọn mi sọn Biblu mẹ lẹ sè, n’ma yọ́n pinpẹn yetọn. Enẹwutu, n’gboawupo nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé. N’jẹ lẹtliki-zọ́n wà ji to akán-kùntẹn de. N’wlealọ to whenue n’tindo owhe 20. To owhe atọ̀n godo, viyọnnu mítọn tintan yin jiji, podọ n’wá lẹnnupọndo nuhe yin nujọnu hugan na mi to gbẹ̀mẹ ji. N’yọnẹn dọ Biblu sọgan gọalọna whẹndo mítọn, enẹwutu, n’jẹ Biblu plọn ji hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn de. Ṣigba, asi ṣie jẹagọdo Kunnudetọ lẹ sinsinyẹn. To whenue n’yì opli yetọn to gbèdopo, e biọ to asi e nado basi nudide godo tọn, enẹ wẹ nado doalọtena Biblu pinplọn kavi jo whẹndo lọ do bo yì. N’gbọ bo joawuna nuhe e dọ bo sánkanna haṣinṣan ṣie hẹ Kunnudetọ lẹ. E wá vẹna mi to godo mẹ dọ n’gboawupo nado wà nuhe n’mọdọ e sọgbe lọ.

To gbèdopo, azọ́nwatọgbẹ́ ṣie lẹ do yẹdide fẹnnuwiwa tọn hia mi. Yẹdide lọ dọnmẹ bo ka gọna onú mawé lẹ kẹdẹ, podọ ehe hẹn mi tindo numọtolanmẹ whẹhuhu tọn sinsinyẹn. To whenue n’flin nuhe n’plọn sọn Biblu mẹ lẹ, n’mọdọ Jiwheyẹwhe na sayana mi janwẹ. Ṣigba, dile n’zindonukọn bo to yẹdide gblezọn enẹlẹ pọ́n, pọndohlan ṣie gando yẹdide fẹnnuwiwa tọn go diọ. To ojlẹ de godo, n’wá peve to e mẹ.

 To owhe 20 he bọdego lẹ gblamẹ, n’joagọ mlẹnmlẹn sọn nujinọtedo he onọ̀ ṣie ko tẹnpọn nado plọn mi lẹ mẹ. Ehe nọ tọ́n to walọ ṣie lẹ mẹ. N’nọ dọho agbàagba bo nọ yìn aslan gblewa tọn lẹ. N’wleawuna pọndohlan he ma sọgbe gando zanhẹmẹ go. Mahopọnna dọ n’gbẹ́ tin topọ hẹ asi ṣie, n’nọ zanhẹ yọnnu devo lẹ. To gbèdopo, n’pọ́n dee to mẹpọ́nnu mẹ bọ winyan hù mi. N’wá gbẹwanna dee.

Alọwle ṣie gbakija bọ gbẹzan ṣie wá ylan pete. Whenẹnu wẹ n’hodẹ̀ hlan Jehovah sọn ahun mẹ wá. N’gọ̀ Biblu pinplọn ṣie bẹjẹeji, mahopọnna dọ owhe 20 ko juwayi. To ojlẹ enẹ mẹ, otọ́ ṣie ko kú bọ onọ̀ ṣie ko yí baptẹm taidi dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ.

Vogbingbọn daho de tin to gbẹzan ṣie po nujinọtedo yiaga Biblu tọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Ṣigba, todin, n’magbe nado tindo jijọho ahun mẹ tọn he Biblu dopagbe etọn. N’magbe nado nọ dapana hogbe gbigble lẹ bosọ nọ dava homẹgble sinsinyẹn ṣie. N’sọ magbe nado jo gbẹzan fẹnnuwiwa tọn, akọhiho, ahànnunu zẹjlẹgo, gọna ajojijẹ do azọ́nmẹyimẹdotọ ṣie do.

E paṣa azọ́nwatọgbẹ́ ṣie lẹ dọ n’jlo na basi diọdo sinsinyẹn mọnkọtọn lẹ. Yé dotukla mi majomajo na owhe atọ̀n nado lẹkọ do gbẹzan ṣie hoho lọ kọ̀n. Eyin e wá jọ bọ n’wà nude he n’ko nọ wà dai, taidi n’gblehomẹ kavi n’dọho gbigble de, yé nọ dabobo dọ: “Aha! Joe hoho lọ die.” Lehe hogbe enẹlẹ nọ hẹn awugblena mi do sọ! N’nọ saba lẹndọ n’ma sọgan tindo kọdetọn dagbe gbede.

Yẹdide fẹnnuwiwa tọn gbayipe to azọ́n ṣie mẹ, yèdọ to nuyizan lẹtliki tọn lẹ ji podọ to wema lẹ ji. Azọ́nwatọgbẹ́ ṣie lẹ nọ to yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ má pé gbọn ọdinatẹẹ yetọn lẹ ji mapote, dile yẹnlọsu nọ wà do dai. N’nọ to vivẹnudo nado dealọ sọn e mẹ, ṣigba e taidi dọ yé magbe nado glọnalina mi. N’biọ tuli po alọgọ po sọn mẹhe to Biblu plọn hẹ mi dè. E sọ yí sọwhiwhe do dotoaina mi dile n’to nuhe to ahun ji na mi lẹ dọna ẹn. E yí wefọ Biblu tọn titengbe delẹ zan bo do lehe n’sọgan duto aṣa ṣie ji do hia mi, podọ e na tuli mi nado to alọgọ dín sọn Jehovah dè to odẹ̀ mẹ zọnmii.—Salmu lẹ 119:37.

To gbèdopo, n’ylọ azọ́nwatọgbẹ́ ṣie lẹ pli. To whenue yé pli, n’dọna yé dọ yé ni ze bia-hàn de na sunnu awe he nọ nùahànmú bo to vivẹnudo nado dealọ sọn e mẹ lẹ. Pipli lọ dawhá dọmọ: “A ma gán wàmọ nẹ! Vivẹnudo wẹ sunnu ehelẹ te nado duto aṣa enẹ ji!” N’gblọnna yé dọmọ: “Mọwẹ, nuhe wà yẹnlọsu te niyẹn.” Sọn azán enẹ gbè sọyi, azọ́nwatọgbẹ́ ṣie lẹ mọdọ n’to tintẹnpọn nado dealọ sọn yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn mẹ, bọ yé masọ nọ gbidikọna mi nado lẹkọ do gbẹzan ṣie hoho lọ kọ̀n ba.

Dile ojlẹ to yìyì, po alọgọ Jehovah tọn po, n’duto yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn ji. To 1999, n’yí baptẹm taidi dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ, bo dopẹ́ taun dọ n’sọ vọ́ tindo dotẹnmẹ hundote whladopo dogọ nado zan gbẹzan whẹndo tọn wiwe podọ ayajẹnọ de.

Todin, n’wá mọ nuhewutu Jehovah do gbẹwanna nuhe yẹn ko yí ojlẹ susu do yiwanna lọ lẹ. Taidi Otọ́ owanyinọ de, e jlo nado whlẹn mi sọn kọdetọn ylankan he yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn nọ hẹnwa lẹ si. Lehe hogbe he to Howhinwhẹn lẹ 3:5, 6 mẹ lẹ yin nugbo do sọ! Wefọ lọ lẹ hia dọmọ: “Nọ yí ahun towe lẹpo do dejido Jehovah go, bo ma nọ ganjẹ nukunnumọjẹnumẹ towe titi go blo. Nọ hẹn ewọ do ayiha mẹ to nuhe wà a te lẹpo mẹ, ewọ nasọ jlọ ali towe lẹ.” Gbọnvona dọ nujinọtedo Biblu tọn lẹ ko basi hihọ́na mi, yé sọ hẹn mi tindo kọdetọn dagbe.—Salmu lẹ 1:1-3.

To dai, winyan dee tọn nọ hù mi, ṣigba todin, n’tindo sisi mẹdetiti tọn po jijọho ahun mẹ tọn po. N’nọ zan gbẹzan he wé de bosọ mọdọ Jehovah ko jona mi bo nọ nọgodona mi. To 2000, n’wlealọ hẹ Karolin, yèdọ mẹmẹyọnnu whanpẹnọ de he yiwanna Jehovah di yẹnlọsu. Owhé mítọn yin bẹtẹn jijọho tọn de. Mí nọ mọdọ lẹblanulọkẹyi daho de wẹ e yin na mí nado tin to pipli Klistiani lẹ tọn he nọ do owanyi hia lẹdo aihọn pé de mẹ.