Tuua Ake Tebwina bon tuua ake e anga te Atua nakoia te natannaomata ake tibun Iteraera rimoa. A ataaki naba tuua aikai bwa Taeka Ake Tebwina, ae rairan raoi te taetae n Ebera ae ʽaseʹreth had·deva·rimʹ. E kaoti te kibuntaeka aei tenua te tai n te Pentateuch (Torah), ake booki ake moani bokin te Baibara ake nimaua. (Te Otinako 34:28; Te Tua-Kaua 4:13; 10:4) Te kibuntaeka ae titeboo ma aei n te taetae ni Kuriiti, deʹka (tebwina) loʹgous (taeka), e karioa te taeka n Ingiriti ae “Decalogue” ke “Tuua Ake Tebwina.”

 E kaari atibu ake baaba ake uoua te Atua ni korei iai Tuua Ake Tebwina ao e angan ana burabeti are Mote n te Maunga are Tinai. (Te Otinako 24:12-18) A karinanaki Tuua Aika Tebwina n Te Otinako 20:1-17 ao n Te Tua-Kaua 5:6-21.

•  Karinanakin Tuua Ake Tebwina

•  E aera ngkai a kakaokoro karinanakin Tuua Ake Tebwina?

•  Tera bukini karekean Tuua Ake Tebwina?

•  A riai Kristian ni kawakin Tuua Ake Tebwina?

•  A kakawaki ni boong aikai Tuua Ake Tebwina?

•  Booto n reirei Man Tuua Ake Tebwina Ake a kaotaki n te Nuu Tetemanti

1.   Taromauria tii Iehova ae te Atua.—Te Otinako 20:3.

2.   Tai taromauria te bouannanti.—Te Otinako 20:4-6.

3.   Tai kabongana aran te Atua n te aro ae aki riai.—Te Otinako 20:7.

4.   Kawakina te bongi n Taabati.—Te Otinako 20:8-11.

5.   Karineia am karo.—Te Otinako 20:12.

6.   Tai tiriaomata.—Te Otinako 20:13.

7.   Tai wene ni kimoa.—Te Otinako 20:14.

8.   Tai iraa.—Te Otinako 20:15.

9.   Tai kaotioti ni kewe.—Te Otinako 20:16.

10.   Tai mataai.—Te Otinako 20:17.

 E aki karekei nambwan tuua aikai n tatabeua nako te Baibara. Ngaia are a kakaokoro nako iango ni karinanakin tuua aikai. Ae i eta bon teina ni baireaki ae taabangaki ni kakaraoaki. Ma iai tabeua teini karinanakia aika kaokoro. Te kakaokoro ni karinanakia e irekereke ma te moan tua, te kauoua, ao te kabane. a

 Tuua Ake Tebwina boni kanoan naba te Tua Rinanoni Mote. Te Oi n Tua aei a bane i nanona tuua aika raka i aon 600 ao a a riki bwa te boraraoi, ke te berita, i marenan te Atua ao te natannaomata are tibun Iteraera rimoa. (Te Otinako 34:27) E berita te Atua nakoia I-Iteraera bwa a na mweraoi ngkana a ongeaba n te Tua Rinanoni Mote. (Te Tua-Kaua 28:1-14) Ma oin raoi karekean te Tua bwa e na katauraoia I-Iteraera nakon te Mesia are beritanaki ke Kristo.​—I-Karatia 3:24.

 A aki. E anga ana Tua te Atua n ikotaki ma Tuua Ake Tebwina, bon nakoia te natannaomata are tibun Iteraera rimoa. (Te Tua-Kaua 5:2, 3; Taian Areru 147:19, 20) A aki mena Kristian i aan te Tua Rinanoni Mote, ao I-Iutaia naba ake Kristian a a “kainaomataaki . . . man te Tua.” (I-Rom 7:6) b E oneaki mwin te Tua Rinanoni Mote n “ana tua te Kristo,” n ikotaki naba ma baike e tua ni kabane Iesu nakoia taan rimwina bwa a na karaoi.​—I-Karatia 6:2; Mataio 28:19, 20.

 Eng. Ti kona ni kabwaia man neneran Tuua Ake Tebwina ibukina bwa a kaotiota ana iango te Atua. (2 Timoteo 3:16, 17) A boboto Tuua aikai i aoni booto n reirei aika aki kona ni bane taia. (Taian Areru 111:7, 8) Angiini booto n reirei aikai a aani reirei ake a araranaki bwa te Nuu Tetemanti.​—Nora “ Booto n reirei man Tuua Ake Tebwina ake a kaotiotaki n te Nuu Tetemanti.”

 E angareirei Iesu bwa te Tua Rinanoni Mote ni kabane n ikotaki ma Tuua Ake Tebwina, a boto i aon tuua aika kakawaki aika uoua. E taku: “‘Ko riai n tangira Iehova ae Atuam ma nanom ni kabane, maium ni kabane, ao am iango ni kabane.’ Te tua aio bon te kabanea ni kakannato, ao te moan tua. Te kauoua, kaanga aekakin naba anne ae kangai, ‘Ko riai n tangira raom n aomata n aron tangiram i bon iroum.’ E bane te Tua ma aia taeka Burabeti ni boto i aon tuua aika uoua aikai.” (Mataio 22:34-40) Ngaia are e ngae ngke a aki kabaeaki Kristian bwa a na ira te Tua Rinanoni Mote, ma e tua te aba nakoia bwa a na tangira te Atua ao raoia n aomata.​—Ioane 13:34; 1 Ioane 4:20, 21.