1, 2. Kaotii katoto tabeua ni kaineti ma aomata ake e arania Iehova bwa raoraona, ake e rangi n tatangiriia.

AEKAKIRA te aomata ae ko kan raoraonna? Tao ko na kan raoraona te aomata ae boo am ware ma ngaia, titeboo baike kam nano iai ao aroni kakawakia iroumi. E na anaaki naba nanom iroun te aomata ae raoiroi aroarona, n aron ae e bwabwaina te koaua, ao e akoi.

² N taai ake ngkoa ao e a tia naba n rineia raoraona te Atua ake e rangi n tatangiriia mai buakoia aomata. N te katoto, e arana Aberaam Iehova bwa raoraona. (Wareka Itaia 41:8; Iakobo 2:23) E taekina Tawita Iehova bwa ‘te mwaane ae kakukureia nanona’ ibukina bwa te aeka n aomata ngaia are e tangiria. (Mwakuri 13:22) E taraa naba te burabeti ae Taniera Iehova bwa te aomata ae “rangi ni kakawaki” irouna.—Taniera 9:23.

3. E aera ngkai e rineia tabeman aomata Iehova bwa a na riki bwa raoraona?

³ E aera ngkai e arania Aberaam, Tawita, ao Taniera Iehova bwa raoraona? E taku nakon Aberaam: “Ko ongo ni bwanaau.” (Karikani Bwaai 22:18) Mangaia are e kaan riki Iehova ma te koraki ake a nanorinano ni karaoi baike e tua bwa a na karaoi. E taku nakoia I-Iteraera ngkoa: “Ongo ni bwanaau, ao N na riki  bwa Atuami, ao ngkami kam na riki bwa au aomata.” (Ieremia 7:23) Ngkana ko ongeaba iroun Iehova, ko kona naba n riki bwa raoraona!

4, 5. E kangaa Iehova ni kaota korakorana ibukia ana aomata?

⁴ Iangoia bwa tera ae nanonaki n te iraorao ma te Atua. E taku te Baibara bwa e ukoukori aanga Iehova “bwa e na kaota korakorana ibukia te koraki ake a tabwanin raoi nanoia nakoina.” (2 Rongorongo 16:9) E kangaa Iehova ni kaota korakorana ibukim? E kaotaki te anga teuana n Taian Areru 32:8, ike ti wareka iai ae kangai: “N na anganiko te ataibwai [Ngai ae Iehova] ao N na reireiniko te kawai ae ko riai n nako iai. N na anganiko taeka n reirei ao e na memena naba matau i aom.”

⁵ Ai rotakira nanora n ana mwamwannano Iehova aei! E na anganiko te kaetieti ae ko kainnanoia, ao e na kawakiniko ngkana ko karaoa nanona. E kani buokiko te Atua bwa ko na nanomwaaka i buakoni kataakim ma karawawataam. (Wareka Taian Areru 55:22.) Mangaia are ngkana ko toro iroun Iehova ma nanom ni kabanea, ko na boni kakoauaa naba are e taekinna te tia areru are kangai: “I kaaki Iehova i matau n taai nako. N na bon aki kona ni kaingingaki kioina ngkai e mena i angaataiu.” (Taian Areru 16:8; 63:8) Eng, e kona ni buokiko Iehova bwa ko na maiuakina ae e kukurei iai. Ma n aron ae ko ataia, iai ana kairiribai te Atua are e kani kabwakako mani karaoan aei.

6. Tera ana bukibuki Tatan ibukia aomata?

⁶ E kabwarabwaraaki ni Mwakoro 11 n te boki aei aron Tatan te Riaboro ni kananououaa riain te Atua n tautaeka. E bukina te Atua Tatan bwa e kewe ao nanon ana bukibuki aei bwa aongkoa e aki raoiroi aron Iehova ngke e aki kariaia Atam ma Nei Ewa bwa a na boni bairea ae eti ao ae kairua i bon irouia. Imwini bureia Atam ma Nei Ewa ngke e a tabe n rikirake mwaitiia natiia i aon te aba, ao e kananououaa naba Tatan itiakin nanoia aomata nako n toro iroun te Atua. E bukibuki ni kangai: ‘A aki toro iroun te Atua aomata ibukina bwa a tangiria. Ngkana I anganaki au tai,  ao I kona ni katannakoia aomata ni kabane mairoun te Atua.’ E kakoauaaki bwa bon aei ana bukibuki Tatan n rongorongon te mwaane are arana Iobi. Antai Iobi, ao e kangaa n irekereke ma ana bukibuki Tatan?

7, 8. (a) Tera ae karika Iobi bwa e na rianako arona i buakoia aomata n ana tai? (b) E kangaa Tatan ni kananououaa itiakin nanon Iobi?

⁷ E maiu Iobi tao 3,600 te ririki n nako. Bon te aomata ae raoiroi bwa e taku Iehova: “Bon akea n ai arona n te aonnaba. Bon te mwaane ae raoiroi ao e eti arona, e mamaaka te Atua ao e rarawa nakon te bwai ae buakaka.” (Iobi 1:8) E kakukureia nanon te Atua Iobi.

⁸ E kananououaa itiakin nanon Iobi n toro iroun te Atua Tatan ngke e kangai nakon Iehova: “Tiaki ko a tia ni katea te oo ni kamanomano n otabwaninia [Iobi] ma ana auti ao ana bwai ni kabane? Ko kakabwaiaa ana mwakuri baina, ao a a bati ana nanai ni man n te aba. Ma n oneani mwin anne, arora baim ao n orei ana bwai nako, ao ane e na bon taetae nakoim ni kabuakakako.”—Iobi 1:10, 11.

9. Tera aron Iehova nakon ana bukibuki Tatan, ao bukin tera?

⁹ Mangaia are e ngureakina ikai Tatan are e beku Iobi iroun te Atua ibukini kabwaiana. E kamatoaa n taku te Riaboro bwa ngkana e kataaki Iobi, ao e na tannako naba mairoun te Atua. Tera aron Iehova nakon ana bukibuki Tatan? Kioina ngkai e irekereke te bukibuki arei ma itiakin nanon Iobi, e kariaia Iehova bwa e na kataaki Iobi iroun Tatan. N te aro aei ao e nang teretere ngkanne bwa e korakora tangiran te Atua iroun Iobi ke e karako.

10. Baikara kataaki ake a karawawataa Iobi, ao tera arona iai?

¹⁰ E waekoa ni kataa Iobi Tatan n aaro tabeua aika kakaokoro. A kimoaaki tabeman ana man lobi, ao a tiringaki ake nikiraia. A kamateaki naba angia ana toro n te aro n iowawa. E karekea te kangaanga aei ni kaineti ma te kataumwane. Te kananokawaki riki are e a manga riki bwa a bane ni mate natin Iobi ake tengaun n te angibuaka. E ngae ngke a rangi ni karawawata waaki aikai, ma “e aki bure Iobi ao e aki bukina te Atua bwa e karaoa ae kairua.”—Iobi 1:22

11. (a) Tera te kauoua ni bukibuki are e karaoia Tatan ibukin Iobi, ao tera aron Iehova iai? (b) Tera aron Iobi ni kaineti ma aorakina are rangi ni kammaraki?

 ¹¹ E aki bwara nanon Tatan. E bae n iangoia bwa e ngae ngke e kona n nanomwaaka Iobi ni buan ana bwai, ana toro, ao natina, ma e na tannako mairoun te Atua ngkana e a aoraki. E kariaia naba Iehova bwa e na kataa Iobi Tatan n te aoraki ae kananomwaraa, ma n rangi ni kammaraki. Ma e ngae n anne, e bon aki naba bua onimakinan te Atua iroun Iobi. Ma e kamatoaa nanona n taku: “N na bon aki kakeaa etin arou ni karokoa ae I mate”!—Iobi 27:5.

12. E kangaa ni kaotaki kewen ana bukibuki te Riaboro iroun Iobi?

¹² E aki ataia Iobi ae bon Tatan ae karikii ana kangaanga. Ibukina bwa e aki atai aron ana bukibuki te Riaboro ni kaineti ma riain Iehova n tautaeka, e a iangoia bwa te Atua ae e karikii ana kangaanga. (Iobi 6:4; 16:11-14) Ma e bon teimatoa naba ni kakaonimaki nakon Iehova. Aroaron Iobi n teimatoa ni kakaonimaki, e kamataataa kairuan ana bukibuki Tatan are e toro iroun te Atua Iobi tii ibukini kabwaiana!

13. Tera mwini kakaonimakin Iobi nakon te Atua?

¹³ E reke ana tai Iehova ni kaekaa ana bukibuki Tatan ae kamarakinano man ana kakaonimaki Iobi. Bon raoraon Iehova Iobi, ao te Atua e kakabwaiaa Iobi ibukini kakaonimakina.—Iobi 42:12-17.

14, 15. E aera ngkai ti kona n taekinna bwa ana bukibuki Tatan nakon Iobi, a irekereke iai aomata ni kabane?

¹⁴ E aki tii kaineti nakon Iobi te titiraki ibukin te kakaonimaki nakon te Atua are e tabekaki iroun Tatan. Ko irekereke naba iai. E kamatataaki n Taeka N Rabakau 27:11, ike e kangai iai Ana Taeka Iehova: “Bwaina te wanawana natiu, ao kakimwareireia nanou, bwa I aonga ni kaekaa teuare kakanikoai.” Taeka aikai, aika a koreaki bubua ma bubua te ririki imwini maten Iobi, a kaota ae e teimatoa naba Tatan ni kakanikoa te Atua ma ni kabuakakaia Ana toro. Ngkana ti maiuakina ae kukurei iai Iehova, ti buoka naba iai kaotaraean ana bukibuki ni kewe Tatan, ao n arora anne ti kakukureia iai nanon te Atua. Tera am namakin iai? E aki  kakukurei ngkana ngaia bwa e reke naba tibwangam ni kaekaan ana bukibuki ni kewe te Riaboro, e ngae ngkana e na kainnanoaki iai bitakini maium tabeua?

¹⁵ E kangai naba Tatan: “E na anga ana bwai nako te aomata ibukini kawakinani maiuna.” (Iobi 2:4) N taekinan “te aomata” iroun Tatan, e teretere iai bwa ana bukibuki arei tiaki tii nakon Iobi ma nakoia aomata ni kabane. Moan te kakawaki ataakin anne. E a tia Tatan ni kananououaa am kakaonimaki nakon te Atua. E tangiriko te Riaboro bwa ko na aki ongeaba iroun te Atua, ao ni kitana te kawai ae eti ngkana a bati karawawataam. E na kangaa Tatan ni kataia ni karaoa aei nakoim?

16. (a) Baikara aanga ake e kataia ni katannakoia aomata iai Tatan mairoun te Atua? (b) Tao e na kangaa ni kabonganai aanga aikai te Riaboro nakoim?

¹⁶ N aron are e a tia ni maroroakinaki ni Mwakoro 10, e bati ana aanga Tatan ake e kabonganai ni kataia ni katannakoia iai aomata mairoun te Atua. Ana aanga teuana, e kamwamwane “ni bekorara n ai aron te raian, n ukoukora ae e na ongnga.” (1 Betero 5:8) Mangaia are e kona n noraki ana waaki Tatan n aei, ngkana iai raoraom, am koraki, ke tabemwaang riki ake a ribaa am kakorakora n reirei n te Baibara, ao ni maiuakinan te reirei iroum. * (Ioane 15:19, 20) Are teuana riki, “e oninikia Tatan bwa te anera ae kaotiota te oota.” (2 I-Korinto 11:14) E kona ni mwamwanaiko te Riaboro ni kabonganai aanga aika aki kai noraki bwa e na anaa nanom mani maiuakinan ae e kukurei iai te Atua. E kona naba ni kabongana te bwarannano, tao ni karekea iroum namakinan ae ko a aki tau ni kakukureia te Atua n aroarom. (Taeka N Rabakau 24:10) E ngae ngke e “bekorara n ai aron te raian” Tatan ke e riki bwa kangaa “te anera ae kaotiota te oota,” ma bon akea te bitaki n ana bukibuki are kangai: Ngkana  ko kaaitara ma te kataaki ke te kaririaki, e na uruaki iai arom n toro iroun te Atua. Ko na kangaa ni kaekaa ana bukibuki anne ao ni kakoauaa bwa ko boni kakaonimaki nakon te Atua n aron Iobi?

17. Tera raoi bukin te ongeaba n ana tua Iehova?

¹⁷ Ko kona ni kaekaa ana bukibuki Tatan ngkana ko maiuakina ae kukurei iai te Atua. Tera ae irekereke ma aei? E kaeka ni kangai te Baibara: “Kam riai n tangira Iehova ae Atuami ma nanomi ni kabane, maiumi ni kabane ao korakorami ni kabane.” (Te Tua-Kaua 6:5) Ngkana e a rikirake tangiran te Atua i nanom, ao ko nang kani karaoa ngkanne are e kantaningaia mairoum. E korea ae kangai te abotoro Ioane: “Bon aei tangiran te Atua, ae ti na kakairi n ana tua.” Ngkana ko tangira Iehova ma nanom ni kabanea ao ko na kunea bwa “a aki rawawata ana tua.”—1 Ioane 5:3.

18, 19. (a) Baikara ana tua Iehova tabeua? (Nora te bwaoki ae “ Ribai Baike E Ribai Iehova.”) (b) Ti kangaa n ataia bwa e aki riaon ara konaa baike e tangiri te Atua mairoura?

¹⁸ Baikara ana tua Iehova? Tabeua mai iai a irekereke ma mwakuri ake ti riai ni kararoai. N te katoto, nora te bwaoki ae atuna “ Ribai Baike E Ribai Iehova.” Ko na kunei iai mwakuri aika karinanaki ake a rangi ni kabuakakaaki n te Baibara. A kona n taraa n aki bati ni buakaka mwakuri aikai. Ma imwin iaiangoan raoi kiibu ake a koreaki i rarikia, ao ko nang ota raoi ngkanne ni wanawanan Iehova ni karaoi tua aikai. Tao karaoani bitaki aikai i nanoni maium, bon te kabanea ni kangaanga ae ko a tia ni kaaitara ma ngaia. Ma e ngae n anne, e karekea te nakoraoi ao te kimwareirei ae bati maiuakinan ae tangiria te Atua. (Itaia 48:17, 18) E aki naba riaon am konaa karaoana. Ti kangaa n ataa anne?

¹⁹ E aki kona ni kariaa ae riao riki nakon ara konaa Iehova. (Wareka Te Tua-Kaua 30:11-14.) E atai riki ara konabwai ao baike a riaon ara konaa nakon ataakina iroura. (Taian Areru 103: 14) Irarikina, e kona naba n anganira korakorara Iehova bwa ti na  kona n ongeaba irouna. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “E kakaonimaki te Atua ao e na aki kariaia bwa kam na kaririaki n ae riaon ami konaa, ma e na karekea naba te anga ae kam na buutakinako iai bwa kam aonga n nanomwaaka ngkana kam kaririaki.” (1 I-Korinto 10:13) Ibukini buokam bwa ko aonga n nanomwaaka, e kona n anganiko Iehova “te korakora ae riaoni korakoraia aomata.” (2 I-Korinto 4:7) E a kona ni kangai Bauro imwin nanomwaakana i aan kataaki aika bati: “I konai bwaai ni kabane ni karaoi iroun teuare anganai te korakora.”—I-Biribi 4:13.

20. Baikara aroaro ake e tatangiri te Atua ake ko riai ni karikirakei, ao bukin tera ngkai a kakawaki?

²⁰ E bati riki ae tangiraki ni kakukureian Iehova nakon tii ribaakini baike e ribai. Ko riai naba n tangiri baike e tangiri. (I-Rom 12:9) Tiaki e anaaki nanom irouia aomata ake e boo am ware ma ngaiia, titeboo baika kam tatangiri ao kakawakia iroumi? Anne naba aron Iehova. Mangaia are reireiniko tangirani baike e rangi n tatangiri Iehova. Tabeua mai buakoni baikai a kabwarabwaraaki n Taian Areru 15, ti wareki iai anuaia te koraki  ake a aranaki iroun te Atua bwa raoraona. (Wareka Taian Areru 15:1-5.) A kaotiotii aroaro ake a taekinaki n te Baibara bwa “uaan te taamnei,” raoraon Iehova. A irekereke iai aroaro aika “te tangira, te kimwareirei, te rau, te taotaonakinnano, te akoi, te raoiroi, te onimaki, te nimamannei, ao te taubaang.”—I-Karatia 5:22, 23.

21. Tera ae e na buokiko ni karikirakei aroaro aika tangiraki iroun te Atua?

²¹ Ngkana ko wawareware n te Baibara ao n rereirei iai, e na buokiko ngkanne ni karikirakei aroaro akana tangiraki iroun te Atua akanne. Ngkana ko reiakini baike e tangiri te Atua ao e na buokiko naba bwa ko na kona ni kaboraoa am iango ma Ngaia. (Itaia 30:20, 21) Ngkana ko kakorakoraa riki tangiran Iehova, ao e na korakora naba iroum kani kakukureiana.

22. Tera uaani maiuakinan ae kukurei iai te Atua?

²² E kainnanoaki te kakorakora bwa ko aonga ni maiuakina ae kukurei iai Iehova. E kabotaua bitakini maium te Baibara ma kakeaan aroarom rimoa ao manga karinakin aroarom ae boou. (I-Korote 3:9, 10) E korea ae kangai te tia areru ni kaineti ma ana tua Iehova: “Iai te kaniwanga ae bubura ngkana a kawakinaki.” (Taian Areru 19:11) Ko kona naba ngkoe ni kunea bwa bon te kakabwaia maiuakinan ae kukurei iai te Atua. Ni karaoan anne, ko kaekaa iai ana bukibuki Tatan ao ko kakukureia nanon Iehova!