O KILA e dua na tacida a toki me veiqaravi ena dua tale na vanua? Eda dau tukuna ni o ira na tacida va qori era veiqaravi ena vanua e vinakati kina na veivuke. O bau vakasamataka tu se ‘Cava e uqeti ira mera lai veiqaravi e vanua tani? Era vakarautaki ira vakacava? Vakacava o rawa tale ga ni vakatotomuri ira?’ Meda tarogi ira mada.

Cava e uqeti iko mo veiqaravi ena vanua e vinakati kina na veivuke? E kaya o Amy mai Merika, sa yabaki 30 vakacaca: “Sa dede noqu vakasamataka tiko meu lai veiqaravi e vanua tani, ia au nanuma niu na sega ni rawata.” Cava e qai veisau kina nona vakasama? “Ena 2004 erau sureti au e dua na veiwatini rau veiqaravi tiko mai Belize, meu lai painia e kea me dua na vula. Au mani gole, dua na ka noqu taleitaka! Ni oti ga e dua na yabaki, au painia sara e Ghana.”

O Stephanie mai Merika sa voleka ni yabaki 30, ni vakasamataka na kena ituvaki ena vica na yabaki sa oti, e kaya: ‘Au bulabula vinaka tu, au qai galala. Rawa ni levu sara na ka au cakava vei Jiova ni vakatauvatani nikua.’ Qori na ka e uqeti koya me vakarabailevutaka kina nona cakacaka vakaitalatala i Ghana. Dua na veiwatini mai Denmark o Filip kei Ida, rau yabaki 60 vakacaca. Rau dau tatadrataka tu me rau toki ena yalava e vinakati kina vakalevu na veivuke. Rau mani qara na sala me vakavotukana kina qori. E kaya o Filip: “Ni yaco mai na kena gauna, e vaka ga me tukuna vei keirau o Jiova: ‘Toso!’” Rau mani toki i Ghana ena 2008, rau tiko e kea me sivi e tolu na yabaki.

Rau painia tiko mai Merika na veiwatini o Hans  kei Brook, rau yabaki 30 vakacaca. Rau veivuke ena cakacaka ni vakacoko ni oti na cagilaba o Katrina ena 2005. Oti rau mani vakalewe fomu ni veivuke ena tarataravaki e vanua tani, ia rau sega ni sureti. E kaya o Hans: “Oti keirau rogoca sara na ivunau ena dua na noda soqo e tukuni kina ni a sega ni yalolailai o Tui Tevita nona sega ni vakatarai me tara na valenisoro, mani veisautaka nona isausau. E vukei keirau na tikina ya me keirau veisautaka na neirau isausau vakayalo.” (1 Vei 17:1-4, 11, 12; 22:5-11) E tukuna o Brook, “E vinakata o Jiova me keirau cakava e dua tale na ka.”

Ni rau rogoca nodra italanoa veivakauqeti na nodrau itokani era a veiqaravi tu e vanua tani, rau saga sara me rau painia ena dua tale na vanua. Rau mani gole i Ghana ena 2012, rau veiqaravi kina ena ivavakoso vagalu me va na vula. Erau qai lesu i Merika, ia na ka erau vulica i Ghana e uqeti rau me rau vakaliuca tiko ga na Matanitu ni Kalou. Tekivu mai na gauna qori, rau sa veivuke sara ena tara valenivolavola ni tabana e Micronesia.

O vakarautaki iko vakacava mo veiqaravi ena vanua e vinakati kina vakalevu na veivuke? E kaya o Stephanie: “Au vakekeli ena Vale ni Vakatawa e baleta na veiqaravi ena vanua e vinakati kina na veivuke. * Au veitalanoa kei ira na qase ni ivavakoso, ivakatawa ni tabacakacaka kei watina me baleta noqu via veiqaravi e vanua tani. Koya e bibi sara oya noqu dau masulaka vei Jiova na noqu isausau.” E mani bula rawarawa ga o Stephanie me maroroi ilavo kina, me vukei koya ena nona veiqaravi e vanua tani.

E tukuna o Hans: “Keirau kerea na veidusimaki i Jiova ni keirau via gole ena vanua e vinakata. Keirau masuta tale ga na tikinisiga keirau sa  navuca tiko me keirau gole kina.” Erau vakauta nodrau ivola ena va na valenivolavola ni tabana. Ni rau taura ga nodrau ivola mai na valenivolavola ni tabana e Ghana, rau gole sara ni rau vinakata me rau lai vula rua ga. E kaya o Hans: “Na levu ni neirau marautaka na cakacaka kei ira na lewe ni ivavakoso, keirau mani nanuma me keirau tiko tale vakalailai.”

Rau cavutu mai Kenada na veiwatini o George kei Adria, rau sa voleka ni yabaki 40. Erau kila ni o Jiova e dau vakalougatataka na vakatulewa vinaka, e sega ni inaki vinaka ga. Rau mani sasagataka me rau rawata nodrau isausau. Rau veitaratara sara kei na dua na tacida yalewa e veivuke tiko mai Ghana, rau qai vakatarogi koya. Rau volavola tale ga ina valenivolavola ni tabana mai Kenada kei Ghana. E kaya o Adria, “Keirau saga tale ga me keirau bula rawarawa.” Na vakatulewa qori e rawa kina ni rau toki i Ghana ena 2004.

Na ituvaki dredre cava o sotava ni o toki, o vosota vakacava? Na imatai sara ga ni ka e sotava o Amy na vakanananu i vale. “E levu na ka e vou vei au.” Na cava e vukei koya? “Nodratou dau qiri mai vale ni ratou marautaka vakalevu na noqu veiqaravi. Qo e vukei au meu nanuma tiko kina na vu ni noqu toki. E muri au qai veitalanoa ena Internet (video chat) kei ratou mai vale. Ni keitou veiraici tiko, e vaka me ratou sega ni yawa vei au.” E tukuna o Amy ni nona veitokani kei na dua na  tacida yalewa matua e vukei koya me kila kina na duidui ivakarau vakavanua. “Au dau gole vua na noqu itokani keu sega ni kila na vuna e duatani kina nodra itovo. Ena nona veivuke, au kila na ka meu cakava kei na ka meu qarauna, qo e bibi sara meu marautaka kina noqu cakacaka vakaitalatala.”

Na imatai ni gauna rau toki kina i Ghana o George kei Adria, rau raica ni bera vakalevu na bula e kea. “E sega na misini ni savasava, keirau vakayagataka na vokete. E taura na gauna na vakarautaki ni kakana,” e kaya o Adria. “Ia ni toso na gauna, sa vaka me dua ga na ka vou keirau vulica.” E kaya o Brook: “E sega ni rawarawa neimami bula na painia, ia keimami marautaka. Ni keimami veitalanoataka na ka veivakauqeti keimami sotava, e vaka ga keimami biuta vata e vica na senikau me dua kina na vutu senikau totoka. E dau guiguilecavi dredre dina.”

Na cava o na via uqeti ira kina eso tale ena veiqaravi tabu qo? E kaya o Stephanie: “E marautaki dina nida vunau ena yalava e levu kina na tataleitaki. Noqu toki meu lai veiqaravi ena vanua e vinakati kina vakalevu na veivuke e dua dina na vakatulewa totoka!” E mani vakawatitaki Aaron o Stephanie ena 2014, erau sa veiqaravi tiko nikua ena valenivolavola ni tabana mai Ghana.

E kaya o Christine na painia mai Jamani, e yabaki 30 vakacaca: “Sa bau marautaki dina na veiqaravi e ke.” A veiqaravi e liu e Bolivia o Christine ni bera ni toki i Ghana. E tukuna: “Au dau kerea na veivuke i Jiova niu yawaki ratou noqu vuvale. Sa qai dei ga noqu veiwekani kei koya. Au vakila tale ga na duavata eda kilai tani kina na dauveiqaravi i Jiova. Na veiqaravi qo e vakainaki sara ga kina noqu bula.” Se qai vakawatitaki Gideon ga o Christine, rau sa veiqaravi tiko e Ghana.

Qo na ka rau cakava o Filip kei Ida mera toso kina na vuli iVolatabu: “A 15 vakacaca era vuli, ia keirau sa nakita me 10 ga, me keirau vakavulici ira kina vakavinaka.” Vakacava era toso vinaka na gonevuli? E tukuna o Filip: “Au vakavulica e dua na gonetagane o Michael. Na nona via vuli e veisiga kei na nona vakavakarau vinaka, keirau vakaotia kina na ivola Kaya na iVolatabu ena loma ga ni dua na vula. Oti qori e dautukutuku bera ni papitaiso sara o Michael. E kerei au ena imatai ni siga e lai cakacaka vakaitalatala kina keu rawa ni vukei koya ena nona caka vuli iVolatabu. Dua na ka noqu kidacala. E tukuna o Michael ni sa tauyavutaka e tolu na vuli iVolatabu, e vinakata kina eso na veivuke.” Vakasamataka mada na kena vinakati e levu tale na qasenivuli nira sa veivakavulici tale tiko ga na gonevuli!

Qo na ka e tukuna o Amy ni raica ni vinakati vakalevu na veivuke: “Niu se qai yaco ga yani vakalailai i Ghana, keirau vunau sara ena dua na koro lailai, keirau vakasaqarai ira na didivara. E kune ena koro ya e walu na didivara!” E mani vakawatitaki Eric o Amy, rau sa painia lavotaki tiko. Erau veivuke ena ivavakoso vagalu, mera vukei na 300 vakacaca na dautukutuku didivara kei na so na tataleitaki ena vanua qo. Nodrau veiqaravi i Ghana o George kei Adria, rau vakila sara ga kina na ivakarau ni bula vakadaukaulotu. Rau marautaka gona nodrau sureti ena ika126 ni kalasi ena Koronivuli o Kiliati! Nikua rau sa veiqaravi tiko vakadaukaulotu e Mozambique.

E marautaki dina meda raica e levu na mataveitacini mai vanua tani mera gumatua na veiqaravi kei ira na mataveitacini e ke ena cakacaka ni tatamusuki. (Joni 4:35) Kena vakatautauvata, ena veimacawa era papitaiso kina e le 120 e Ghana. Vei ira na le 17 era toki mera lai veivuke i Ghana, e vica tale na udolu na daukaulotu e veiyasa i vuravura era “yalorawarawa ni cabori ira” ena nodra lomani Jiova. Era veiqaravi ena vanua e vinakati kina vakalevu na dautukutuku. Sa wacava nona marautaka o Jiova nodra yalorawarawa!—Same 110:3; Vkai. 27:11.