Raica sara na lewena

A Mate o Jisu ena Kauveilatai?

A Mate o Jisu ena Kauveilatai?

Kena iSau Vakaivolatabu

 Levu era raica na kauveilatai me ivakatakilakila ni lotu vaKarisito. Ia e sega ni vakamacalataka vakamatailalai na iVolatabu na iyaya e vakayagataki ena mate i Jisu, e sega gona ni dua e kila na kena irairai. E tukuni ga kina ni mate o Jisu ena dua na kau, sega ni kauveilatai.

 E dau vakayagataki ena iVolatabu na vosa vaKirisi na stau·rosʹ me dusia na iyaya e vakayagataki ena mate i Jisu. (Maciu 27:40; Joni 19:17) E dau vakadewataki vakalevu na vosa qori me “kauveilatai,” ia era duavata e levu na vuku ni vosa qo e vakaibalebaletaka e dua ga na “kau dodonu.” a E tukuni ena ivola A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament, ni stau·rosʹ “e sega ni vakaibalebaletaka e rua na kau me rau veilatai.”

 E vakayagataki tale ga ena iVolatabu na vosa vaKirisi na xyʹlon me vosa veiwekani ni stau·rosʹ. (Cakacaka 5:30; 1 Pita 2:24) E kena ibalebale “kau,” “kauvaro,” “tolonikau,” se “vunikau.” b E kaya na Companion Bible: “E sega vakadua ni dusia e rua na tolonikau na vosa vaKirisi e vakayagataki ena [Veiyalayalati Vou].”

E vakadonuya na Kalou na vakayagataki ni kauveilatai ena sokalou?

Crux simplex​—na vosa vakaLatina e dusia na tolonikau e vako kina e dua na daubasulawa

 Se mani iyaya cava e vakayagataki ena nona mate o Jisu, na veitikinivolatabu qo e vakaraitaka ni sega ni dodonu meda vakayagataka na kauveilatai ena sokalou.

  1.   E cata na Kalou na sokalou e vakayagataki kina na matakau se ivakatakarakara, okati kina na kauveilatai. E vakaroti ira na Isireli na Kalou mera kua ni vakayagataka e “dua na ivakatakarakara ceuti” ena nodra sokalou, era vakaroti tale ga na lotu vaKarisito mera “dro tani mai na qaravi matakau.”​—⁠Vakarua 4:15-19; 1 Korinica 10:14.

  2.   Era sega ni vakayagataka na kauveilatai ena sokalou na lotu vakarisito ena imatai ni senitiuri. c Na nodra veivakavulici kei na nodra ivakaraitaki na yapositolo e ivakarau vei keda na lotu vaKarisito meda muria dei.​—2 Cesalonaika 2:​15.

  3.   Na vakayagataki ni kauveilatai ena sokalou e vu mai na lotu butobuto. d Oti e vica na drau na yabaki nona mate o Jisu, sa sega ni muri ena lotu nona ivakavuvuli. E “vakadonui mera vakayagataka tiko ga” na lewenilotu vou “na ivakatakilakila kei na ivakatakarakara ni lotu butobuto,” wili kina na kauveilatai. (The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words) Ia e sega ni vakadonuya na iVolatabu na vakayagataki ni ivakatakarakara mera lotu vaKarisito kina eso tale.​—⁠2 Korinica 6:​17.

a Raica na New Bible Dictionary, iKatolu ni iTabataba, vakarautaka o D. R. W. Wood, tabana e 245; Theological Dictionary of the New Testament, Volume VII, tabana e 572; The International Standard Bible Encyclopedia, iTabataba Vakavoutaki, Volume 1, tabana e 825; kei na The Imperial Bible-Dictionary, Volume II, tabana e 84.

b Raica na Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, tabana e 1165; A Greek-English Lexicon, rau vola o Liddell kei Scott, iKaciwa ni iTabataba, tabana e 1191-​1192; kei na Theological Dictionary of the New Testament, Volume V, tabana e 37.

c Raica na vosa “Cross” ena Encyclopædia Britannica, 2003; The Cross​—Its History and Symbolism, tabana e 40; The Companion Bible, Oxford University Press, ikuri 162, tabana e 186.

d Raica na Encyclopedia of Religion, Volume 4, tabana e 165; The Encyclopedia Americana, Volume 8, tabana e 246; kei na ivola Symbols Around Us, tabana e 205-​207.