درس ۱
فواید خویشتنداری
خویشتنداری چیست؟
خویشتنداری فرد را قادر میسازد:
-
برای رسیدن به خواستهاش منتظر بماند
-
میل و خواستههای آنی خود را کنترل کند
-
وظایفش را هرچند ناخوشایند به پایان رساند
-
به دیگران و نیازهایشان ارجحیت دهد
چرا خویشتنداری اهمیت دارد؟
هر چه فرزندان خویشتندار باشند بهتر میتوانند در مقابل عملی نادرست حتی اگر لذّتبخش باشد، مقاومت کنند. اما اگر خویشتنداری کمتری داشته باشند، احتمال این که خصوصیات زیر در آنان بروز کند بیشتر است:
-
پرخاشگری
-
افسردگی
-
روی آوردن به دخانیات، نوشیدنیهای الکلی یا مواد مخدّر
-
مصرف خوردنیهای ناسالم
تحقیقی در این زمینه نشان میدهد کودکانی که خویشتنداری بیشتری دارند احتمال این که در بزرگسالی دچار بیماری، نگرانی مالی و مشکلات قانونی شوند کمتر است. بر اساس این تحقیق آنجلا داکورت، پروفسور روانشناس از دانشگاه پنسیلوانیا نتیجهگیری میکند که خویشتنداری فقط به نفع شخص است و «چیزی به نام افراط در خویشتنداری وجود ندارد.»
چگونه میتوانید خویشتنداری را به فرزندتان بیاموزید؟
«نه» گفتن را یاد بگیرید و پای آن بمانید.
اصلی از کتاب مقدّس: «بلهتان فقط بله و نَهتان فقط نه باشد.»—مَتّی ۵:۳۷.
ممکن است کودکان خردسال با لجبازی و کجخلقی حتی در عموم، قاطعیت تصمیم والدینشان را محک زنند. اگر والدین تصمیمشان را تغییر دهند کودک میآموزد که لجبازی ابزاری مؤثر برای تغییر «نه» به «بله» است.
اما اگر والدین با وجود لجبازیهای فرزندشان تصمیم خود را تغییر ندهند، او این درس اساسی زندگی را یاد میگیرد که همیشه نمیتوانیم هر چه میخواهیم داشته باشیم. دکتر دیوید والش * میگوید: «تعجبآورست کسانی که این درس را میآموزند از کسانی که هر چه میخواهند برایشان فراهم است، شادترند. اگر فرزندانمان را این گونه تربیت کنیم که گویی کافی است لب تر کنند و درجا خواستهٔ آنان اجابت میشود، کمکی به آنان نکردهایم.»
اگر اکنون به فرزندتان «نه» بگویید، میآموزد که در آینده در مقابله با آنچه برایش مضرست به خود «نه» بگوید؛ برای مثال اگر به مصرف مواد مخدّر، داشتن رابطهٔ جنسی قبل از ازدواج یا اعمال مضر دیگر وسوسه شد.
به فرزندتان بیاموزید که اعمال ما عواقبی در پی دارد، بد یا خوب.
اصلی از کتاب مقدّس: «انسان هر چه بکارد، همان را درو خواهد کرد.»—غَلاطیان ۶:۷.
فرزند شما باید درک کند که اعمالش نتیجهای در پی دارد و عدم خویشتنداری میتواند عواقب ناخوشایندی برایش به همراه داشته باشد. برای مثال، شاید دیگران به دلیل این که پسر شما هنگام ناراحتی و دلخوری، زود عصبانی میشود از او دوری کنند. اما اگر بتواند عصبانیت خود را کنترل کند یا وسط حرف دیگران نپرد و صبور باشد، مردم به او جلب میشوند. به فرزندتان بیاموزد که اگر خود را کنترل کند نتیجهٔ بهتری خواهد داشت.
اولویت دادن را به کودکتان بیاموزید.
اصلی از کتاب مقدّس: «تشخیص دهید چه چیزهایی پراهمیتتر است.»—فیلیپیان ۱:۱۰.
خویشتنداری تنها به معنی پرهیز از عملی نادرست نیست، بلکه انجام آنچه ضروریست را نیز در بر دارد حتی اگر جالب و لذّتبخش نباشد. باید به فرزندتان کمک کنید که تشخیص دهد چه کاری مهمترست و باید اول انجام شود. برای مثال او باید اول تکالیف مدرسهاش را انجام دهد و بعد به تفریح و سرگرمی بپردازد.
خود نمونه باشید.
اصلی از کتاب مقدّس: «من سرمشقی برای شما گذاشتم تا همان طور که من با شما رفتار کردم، شما نیز رفتار کنید.»—یوحنا ۱۳:۱۵.
فرزند شما میبیند که شما در موقعیتهای ناخوشایند چگونه واکنش نشان میدهید. با رفتارتان نشان دهید که خویشتنداری نتایج بهتری دارد. برای مثال، وقتی فرزند شما کاری نادرست میکند چگونه واکنش نشان میدهید، عصبانی میشوید یا آرام برخورد میکنید؟
^ بند 20 از کتاب: No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways
Parents Can Say It