ΜΗΠΩΣ έχετε παιδί στην εφηβεία; Αν ναι, είστε μάρτυρας ενός από τα πιο συναρπαστικά στάδια της ανάπτυξης του παιδιού σας. Αλλά μπορεί να είναι επίσης και ένα από τα πιο εκνευριστικά στάδια. Μήπως τα ακόλουθα σενάρια σας φαίνονται οικεία;

• Όταν ο γιος σας ήταν μικρότερος, έμοιαζε με καράβι δεμένο στο μόλο​—εσάς. Τώρα, ως έφηβος, λύνει τους κάβους, ανυπομονώντας να σαλπάρει, και εσείς μένετε με την εντύπωση ότι δεν σας προσκαλεί στο ταξίδι του.

• Όταν η κόρη σας ήταν παιδί, σας έλεγε τα πάντα. Τώρα, ως έφηβη, έχει σχηματίσει το δικό της «κοινωνικό κύκλο» με τις φίλες της, και εσείς νιώθετε ότι σας έχει αφήσει απέξω.

Αν συμβαίνει κάτι παρόμοιο στο σπίτι σας, μη βιαστείτε να συμπεράνετε ότι το παιδί σας αρχίζει να γίνεται αδιόρθωτα στασιαστικό. Τι συμβαίνει, λοιπόν, στην πραγματικότητα; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας εξετάσουμε τον κεφαλαιώδη ρόλο που παίζει η εφηβεία στην ανάπτυξη του παιδιού σας.

Από τη γέννηση και έπειτα, η ζωή του παιδιού είναι ένας κατάλογος από πρωτιές​—τα πρώτα βήματα που κάνει, η πρώτη λέξη που προφέρει, η πρώτη του μέρα στο σχολείο, για να αναφέρουμε λίγα μόνο. Οι γονείς χαίρονται όταν το παιδί τους φτάνει σε κάποιο ορόσημο. Τα όσα επιτυγχάνει πιστοποιούν αυτό που εκείνοι λαχταρούν να βλέπουν​—την ανάπτυξή του.

Η εφηβεία αποτελεί και αυτή ορόσημο​—παρότι μερικοί γονείς μπορεί να μην ενθουσιάζονται με τον ερχομό της. Δικαιολογημένα ανησυχούν. Άλλωστε, ποιος πατέρας ή ποια μητέρα χαίρεται να βλέπει ένα υπάκουο παιδί να μεταβάλλεται σε ιδιότροπο έφηβο; Ωστόσο, η εφηβεία αποτελεί ουσιώδη φάση της ανάπτυξης. Με ποιον τρόπο;

Η Γραφή δηλώνει ότι με τον καιρό «ο άνθρωπος θα αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του». (Γένεση 2:24) Μια κύρια λειτουργία της εφηβείας είναι να βοηθήσει το γιο σας ή την κόρη σας να προετοιμαστεί για εκείνη τη γλυκόπικρη μέρα. Τότε το παιδί σας πρέπει να είναι σε θέση να πει, όπως ο απόστολος Παύλος: «Όταν ήμουν νήπιο, μιλούσα ως νήπιο, σκεφτόμουν ως νήπιο, συλλογιζόμουν ως νήπιο· αλλά τώρα που έχω γίνει άντρας, έχω καταργήσει τα γνωρίσματα του νηπίου».​—1 Κορινθίους 13:11.

Στην ουσία, αυτό κάνει ο γιος σας ή η κόρη σας κατά τη διάρκεια της εφηβείας​—αποβάλλει τα χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας και μαθαίνει πώς να γίνει υπεύθυνος νεαρός ενήλικος που θα έχει σε επαρκή βαθμό την ικανότητα της αυτοσυντήρησης και την ωριμότητα για να φύγει από το σπίτι. Μάλιστα, κάποιο σύγγραμμα περιγράφει με συγκινητικό τρόπο την εφηβεία ως «παρατεταμένο αποχαιρετισμό».

 Ομολογουμένως, τώρα μπορεί να βλέπετε με επιφύλαξη αυτή καθαυτή την ιδέα ότι το «αγοράκι» ή το «κοριτσάκι» σας θα γίνει ανεξάρτητο. Ίσως αναρωτιέστε:

• «Αν ο γιος μου δεν είναι υπεύθυνος για να διατηρεί το δωμάτιό του καθαρό, πώς θα φροντίσει ολόκληρο σπίτι;»

• «Αν η κόρη μου δεν είναι συνεπής σε σχέση με την ώρα που πρέπει να γυρίζει σπίτι, πώς θα είναι συνεπής στη δουλειά της;»

Αν παλεύετε με τέτοιες ανησυχίες, να θυμάστε το εξής: Η ανεξαρτησία δεν είναι μια πόρτα από την οποία απλώς περνάει το παιδί σας, αλλά ένας δρόμος στον οποίο ταξιδεύει, και αυτό το ταξίδι χρειάζεται χρόνια για να ολοκληρωθεί. Προς το παρόν, γνωρίζετε εκ πείρας ότι «η ανοησία είναι συνδεδεμένη με την καρδιά του αγοριού»​—ή του κοριτσιού.​—Παροιμίες 22:15.

Με κατάλληλη καθοδήγηση, όμως, το παιδί σας πιθανότατα θα ολοκληρώσει την εφηβεία ως υπεύθυνος νεαρός ενήλικος με “τις δυνάμεις της αντίληψής του γυμνασμένες για να διακρίνει και το ορθό και το εσφαλμένο”.​—Εβραίους 5:14. *

Προκειμένου να προετοιμάσετε το εφηβικής ηλικίας παιδί σας για την ενηλικίωση, χρειάζεται να το βοηθήσετε να αναπτύξει «τη δύναμη της λογικής» του ώστε να είναι σε θέση να παίρνει συνετές αποφάσεις από μόνο του. (Ρωμαίους 12:1, 2) Οι ακόλουθες Γραφικές αρχές θα σας βοηθήσουν να το κάνετε αυτό.

Φιλιππησίους 4:5: «Η λογικότητά σας ας γίνει γνωστή». Το εφηβικής ηλικίας παιδί σας προβάλλει ένα αίτημα​—ενδεχομένως το να γυρίζει σπίτι πιο αργά από την καθορισμένη ώρα. Εσείς αρνείστε αμέσως. Εκείνο γκρινιάζει: «Μου φέρεστε σαν να είμαι παιδί!» Προτού απαντήσετε λέγοντας: «Μα κάνεις σαν παιδί», σκεφτείτε το εξής: Οι έφηβοι τείνουν να απαιτούν περισσότερη ελευθερία από όση μπορούν να διαχειριστούν, αλλά οι γονείς ίσως τείνουν να παρέχουν λιγότερη ελευθερία από όση θα μπορούσαν να χορηγήσουν. Μήπως θα ήταν δυνατόν να κάνετε κάποια παραχώρηση από καιρό σε καιρό; Ή έστω να εξετάσετε την άποψη του εφήβου;

Κολοσσαείς 3:21: «Εσείς, πατέρες, μην εξοργίζετε τα παιδιά σας, για να μην αποκαρδιώνονται». Μερικοί γονείς προσπαθούν να ελέγχουν κάθε λεπτομέρεια της ζωής του εφήβου. Για να τον κρατούν πειθαρχημένο, τον έχουν υπό αυστηρή παρακολούθηση. Διαλέγουν οι ίδιοι τους φίλους του και κρυφακούν τα τηλεφωνήματά του. Αλλά αυτές οι μέθοδοι μπορούν να φέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα. Αν τον περιορίζετε, αυτό μπορεί να του δημιουργήσει τάσεις φυγής. Αν επικρίνετε συνεχώς τους φίλους του, μπορεί τελικά να του φανούν πιο ελκυστικοί. Αν κρυφακούτε, μπορεί να τον εξωθήσετε να βρει τρόπους για να επικοινωνεί με τους φίλους του πίσω από την πλάτη σας. Όσο περισσότερο προσπαθείτε να αποκτήσετε τον έλεγχο, τόσο λιγότερο έλεγχο μπορεί να καταλήξετε να έχετε. Πράγματι, αν το εφηβικής ηλικίας παιδί σας δεν μάθει ποτέ να παίρνει μόνο του αποφάσεις ενόσω βρίσκεται στο σπίτι, πώς θα ξέρει τι αποφάσεις να παίρνει όταν θα φύγει από το σπίτι;

Εφεσίους 6:4: «Μην παροξύνετε τα παιδιά σας, αλλά να τα ανατρέφετε με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά». Ο όρος «νουθεσία» δεν αναφέρεται μόνο στη μετάδοση  πληροφοριών. Σημαίνει να κάνετε έκκληση στην αίσθηση ηθικής του παιδιού με τέτοιον τρόπο ώστε αυτή να επηρεάζει τις πράξεις του. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν το παιδί σας μπαίνει στην εφηβεία. «Καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά σας», λέει ένας πατέρας ονόματι Άντρε, «χρειάζεται όλο και περισσότερο να προσαρμόζετε την προσέγγισή σας και να τα λογικεύετε».​—2 Τιμόθεο 3:14.

Γαλάτες 6:7: «Ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει». Ένα παιδί μπορείτε να το διδάξετε μέσω τιμωρίας​—ίσως στέλνοντάς το στο δωμάτιό του ή στερώντας του μια αγαπημένη του δραστηριότητα. Με έναν έφηβο, όμως, θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα αν επιστήσετε την προσοχή στις συνέπειες των πράξεών του.​—Παροιμίες 6:27.

Ως γονέας, πιθανότατα επιθυμείτε να μοιάζει η εφηβεία με έναν διάδρομο αεροδρομίου στον οποίο το παιδί σας θα μπορούσε να επιταχύνει αποτελεσματικά και να απογειωθεί προς την ενηλικίωση. Σπάνια, όμως, είναι τόσο ομαλή η απογείωση. Παρ’ όλα αυτά, η εφηβεία του παιδιού σας σάς δίνει την υπέροχη ευκαιρία να “εκπαιδεύσετε το αγόρι σύμφωνα με την οδό που είναι κατάλληλη για αυτό”. (Παροιμίες 22:6) Οι Γραφικές αρχές αποτελούν στερεό θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορείτε να οικοδομήσετε την οικογενειακή ευτυχία.