SI Elias naglakaw diha sa Walog sa Jordan. Pipila ka semana na siyang nagbaktas gikan sa amihanan sa Bukid sa Horeb. Sa kataposan, nakabalik na siya sa Israel ug nakita niya ang mga kausaban sa iyang yutang natawhan. Ang mga epekto sa dugayng hulaw nagsugod nag kawala. Nagsugod na usab ang ulan sa tinghunlak, ug ang mga mag-uuma nagdaro na sa ilang mga uma. Lagmit nahupayan ang manalagna sa pagkakita nga ang yuta naulian na, apan ang mga tawo mao ang labing hinungdanon kaniya. Wala pa gayod sila maulii sa espirituwal. Kaylap gihapon ang pagsimba kang Baal, ug si Elias daghan pag angayng buhaton. *

Duol sa lungsod sa Abel-mehola, nakita ni Elias ang mga mag-uuma nga nagdaro sa usa ka dakong umahan. Dihay 24 ka baka nga giparis pagyugo, ug ang 12 ka paris naglumbay pagdaro, nga nagpatunghag magkabuyon nga mga tudling sa umog nga yuta. Ang kinaulahian sa lumbay mao ang gipangita ni Elias. Kini mao si Eliseo, ang gipili ni Jehova nga mopuli kang Elias. Kas-a si Elias mibati nga siya na lang ang nagmaunongon sa Diyos, busa sa walay duhaduha gusto gayod niyang mahimamat kining tawhana.​—1 Hari 18:22; 19:14-19.

Nagpanuko kaha si Elias sa pagpiyal sa pipila niya ka responsabilidad o sa pagpaambit sa iyang mga pribilehiyo? Nabalaka kaha siya nga mapulihan sa umaabot? Dili kita makaingon niana; ni makaingon kita nga wala siya mabalaka. Kay kon buot hunahunaon, siya “usa ka tawo nga may pagbati nga sama kanato.” (Santiago 5:17) Bisan unsa pa man, ang Bibliya nag-ingon: “Si Elias mitabok paingon kaniya ug gisul-ob ang iyang opisyal nga besti ngadto kaniya.” (1 Hari 19:19) Ang opisyal nga besti ni Elias​—lagmit gama sa panit sa karnero o kanding​—gisul-ob ingong kupo nga nagpaila sa iyang linaing katungdanan gikan kang Jehova. Busa, ang pagsul-ob niana sa abaga ni Eliseo dakog kahulogan. Andam si Elias nga mosunod sa sugo ni Jehova nga itudlo si Eliseo ingong kapuli niya. Si Elias misalig sa Diyos ug misugot kaniya.

Sa iyang bahin, ang mas bata nga si Eliseo andam motabang sa edaran na nga manalagna. Si Eliseo wala dayon mopuli kang Elias. Hinunoa, sulod sa mga unom ka tuig, siya mapainubsanong nag-uban-uban ug nagtabang sa tigulang nga manalagna, ug sa ulahi siya nailhan ingong ang usa nga “nagbubo ug tubig sa mga kamot ni Elias.” (2 Hari 3:11) Makapahupay gayod alang kang Elias nga nakabatog takos ug matinabangong tig-alagad! Lagmit nahimo silang suod nga managhigala. Ang ilang pagdinasigay seguradong nakatabang nila sa paglahutay sa grabeng inhustisya nga kaylap sa yuta. Nianang panahona, misamot pa ang pagkadaotan ni Haring Ahab.

Nakasinati ka na bag inhustisya? Kadaghanan kanato nakasinati niana niining daotang kalibotan. Ang pagkabatog higala nga nahigugma kang Jehova makatabang nimo sa paglahutay. Daghan sab kag makat-onan sa pagtuo ni Elias dihang makasinati kag inhustisya.

Si Elias ug Eliseo nanglimbasog sa pagpalig-on sa espirituwalidad sa mga tawo. Dayag, nanguna sila  sa pagbansay sa ubang manalagna, nga giorganisar ingong mga grupo. Apan sa ulahi, si Elias nakadawat ug bag-ong asaynment gikan kang Jehova: “Tindog, lugsong aron makigkita kang Ahab nga hari sa Israel.” (1 Hari 21:18) Unsa man diay gihimo ni Ahab?

Ang hari nahimo nang apostata, nga hangtod niadtong tungora mao ang labing daotan sa mga hari sa Israel. Siya naminyo kang Jezebel, nagpakaylap sa pagsimba kang Baal sa Israel, ug nakigbahin mismo niana. (1 Hari 16:31-33) Ang Baalismo naglakip sa rituwal sa pertilidad, rituwal sa prostitusyon, ug bisan sa paghalad ug bata. Dugang pa, si Ahab bag-o lang misupak sa sugo ni Jehova nga patyon ang daotang hari sa Sirya nga si Ben-hadad. Dayag nga wala niya patya ang hari tungod sa materyal nga bentaha. (1 Hari, kapitulo 20) Apan misamot pa ang kahakog, pagkamateryalistiko, ug kapintas ni Ahab ug Jezebel.

Si Ahab may palasyo sa Samaria​—ug dako kaayo kini! May palasyo usab siya sa Jezreel, mga 37 kilometros ang gilay-on. Tupad niini dunay usa ka parasan, nga iya ni Nabot. Gusto ni Ahab nga panag-iyahon kana. Busa giingnan ni Ahab si Nabot nga iya kining paliton o ilisag laing parasan. Apan si Nabot miingon: “Halayo ra alang kanako, sa panglantaw ni Jehova, nga akong ihatag kanimo ang panulondon sa akong mga katigulangan.” (1 Hari 21:3) Nagmagahi lang ba si Nabot? Wala maghunahuna sa iyang desisyon? Mao kanay gituohan sa daghan. Apan nagtuman lang siya sa Balaod ni Jehova, nga nagdili sa mga Israelinhon sa pagbaligya sa yuta nga panulondon sa ilang pamilya. (Levitico 25:23-28) Alang kang Nabot, dili gayod siya makahimo sa pagsupak sa Balaod sa Diyos. Siya may pagtuo ug kaisog, kay siya nahibalo gayod nga mameligro siya kon iyang supakon si Ahab.

Siyempre, wala na maghunahuna si Ahab sa Balaod ni Jehova. Siya mipauli “nga nagmugtok ug nagminghoy” kay wala makuha ang iyang gusto. Atong mabasa: “Siya mihigda diha sa iyang higdaanan ug naglingiw sa iyang nawong, ug siya wala mokaon.” (1 Hari 21:4) Sa dihang nakita ni Jezebel ang iyang bana nga nagkusmod samag nangluod nga bata, mihimo dayon siyag daotang plano aron makuha ang gusto sa iyang bana​—ug sa ngadtongadto, mapuo ang maong matarong nga pamilya.

Kon mabasa nimo ang iyang plano, imong mahanduraw kon unsa gayod siya ka daotan. Si Rayna Jezebel nahibalo nga sa Balaod sa Diyos gikinahanglan ang duha ka saksi aron molig-on ang usa ka seryosong sumbong. (Deuteronomio 19:15) Busa siya mihimog mga sulat gamit ang ngalan ni Ahab, nga nagsugo sa kadagkoan sa Jezreel sa pagpangitag duha ka tawo nga andam mohimog bakak nga akusasyon batok kang Nabot​—ang pagpasipala, nga ang silot kamatayon. Ikasubo, milampos ang iyang daotang plano. Duha ka “tawong walay-silbi” ang mihimog bakak nga akusasyon batok kang Nabot, busa siya gibato hangtod namatay. Apan dili kay kana ra​—gipamatay usab ang mga anak nga lalaki ni Nabot! * (1 Hari 21:5-14; Levitico 24:16; 2 Hari 9:26) Sama rag gitalikdan ni Ahab ang iyang pagkaulo, nga nagtugot sa iyang asawa sa  paghimo sa bisan unsa nga makapalipay niini ug sa pagpatay niadtong inosenteng mga tawo.

Handurawa ang gibati ni Elias dihang gibutyag ni Jehova kaniya ang gibuhat sa hari ug rayna. Makapaguol gayod dihang ang mga daotan daw nagmadaogon batok sa mga inosente. (Salmo 73:3-5, 12, 13) Karon, sagad makakita kitag grabeng inhustisya​—nga usahay gihimo sa impluwensiyadong mga tawo nga nag-angkong mga hawas sa Diyos. Apan, kini nga asoy makapahupay nato. Dinhi, ang Bibliya nagpahinumdom kanato nga walay natago kang Jehova. Iyang makita ang tanan. (Hebreohanon 4:13) Ug unsay iyang buhaton sa pagkadaotan nga iyang makita?

Gipaadto ni Jehova si Elias kang Ahab. Ang Diyos miingon: “Siya atua sa parasan ni Nabot.” (1 Hari 21:18) Dihang gisultihan ni Jezebel si Ahab nga iyaha na ang parasan, mibangon dayon kini ug miadto sa iyang bag-ong napanag-iya nga parasan. Wala gayod siya maghunahuna nga si Jehova nagtan-aw. Handurawa ang iyang panagway samtang nagsuroysuroy sa parasan, nga naghunahuna sa nindot nga tanaman nga iyang himoon niining dapita. Apan sa kalit lang, miabot si Elias! Ang iyang malipayong panagway nausab, mikulismaot sa kasuko ug kayugot, samtang mibungat niining mga pulonga: “Nakaplagan mo diay ako, akong kaaway?”​—1 Hari 21:20, Ang Biblia—Bag-ong Hubad nga Binisaya.

Ang mga pulong ni Ahab nagbutyag ug duha ka kabuangan. Una, sa pag-ingon niya kang Elias nga “Nakaplagan mo diay ako,” gipakita ni Ahab nga wala siya maghunahuna kang Jehova. “Nakaplagan” na siya ni Jehova. Nakita ni Jehova nga giabusohan ni Ahab ang iyang kagawasan sa pagpili ug gipahimuslan ang bunga sa daotang plano ni Jezebel. Nakita sa Diyos sa kasingkasing ni Ahab nga mas importante kaniya ang kabtangan kay sa kaluoy, hustisya, o pagkamabination. Ikaduha, sa pag-ingon niya kang Elias nga “akong kaaway,” gipadayag ni Ahab ang iyang pagdumot sa usa ka tawo nga higala ni Jehova nga Diyos, kinsa makatabang unta niya sa pagbiya sa iyang daotang dalan.

May hinungdanong leksiyon nga atong makat-onan sa kabuangan ni Ahab. Angay natong hinumdoman nga si Jehova nga Diyos makakita kanatong tanan. Ingong mahigugmaong Amahan, mahibalo siya dihang mahitipas kita sa matarong nga dalan, ug gusto niyang makita nga kita magbag-o. Aron matabangan kita, sagad iyang gamiton ang iyang mga higala​—ang matinumanong mga tawo kinsa, sama kang Elias, nagdala sa pulong sa Diyos ngadto sa ilang isigkatawo.  Sayop gayod nga isipon natong kaaway ang mga higala sa Diyos!​—Salmo 141:5.

Handurawa si Elias nga mitubag kang Ahab: “Nakaplagan ko ikaw.” Nakaplagan niya ang tinuod nga pagkatawo ni Ahab​—kawatan, mamumuno, ug usa nga mirebelde kang Jehova. Nagkinahanglan gayod siyag dakong kaisog sa pag-atubang nianang daotang tawo! Dayon gipahayag ni Elias ang hukom sa Diyos batok kang Ahab. Nahibalo si Jehova kon unsay nagakahitabo​—ang pagkadaotan sa pamilya ni Ahab mikaylap ug nakatakod sa katawhan. Busa giingnan ni Elias si Ahab nga ang Diyos mimando ug ‘bug-os nga pagsilhig,’ ang pagpuo nianang tibuok dinastiya. Si Jezebel usab angayng manubag.​—1 Hari 21:20-26.

Si Elias wala magtuo nga ang mga tawo basta na lang makalingkawas sa silot sa ilang daotang binuhatan. Mao kana ang gituohan sa kadaghanan sa kalibotan karon. Kini nga asoy sa Bibliya magpahinumdom kanato nga si Jehova dili lamang makakita sa nagakahitabo kondili magpahamtang ug hustisya sa iyang gitakdang panahon. Ang iyang Pulong nagpasalig kanato nga moabot ang panahon nga bug-os niyang taposon ang tanang inhustisya! (Salmo 37:10, 11) Apan makapangutana ka tingali: ‘Ang paghukom ba sa Diyos naglangkit lang ug silot? O kaluoy usab?’

Tingali natingala si Elias sa reaksiyon ni Ahab sa paghukom sa Diyos. Ang asoy nag-ingon: “Pagkadungog gayod ni Ahab niining mga pulonga, iyang gigisi ang iyang mga besti ug nagsul-ob ug sakong panapton sa iyang lawas; ug siya nagpuasa ug nagpadayon paghigda nga nagsul-ob ug sakong panapton ug naglakaw nga masulub-on.” (1 Hari 21:27) Naghinulsol ba si Ahab?

Makaingon ta nga mihimo siyag pipila ka kausaban sa iyang panggawi. Si Ahab nagpaubos sa kaugalingon​—butang nga lisod gayod buhaton sa usa ka mapahitas-on, garbosong tawo. Apan tinuod ba ang iyang paghinulsol? Sa pagtandi, tagda ang usa ka hari sa ulahi nga mas daotan pa kang Ahab​—si Manases. Dihang gisilotan ni Jehova si Manases, kini nagpaubos sa kaugalingon, nga mituaw kang Jehova alang sa tabang. Apan mihimo siyag labaw pa niana. Iyang gibag-o ang iyang kinabuhi pinaagi sa pagwagtang sa mga diyosdiyos nga iyang gipahimo, nga naningkamot sa pag-alagad kang Jehova, ug nagdasig pa gani sa mga tawo sa pagsundog kaniya. (2 Cronicas 33:1-17) Gihimo ba usab kana ni Ahab? Ikasubo nga wala.

Nakita ba ni Jehova nga si Ahab nagpasundayag ug kaguol? Si Jehova miingon kang Elias: “Imo bang nakita kon giunsa ni Ahab pagpaubos ang iyang kaugalingon gumikan kanako? Tungod kay siya nagpaubos sa iyang kaugalingon tungod kanako, dili ko dad-on ang katalagman sa iyang kaugalingong mga adlaw. Sa mga adlaw sa iyang anak nga lalaki akong dad-on ang katalagman diha sa iyang balay.” (1 Hari 21:29) Gipasaylo ba ni Jehova si Ahab? Wala. Ang tinuod nga paghinulsol lang ang takos sa pagpasaylo sa Diyos. (Ezequiel 33:14-16) Apan kay si Ahab nagpakita man ug usa ka sukod sa pagbasol, si Jehova nagpakita usab ug usa ka sukod sa kaluoy. Dili makita ni Ahab ang ngilngig nga kalaglagan sa tibuok niyang pamilya.

Bisan pa niana, wala mausab ang paghukom ni Jehova kaniya. Sa ulahi, gipangutana ni Jehova ang iyang mga manulonda kon unsay labing maayong paagi nga ilang malingla si Ahab aron kini moapil sa gubat nga magtapos sa iyang kinabuhi. Wala madugay human niana, natuman ang paghukom ni Jehova kang Ahab. Siya nasamdan sa gubat, ug tungod sa kadaghan sa miagas nga dugo, si Ahab namatay diha sa iyang karo. Ang asoy naghisgot niining mangilngig nga detalye: Dihang gihugasan ang karo sa hari, gitilaan sa mga iro ang dugo sa hari. Niining paagiha, natuman ang pulong ni Jehova nga gisulti ni Elias kang Ahab: “Sa dapit diin ang mga iro mitila sa dugo ni Nabot, ang mga iro motila sa imong dugo.”​—1 Hari 21:19; 22:19-22, 34-38.

Alang kang Elias, Eliseo, ug sa tanang matinumanong alagad sa Diyos, ang kamatayon ni Ahab nagpasalig nga si Jehova wala malimot sa kaisog ug pagtuo ni Nabot. Ang Diyos sa hustisya dili gayod mapakyas sa pagsilot sa mga daotan, sa madugay man o sa madali; ni mapakyas siya sa pagpakitag kaluoy kon dunay basehanan sa pagbuhat niana. (Numeros 14:18) Pagkamaayong leksiyon kana alang kang Elias, kinsa nakalahutay sulod sa daghang katuigan ubos sa pagmando nianang daotang hari! Nakasinati ka na bag inhustisya? Nangandoy ka ba nga tul-iron kana sa Diyos? Maayong sundogon nimo ang pagtuo ni Elias. Uban sa iyang matinumanong kauban nga si Eliseo, siya padayong nagmantala sa mensahe sa Diyos, nga milahutay bisan sa inhustisya!